Nowe prognozy dla rozwoju rynku kolejowego w Polsce
Korzystniejsze prognozy dla rynku kolejowego w Polsce w nowej odsłonie Pasażerskiego Modelu Transportowego CPK.
Specjaliści Centralnego Portu Komunikacyjnego zaprezentowali nowe, optymistyczne prognozy dla rozwoju rynku kolejowego w Polsce. To efekt aktualizacji Pasażerskiego Modelu Transportowego, która uwzględnia nowe dane m.in. plany rozbudowy sieci kolejowej i modernizacji linii w ramach programu PKP PLK „Kolej Plus”.
Pasażerski Model Transportowy to zaawansowane narzędzie planistyczne zaprezentowane przez CPK w grudniu 2020 roku. Program jak dotąd został bezpłatnie udostępniony już blisko 50 podmiotom z Polski i świata, m.in. instytucjom badawczym, samorządowym czy spółkom np.: PKP PLK, GDDKiA, PKP Intercity, Kolejom Mazowieckim czy Łódzkiej Kolej Aglomeracyjnej. Prognozy PMT posłużyły do stworzenia już około 150 opracowań i projektów.
Szczegóły nowej odsłony PMT i wynikających z niej danych. Jak powstają prognozy?
Najpierw poprzez analityczną pracę specjalistów w której uwzględnia się algorytmy i struktury całego modelu oraz spójne założenia w zakresie metodyki, opracowuje się prognozy dla całego kraju czyli sieciową prognozę ruchu – która prognozuje transport drogowy, kolejowy i lotniczy.
W kolejnym kroku opracowuje się szczegółowe analizy dla każdej linii kolejowej uwzględniając różne warianty trasowań, lokalizacje stacji, powiązania z innymi gałęziami transportu czy udział w przewozach np. ponadprzeciętnego sezonowego ruchu turystycznego i międzynarodowego.
Najnowsze dane z PMT uwzględniają m.in:
• wnioski z realizowanych przez CPK studiów techniczno – ekonomiczno – środowiskowych (STEŚ) dla nowych, planowanych linii,
• szczegóły ogłoszonych wariantów inwestorskich dla odcinków Warszawa – CPK – Łódź, Łętownia – Rzeszów, Łódź – Wrocław czy Katowice – Ostrawa,
• prócz około 2 tysięcy km nowych linii, które wybuduje CPK, w najnowszych prognozach PMT uwzględniono efekty programu „Kolej Plus”, który zakłada dofinasowanie do modernizacji i budowy 1200 km linii kolejowych, które uzupełnią lokalną i regionalną infrastrukturę kolejową do 2029 roku,
• zaktualizowane i uzupełnione o istniejące i projektowane sieci kolejowe w szczególności dla parametrów takich jak elektryfikacja linii, liczba torów, dopuszczalna prędkość, nowe stacje i przystanki,
• Najnowsze modelowanie w PMT bierze również pod uwagę inwestycje w konkurencyjne do kolei gałęzie transportu – „Rządowy Program Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.)”, co umożliwiło dokładną analizę wpływu inwestycji kolejowych na transport drogowy i odwrotnie.
Co mówią nowe dane?
Najnowsze prognozy PMT, optymistycznie oceniają efekt dużych nakładów finansowych jakie w kolejnych latach planowane są na modernizację kolei w Polsce.
Prognozy PMT sprzed roku, szacowały, że polscy dalekobieżni przewoźnicy kolejowi w 2050 roku przewiozą w sumie 120 mln pasażerów rocznie (nie licząc segmentu pociągów osobowych). Najnowsza prognoza mówi o 12 prooc. wzroście, co przełoży się na 134 mln pasażerów – 26 milionów w ekspresach regionalnych i 108 milionów, które skorzystają z oferty InterCity i InterRegio czyli połączeń dalekobieżnych.
Analiza danych z rozbiciem na poszczególne linie pokazuje wyraźnie zachowawczą tendencję wzrostową w przypadku tras kolejowych nie objętych inwestycjami i optymistyczne wyniki prognoz dla nowo planowanych i modernizowanych linii kolejowych. Z pewnością wpływ na to ma zwiększenie atrakcyjności transportu kolejowego, a także jego konkurencyjności względem innych, często droższych środków transportu.
Np. w nowych prognozach PMT czterokrotnie, zwiększyła się zakładana liczba pasażerów dla linii KDP Katowice – granica państwa, a największe obciążenie linii PMT zakłada dla relacji takich jak Warszawa – Poznań/Wrocław, Kraków – Katowice i kierunku z Centralnej Magistrali Kolejowej na północ Polski.
Zaktualizowana prognoza ruchu na odcinku Łódź-Wrocław wskazuje że w 2050 roku możemy spodziewać się na nim potoków pasażerów rzędu 20 tys. dobowo (poprzednie prognozy mówiły o 15 tysiącach). Przekładając te wartości na projektowane drogi, potok tego rzędu wymagałby budowy drogi ekspresowej w standardzie drogi dwujezdniowej o dwóch pasach w każdym z kierunków.
Największe wzrosty w prognozach PMT co do ilości przewiezionych pasażerów ma kolej regionalna, a szczególnie miejska i aglomeracyjna. Po uwzględnieniu docelowej kompleksowej oferty przewozowej dla tych kolei na obszarze całej Polski i wprowadzeniu do modelowania cyklicznych rozkładów jazdy, widać znaczący wzrost prognoz dla kolei ogółem. Biorąc pod uwagę 108 mln pasażerów rocznie w kolei dalekobieżnej i dodając do tego aktualne prognozy ruchu dla kolei regionalnych, szacuje się, że liczba podróży kolejowych ogółem docelowo w Polsce może przekroczyć 500 mln pasażerów.
Z analiz wynika że największe rezerwy ma kolej regionalna. Jak zaznaczają autorzy analizy, potencjał do dalszego wzrostu szczególnie widoczny jest w ramach rozwijanych kolei miejskich i aglomeracyjnych. Szczegółowe badania w tym zakresie prowadzone są m.in. w ramach Planów Mobilności dla poszczególnych metropolii. Liczba pasażerów tej kolei może się znacząco w przyszłości zwiększyć w wyniku przejęcia krótszych, codziennych podróży z innych środków transportu.
Prognozy PMT będą uaktualniane
Wobec wniosków płynących z realizowanych STEŚ dla nowych linii CPK, ogłaszanych wariantów inwestorskich i oddawania do użytku kolejnych odcinków kolejowych, aktualizacje prognoz PMT będą koniecznością.
Dane płynące z PMT będą zmieniały się również w związku z aktualizacjami prognoz ruchu lotniczego i pracami nad Horyzontalnym Rozkładem Jazdy. Określi on cykliczny, zintegrowany rozkład jazdy pociągów w skali całego kraju, po liberalizacji polskiego rynku dalekobieżnych przewozów pasażerskich w 2030 roku.
