Krugerrand – skąd wynika światowy sukces tej monety inwestycyjnej?

Krugerrand to pierwsza w historii moneta bulionowa i jednocześnie najbardziej rozpoznawalna. Do dziś jest jednym z najchętniej wybieranych produktów wśród inwestorów kupujących złoto inwestycyjne. Co warto wiedzieć o Krugerrandzie, ile kosztuje i czy warto inwestować w monety bulionowe w 2023 roku?

Początek złota bulionowego

Moneta Krugerrand rozpoczęła kontynuowaną do dziś tradycję wybijania monet bulionowych. Podstawą tej idei są dwa założenia: moneta zawiera dokładnie jedną uncję czystego złota (1 oz, w przybliżeniu 31,1 g) i jej wartość wynika tylko z rynkowej wartości kruszcu w niej zawartego. Krugerrand do dziś nie ma określonego nominału, z kolei w przypadku innych monet bulionowych jest on jedynie symboliczny. Monety inwestycyjne nie są walutą – ich rolą jest przechowanie kapitału.

Pierwszy Krugerrand został wybity w 1967, a jego produkcję na szeroką skalę rozpoczęto w 1970 roku. 10 lat później do obiegu wprowadzono także monety lżejsze: 1/2 oz, 1/4 oz i 1/10 oz. Współcześnie na rynku znajdziemy także Krugerrandy wykonane ze srebra (emitowane od 2017 roku).

Bezprecedensowy sukces

Jednym z celów emisji Krugerranda była popularyzacja południowoafrykańskiego złota na rynkach międzynarodowych. Przez pierwszych kilkanaście lat cel ten realizowano z ogromnym sukcesem – zainteresowanie inwestorów z całego świata było rekordowe. Przyczyniły się do tego zawirowania na światowych rynkach finansowych w latach siedemdziesiątych (m.in. kryzys naftowy i wysoka inflacja), upadek systemu Bretton Woods i ogromne wzrosty ceny złota.

Z czasem Krugerranda zaczęto jednak postrzegać jako symbol apartheidu, co w latach osiemdziesiątych doprowadziło do licznych międzynarodowych sankcji. Wiele krajów zabroniło jego importu, co z kolei przyczyniło się do rosnącej popularność monet bulionowych emitowanych przez inne państwa. Pierwszym konkurentem Krugerranda był Kanadyjski Liść Klonu, emitowany od 1979 roku, a swoje monety jednouncjowe zaczęły wybijać wkrótce także Stany Zjednoczone (1986), Australia i Wielka Brytania (1987). Apartheid został zniesiony w latach 90., a Krugerrand relatywnie szybko odzyskał swoją dawną pozycję. Jego sprzedaż ogromnie wzrosła w czasach kryzysu 2007-2009, a już w 2018 roku ponownie ogłoszono go najlepiej sprzedającą się monetą bulionową świata – w tym jednym roku, zgodnie z danymi LBMA, wyemitowano 2,2 miliona uncji Krugerranda. Krugerrand jest współcześnie monetą bulionową cieszącą się ogromnym prestiżem – jest rozpoznawalny w każdym zakątku globu, dlatego łatwo go kupić i zbyć niezależnie od lokalizacji.

Jak rozpoznać Krugerranda?

Na awersie monety Krugerrand znajdziemy podobiznę Paula Krugera – prezydenta RPA w latach 80. i 90. XIX wieku. Z kolei rewers przedstawia galopującą antylopę springbok, która jest jednym z najważniejszych symboli Republiki Południowej Afryki. Jak powiedzieliśmy, na monecie Krugerrand nie wskazano nominału, wybito natomiast rok emisji, nazwę, informację o próbie i czystości złota, a także kraj pochodzenia. Złoty Krugerrand 1 oz zawiera jedną pełną uncję złota, jednocześnie jest produktem 22-karatowym (ponieważ niewielką częścią stopu – nieco ponad 8% – stanowi miedź). Z tego też powodu Krugerrand waży więcej niż jednouncjowe monety bez domieszek (33,93 g). Miedź nadaje też temu produktowi charakterystyczny złotobrązowy odcień i sprawia, że jest on odporny na zarysowania.

Ponieważ Krugerrand jest jedną z najpopularniejszych monet bulionowych na świecie, łatwo dostępne są linijki mennicze pozwalające samodzielnie zweryfikować autentyczność wyrobu (mierząc średnicę, grubość i wagę monety).

Dlaczego warto inwestować w monety bulionowe?

Złoto inwestycyjne jest chętnie wybierane jako środek do zachowania wartości kapitału w czasie. Jak pokazuje historia, w ujęciu długoterminowym ceny złota rosną wraz z cenami towarów i usług, dlatego pomagają chronić oszczędności przed działaniem inflacji. Wartość złota charakteryzuje też względna stabilność – kruszec nie traci zwykle na wartości w czasach kryzysów gospodarczych, czy niespodziewanych zdarzeń wywołujących niepokój na rynkach finansowych.

W kryzysowych sytuacjach cena złota nie tylko nie spada, ale często wzrasta – ze względu na duże zainteresowanie inwestorów, którzy wycofują kapitał z bardziej ryzykownych – i bardziej zależnych od koniunktury – instrumentów i lokują go w tzw. bezpiecznych przystaniach. Ostatnie przykłady silnych wzrostów cen złota to wybuch pandemii i rozpoczęcie wojny w Ukrainie, kiedy to ceny kruszcu w krótkim czasie zbliżyły się do historycznych rekordów.

Złoto fizyczne jest klasycznym przykładem bezpiecznej przystani, czyli inwestycji o niskim ryzyku straty. Jednak, jak w przypadku każdej formy lokowania kapitału, pewne ryzyko istnieje – w kontekście kruszcu jest związane z przechowywaniem (np. ryzykiem zagubienia czy kradzieży). W krótkim terminie ceny złota mogą się również wahać (najbezpieczniej jest traktować inwestycję w kruszec długoterminowo).

Gdzie bezpiecznie kupić Krugerranda i inne monety inwestycyjne?

Złoto inwestycyjne można współcześnie kupić zarówno tradycyjnie – w salonie sprzedaży dealera metali szlachetnych, jak i przez internet. Najlepiej wybierać autoryzowanych dealerów (takich jak ASCOIN), a unikać serwisów aukcyjnych, lokalnych, czy grup w serwisach społecznościowych, tzn. miejsc, w których trudno zweryfikować sprzedającego. Profesjonalne e-sklepy oferują ubezpieczenie przesyłki, dlatego zakupy nie wiążą się z ryzykiem.

Pod koniec lipca 2023 Krugerrand kosztuje około 8 000 zł. W podobnej cenie kupimy również inne jednouncjowe monety inwestycyjne. Krugerrand jest wyrobem akredytowanym przez LBMA (Londyńskie Stowarzyszenie Giełdy Kruszców) – organizację, która kontroluje światowy rynek złota. Zakup takiego wyrobu to gwarancja, że produkt pochodzi z legalnego źródła, a masa i próba kruszcu jest zgodna z deklarowaną przez producenta.