TYLKO U NAS
Partnerstwo i równość budują silny kapitał
Gdy rok temu dzieliłam się z Państwem moimi przemyśleniami na łamach „Polskiego Kompasu”, postanowiłam się skupić na najważniejszych wyzwaniach stojących przed gospodarką Polski, a także gospodarkami całego naszego trójmorskiego regionu w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę. Dziś wszystko to, co napisałam w tamtym tekście, jest aktualne – ciągle towarzyszy nam ta sama niepewność, wciąż stoją przed nami te same wyzwania. Wciąż też pozostaje w mocy mój wniosek, że tylko działając razem, możemy w najlepszy możliwy sposób im sprostać – pisze Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego na łamach rocznika „Polski Kompas 2023”
No właśnie – działając razem. To wydaje się proste, a w rzeczywistości jest trudne. Nawet oczywisty wymiar wspólnotowego działania, jak współpraca między mężczyznami a kobietami, wymaga ciągłej troski i zaangażowania. Jako kobieta działająca w zdominowanym przez mężczyzn świecie finansów doświadczam tej potrzeby szczególnie mocno. To dlatego właśnie w 2023 r. Bank Gospodarstwa Krajowego zainicjował MAKI, czyli kampanię społeczną, której celem jest promowanie tej współpracy, by była ona budowana na bazie zaufania i trwałych relacji partnerskich.
Silne fundamenty
Budowanie takich relacji zaczyna się w rodzinach. Tam tworzy się odpowiednie warunki, w których kobiety mogą harmonijnie pogodzić rolę matek z satysfakcjonującą karierą zawodową. Tu wciąż mamy wiele do zrobienia. Z badań GUS wynika, że aktywność zawodowa kobiet w Polsce jest niższa aniżeli średnia dla państw Unii Europejskiej. Blisko 50 proc. matek dzieci w wieku do lat trzech nie wraca do pracy ze względu na brak dostępu do opieki. Powodem jest brak możliwości łączenia obowiązków zawodowych z rodzicielskimi, jakby oczekiwały tego kobiety.
Dzieje się tak, mimo że według danych CBOS w 2020 r. już ponad 58 proc. respondentów wskazało na model partnerski jako najbardziej pożądany model rodziny. To znacznie więcej niż 10 lat wcześniej, gdy deklarowało to jedynie 38 proc. odpowiadających. Pomimo tych deklaracji sprawowanie obowiązków domowych ciąży przede wszystkim na kobietach, które poświęcają się głównie rodzinie lub próbują pogodzić funkcje zawodowe z domowymi. Partnerstwo polega na tym, że oboje rodzice poświęcają mniej więcej tyle samo czasu na pracę zawodową i oboje w równym stopniu zajmują się dziećmi. Jest zatem potrzeba, aby odpowiedzialność mężczyzn za wykonywanie zadań związanych z życiem rodziny rosła, co ułatwi kobietom powrót do pracy.
Szklany sufit
Warto, aby pracodawcy zaczęli postrzegać matki przez pryzmat posiadanych kompetencji, a nie tylko macierzyństwa. Wielu przedsiębiorców szczyci się tym, że realizuje cele ESG czy agendy ONZ 2030 – jeden z nich mówi wprost o równości płci i wzmacnianiu pozycji kobiet. Nie ułatwiając im powrotu do pracy – a kobiety w Polsce pragną pracować – pozbawiają się cennego kapitału ludzkiego i skazują je na wykluczenie społeczne. Część matek doświadcza wykluczania z bardziej odpowiedzialnych zadań i projektów, a w skrajnych przypadkach daje się kobietom do zrozumienia, iż nie są w firmie mile widziane. Czynniki te powodują, że macierzyństwo kojarzy się coraz częściej z ryzykiem trwałej utraty pracy, brakiem niezależności finansowej, niemożnością poradzenia sobie z logistyką dnia codziennego, ze zwiększonymi kosztami finansowymi oraz trudnościami natury psychologicznej. Jako Polacy dostrzegamy ten problem. Według badania przygotowanego w 2014 r. na zlecenie Biura Rzecznika Praw Obywatelskich zdaniem ponad połowy Polaków kwestia nierówności szans kobiet i mężczyzn jest ważnym problemem społecznym. Umiejętności zawodowe kobiet są rzadziej dostrzegane, jednocześnie pomijane są kompetencje mężczyzn w kontekście wykonywania przez nich obowiązków domowych. Na podstawie własnych bezpośrednich doświadczeń 26 proc. badanych wskazywało na rzadsze awansowanie kobiet niż mężczyzn w miejscu pracy, niższe wynagrodzenie kobiet za pracę (21 proc.), zwolnienia z pracy lub zmianę stanowiska kobiety po urlopie macierzyńskim (20 proc.), przemoc domową (20 proc.), niższą emeryturę kobiet (19 proc.) oraz zbyt duże obciążanie obowiązkami domowymi kobiet (19 proc.).
Po schodach do celu
Bez partnerskiej współpracy na poziomie rodziny i bez wsparcia dla niej przez pracodawców nie da się zbudować warunków do takiej samej partnerskiej współpracy na poziomie całego społeczeństwa. Wartością dodaną dla firm jest różny punkt widzenia kobiet i mężczyzn, widoczny np. w nastawieniu do ryzyka. Stąd wiele zadań warto realizować w zespołach mieszanych, wpływa to na zwiększenie ich efektywności. Nie da się zbudować kapitału społecznego, który jest niewątpliwie jednym z najbardziej wartościowych zasobów wspomagających, a często decydujących o tempie i jakości rozwoju gospodarczego. Trudno wyobrazić sobie harmonijny rozwój bez łącznika, który przełamuje hierarchie formalne i tworzy przestrzeń do komunikacji osób z różnych środowisk zawodowych i społecznych. Trudno też wyobrazić sobie taki rozwój bez pomostu, który łączy ludzi, aby wspólnie osiągali cele. Rozwój ten nie będzie możliwy bez wystarczająco silnych więzi między członkami grup realizujących wspólne cele. Wszystkie te elementy składają się właśnie na kapitał społeczny.
Architektura więzi
Budowę kapitału społecznego musi wspierać doświadczenie dnia codziennego w rodzinie i miejscu pracy. To tam kobiety i mężczyźni mogą tworzyć więzi oparte na zaufaniu, empatii oraz wzajemności w realizacji wspólnych celów. Ułatwi to budowanie podobnych relacji w innych środowiskach: rodzinnych, przyjacielskich, zawodowych, czy w lokalnych wspólnotach. Współpraca kobiet i mężczyzn na równych zasadach i w oparciu o wspólne wartości i cele powinna nie tylko zmieniać stereotypy, lecz i ograniczać mechanizmy dyskryminacyjne. Zainicjowaliśmy kampanię społeczną MAKI, ponieważ uważamy, że inwestycje w rozwój kapitału społecznego, także w harmonijną współpracę między kobietami a mężczyznami, mogą poprawić jakość życia publicznego oraz wzmocnić spójność społeczną.
Są to obszary kluczowe dla zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego, którego wspieranie jest misją kierowanego przeze mnie banku. Nieprzypadkowo więc to właśnie w 2023 r. Bank Gospodarstwa Krajowego po raz pierwszy opublikował raport zintegrowany, w którym obok danych finansowych pokazujemy szerszą rolę naszego banku w rozwoju społeczno -gospodarczym. Pokazujemy w nim m.in., jak dbamy o to, by wszyscy pracownicy nie tylko czuli się tak samo traktowani, ale także by odczuwali wsparcie banku – zarówno w pełnieniu przez nich ról zawodowych, jak i rodzinnych oraz społecznych. Dajemy dobry przykład i zachęcamy do tego inne instytucje.
Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego
Tekst został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2023” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2023”:
APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ
Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika
