TYLKO U NAS
Wykorzystać megatrendy
Dlaczego rynek kapitałowy powinien odgrywać większą rolę w gospodarce? Zdaniem autorów raportu McKinsey&Co pt. „Jak unieść ambicje Polski? U progu nowej ery” wydarzenia ostatnich trzech lat – globalna pandemia, wojna za naszą wschodnią granicą, napięcia geopolityczne w innych częściach świata – oraz ich skutki to wstrząs, który otwiera nowy rozdział w historii społeczno-gospodarczej świata. To szansa dla Polski i rodzimego rynku kapitałowego – pisze Maciej Trybuchowski prezes zarządu KDPW i KDPW_CCP na łamach rocznika „Polski Kompas 2023”
Z podobnymi wydarzeniami, które zmieniały status quo, świat mierzył się już kilka razy: po zakończeniu II wojny światowej, w czasie kryzysu paliwowego lat siedemdziesiątych XX wieku czy po upadku komunizmu. A każdy z nich to inne, nowe wyzwania.
Przed jakimi stoimy dziś? To bez wątpienia rosnąca polaryzacja i procesy deglobalizacji, czynniki demograficzne związane ze starzeniem się społeczeństwa, rozwój technologiczny (szczególnie w obszarze sztucznej inteligencji), zmiany klimatyczne oraz transformacja energetyczna, czy wreszcie odbudowa Ukrainy.
Aby skorzystać ze wzrostu gospodarczego, który mogą wykreować wspomniane wyżej megatrendy, potrzebujemy znaczących nakładów kapitałowych. I może to być nowe koło zamachowe dla rozwoju polskiego rynku kapitałowego.
Solidne podstawy gospodarki
Gdy zejdziemy z poziomu globalnego na bardziej lokalny, krajowy, zauważymy, że zmiany zachodzące w ostatnich latach stwarzają szanse na wzmocnienie roli rynku kapitałowego w finansowaniu rozwoju Polski. Mimo pandemii i wybuchu wojny w Ukrainie polska gospodarka poradziła sobie bardzo dobrze, udowadniając, że jest elastyczna i potrafi szybko reagować na zachodzące zmiany. Najlepiej świadczą o tym dane: według Eurostatu PKB Polski w I kwartale 2023 r. wzrósł o 3,8 proc. w porównaniu z ostatnim kwartałem 2022 r. To najlepszy rezultat w Unii Europejskiej. Polska wytworzyła w I kwartale 4,2 proc. unijnego PKB. To z kolei drugi najlepszy wynik w historii. Eksport i inwestycje są najlepszymi komponentami wzrostu gospodarczego, a oba te wskaźniki także wzrosły w II kwartale 2023 r. Prognozy wzrostu gospodarczego Polski na najbliższe lata również są optymistyczne.
Dynamicznie rozwijająca się polska gospodarka oraz megatrendy w skali globalnej są okazją, aby rynek kapitałowy zaczął odgrywać znacznie większa rolę w finansowaniu rozwoju niż dotychczas. Będzie to jednak wymagać podjęcia pewnych działań.
Mobilizacja lokalnego kapitału i odbudowa zaufania do rynku
Pomimo globalizacji rynków finansowych w lokalne spółki inwestuje przede wszystkim lokalny kapitał, zatem polskie firmy sektora MŚP będą finansowane przez rodzimy rynek kapitałowy. Dlatego konieczna jest odważna polityka wspierania budowy kapitału w kraju. Podstawowym zasobem kapitału krajowego są oszczędności gospodarstw domowych, z których blisko 60 proc. jest dziś na rachunkach w bankach. To nieporównywalnie więcej niż w krajach wyżej rozwiniętych. Wymaga to bodźców, np. zachęt w postaci ulg podatkowych w celu konwersji części oszczędności na kapitał dostępny na giełdzie, czy innego podejścia do opodatkowania oszczędności, a innego do opodatkowania dochodów z inwestycji.
W ostatnich dwóch latach obserwujemy napływ nowych inwestorów indywidualnych na rynek. Większość nowych rachunków otwierali młodzi inwestorzy, którzy chcieli wykorzystać bieżącą sytuację, dużą zmienność i potencjalne okazje na giełdzie. Trzeba zadbać o to, żeby ci inwestorzy, którzy dołączyli do nas, zostali z nami na dłużej, ponieważ inwestorzy indywidualni od zawsze stanowili ważną część rynku kapitałowego w Polsce.
Przeprowadzone zmiany w OFE podważyły zaufanie obywateli do promowanych przez państwo programów długoterminowych oszczędności. Warunkiem koniecznym do rozwoju rynku kapitałowego w Polsce jest zatem zdecydowane wzmocnienie zaufania: z jednej strony społeczeństwa do podmiotów rynku kapitałowego (przede wszystkim przez edukację i skuteczne ramy ładu korporacyjnego), z drugiej strony interesariuszy do organów państwowych (m.in. w zakresie przewidywalności ich działań i regulacji). Edukacja natomiast jest kluczowa dla zwiększenia roli rynku kapitałowego w gospodarce – zarówno jako mechanizmu finansującego rozwój przedsiębiorstw, jak i promującego długoterminowe oszczędzanie. Inwestorzy mają często obawy związane z tym, żeby wchodzić na rynek. Aby to zmienić, potrzeba wiedzy.
Nie wylać dziecka z kąpielą
W Unii Europejskiej trwają prace nad rozwiązaniami w ramach Unii Rynków Kapitałowych, które pozwoliłyby uwolnić środki finansowe stymulujące wzrost gospodarczy, napędzające inwestycje w przedsiębiorstwo oraz dające możliwość obywatelom UE inwestowania transgranicznego. Idea ta ma niebagatelne znaczenie dla wzrostu gospodarczego i konkurencyjności Unii Europejskiej, ale wiąże się zarówno z szansami, jak i niebezpieczeństwami dla Polski i mniejszych rynków kapitałowych. W kontekście toczącej się dyskusji na temat przyszłości Unii Rynków Kapitałowych ważny głos zabrała minister finansów Magdalena Rzeczkowska wraz z minister finansów Luksemburga, Yuriko Backes. We wspólnym liście otwartym, opublikowanym na łamach dziennika „Financial Times”, została przedstawiona idea policentrycznej Unii Rynków Kapitałowych, uwzględniającej lokalną specyfikę poszczególnych rynków kapitałowych w UE oraz ich rozwój na bazie istniejących specjalizacji.
Infrastruktura rynku kapitałowego (transakcyjna, posttransakcyjna, firmy inwestycyjne itp.) oraz potencjał polskiej gospodarki pozwalają na znaczące zwiększenie finansowania gospodarki przez rynek giełdowy. Dowodem na to jest m.in. zakwalifikowanie polskiego rynku przez agencję FTSE Russell do grona rynków rozwiniętych, co potwierdza, że rynek jest dobrze uregulowany, oferuje profesjonalną i nowoczesną jakość infrastruktury, a co z punktu widzenia Grupy KDPW dostarcza rozwinięte na poziomie światowym usługi posttransakcyjne.
Polskiemu rynkowi brakuje paliwa w postaci mobilizacji i napływu kapitału. Ponieważ stoimy przed wielką szansą na skokowy wzrost gospodarczy, państwo powinno włączyć się w ten proces i wesprzeć rynek kapitałowy, eliminując bariery i tworząc ramy dla jego rozwoju jako istotnego miejsca pozyskiwania kapitału. Aby odpowiednio wykorzystać megatrendy, wszyscy uczestnicy i interesariusze rynku kapitałowego muszą być przekonani, że rynek ten jest ważnym elementem strategii rozwoju gospodarczego kraju
Maciej Trybuchowski prezes zarządu KDPW i KDPW_CCP
Tekst został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2023” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2023”:
APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ
Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika
