TYLKO U NAS
Umowa społeczna na nowo
Ukute ponad 20 lat temu pojęcie „polikryzysu” powraca dziś z pełną mocą podczas różnych debat, kongresów lub szczytów. Wydaje się trafnie oddawać sytuację, gdy wielorakie kryzysy, wzajemnie na siebie oddziałujące, pojawiają się równocześnie i eskalują do globalnych rozmiarów, potęgując powszechną niepewność. By zbudować potrzebną w czasach przełomu odporność, konieczne są zmiany w umowie społecznej i oparcie jej na fundamentach społeczno-gospodarczych bardziej złożonych, sprawiedliwszych i lepiej wyważonych niż wcześniej. Polska w ostatnich latach sukcesywnie buduje ramy takiej nowej umowy, co już pomaga nam radzić sobie relatywnie dobrze w obliczu kumulacji zagrożeń. Ważne jest, by utrwalić ten kierunek i uczynić go przedmiotem powszechnego konsensu, gwarantującego stabilność i przewidywalność polityki gospodarczej w dłuższej perspektywie – pisze dr hab. Beata Kozłowska-Chyła prezes zarządu PZU SA na łamach rocznika „Polski Kompas 2023”
Proste i jednakowe dla wszystkich recepty prorozwojowe i antykryzysowe, które oferuje sformułowany w 1989 r. tzw. Konsensus waszyngtoński, w coraz bardziej widoczny sposób stają się nieadekwatne do wielopłaszczyznowych problemów dzisiejszej rzeczywistości. To prowokuje pytania i obawy o przyszłość wartości i instytucji, które dotychczas definiowały zachodnie gospodarki i społeczeństwa. Jednocześnie czas polikryzysu unaocznia zasadnicze znaczenie zdrowej gospodarki dla stabilności demokracji. Dlatego tak ważne i pilne staje się zredefiniowanie regulacyjnej i stymulacyjnej roli państwa na wolnym rynku, nowe podejście do kwestii własności kapitału czy dużo szersze uwzględnienie aspektów społecznych i klimatycznych w rozwoju gospodarczym. Te dylematy i dyskusje mają swoje odzwierciedlenie także na poziomie biznesu, gdzie dawniej kluczowe i nierzadko jedyne kryterium zysku zastępują dziś kryteria społeczne, środowiskowe, jakości zarządzania. Liderzy polskiej gospodarki, tacy jak Grupa PZU PZU, są dla państwa i społeczeństwa ważnymi partnerami wspierającymi proces tworzenia nowej umowy społecznej. Dzięki doświadczeniu wynikającemu z wdrażania strategii ESG mogą być pionierami nowych rozwiązań, testującymi je w praktyce w mniejszej skali.
Bezpieczeństwo to zysk
Angielski historyk i ekonomista Adam Tooze z Uniwersytetu Columbia, który spopularyzował na nowo termin „polikryzys” (ang. polycrisis – po raz pierwszy użyty w końcu lat dziewięćdziesiątych przez francuskiego socjologa Edgara Morina), wśród jego obecnych składowych wymienia m.in. pandemię, napaść Rosji na Ukrainę, inflację, kryzys surowcowy, klimatyczny, demograficzny, zaostrzającą się rywalizację Zachodu z Chinami i zakusy tych ostatnich na Tajwan. Jak podkreśla, to czas na podjęcie próby przebudowy dotychczasowego modelu rozwoju gospodarczego na taki, który przynajmniej znacznie zredukuje skutki tych i przyszłych kryzysów. Ten proces jest w toku. Globalizacja, outsourcing produkcji, przyznawanie prymatu sektorowi usług, wiara w samoregulację wolnego rynku czy przekonanie, że wzrost PKB automatycznie musi się przełożyć na poprawę dobrobytu ogółu – wszystkie te dogmaty zostały poddane poważnej weryfikacji. Dziś znacznie częściej słyszymy o trendach o wektorze przeciwnym: deglobalizacji, powrocie produkcji na rynki rodzime lub sojusznicze, reindustrializacji (nowym impulsem do niej jest pilna potrzeba odbudowy produkcji wojskowej), potrzebie nowych regulacji w wielu obszarach (zwłaszcza w obliczu skokowego rozwoju technologii generatywnej sztucznej inteligencji) oraz konieczności włączenia szerszych grup społecznych w podział korzyści płynących z rozwoju gospodarczego. Uświadamiamy sobie, że długoterminowe bezpieczeństwo – w wymiarze społecznym, biznesowym, geopolitycznym i każdym innym – jest ważniejsze od krótkoterminowych zysków, wrażliwych na nagłe turbulencje (jak choćby potężne zatory w globalnych łańcuchach dostaw powstałe wskutek antycovidowej polityki Chin czy blokady Kanału Sueskiego).
W Polsce, podobnie jak w innych krajach regionu mających za sobą niełatwą transformację w duchu neoliberalnym („więcej rynku”, „tanie państwo” etc.), ten zwrot jest szczególnie wyraźny. Dotyczy to m.in. polityki społecznej (by wspomnieć choćby wydłużenie urlopów macierzyńskich, program „Rodzina 500/800+”, podniesienie kwoty wolnej od podatku) czy aktywności państwa w gospodarce. Państwo zaczęło pełnić funkcję stymulatora rozwoju innowacyjnych sektorów, inicjatora ambitnych inwestycji infrastrukturalnych służących rozwojowi transportu, przemysłu obronnego czy dywersyfikacji dostaw źródeł energii, wspiera prywatnych przedsiębiorców w czasie nadzwyczajnych kryzysów (w formie tzw. tarcz), a w roli właściciela wzmacnia synergie między kluczowymi dla polskiej gospodarki spółkami Skarbu Państwa.
Co warte podkreślenia, nie są to zmiany, które negatywnie wpływałyby na rozwój polskiej gospodarki lub obniżały jej konkurencyjność – wręcz przeciwnie. Polityka prorodzinna, antykryzysowe i antyinflacyjne działania państwa oraz inwestycje w fizyczne i energetyczne bezpieczeństwo kraju wspierają dochody gospodarstw domowych i tworzą warunki do rozwoju firm, co przekłada się na stabilizację popytu krajowego. Pozwoliło to naszej gospodarce wyjść obronną ręką z kryzysu pandemicznego, wojennego i uniknąć recesji. Pomimo trudnych warunków od IV kwartału 2019 do końca I kwartału 2023 r. PKB w Polsce w ujęciu realnym wzrósł niemal o 11 proc. – 3,5-krotnie szybciej niż w całej Unii Europejskiej i najwyżej spośród dużych państw Wspólnoty. W I kwartale 2023 r. nadwyżka obrotów handlu zagranicznego (dodatnie saldo w eksporcie / imporcie towarów i usług) sięgnęła w Polsce blisko 7 proc. PKB – najwięcej w historii i więcej niż w przypadku takiej potęgi eksportowej, jak Niemcy. Rekordowy w ostatnich latach jest też poziom napływu do Polski bezpośrednich inwestycji zagranicznych – pomimo wojny tuż za naszą granicą. To przejaw zaufania do kraju i kierunku podejmowanych działań.
Patrzymy dalej
O tym, że odpowiedzialność społeczna i środowiskowa nie stoi w sprzeczności z rozwojem, świadczą doświadczenia biznesu. Dobrym przykładem są liderzy tacy jak Grupa PZU, która udowadnia, że można regularnie zwiększać udział w rynku, generować ponadprzeciętne wyniki finansowe i korzyści dla akcjonariuszy, a przy tym szeroko wbudowywać czynniki ESG w każdy aspekt działalności i tworzyć kulturę korporacyjną opartą na odpowiedzialności za otoczenie i celach długodystansowych.
W dynamicznej sytuacji rynkowej w roku 2022 wypracowaliśmy skonsolidowany zysk netto przypisany dominującej spółce PZU SA w wysokości 3,374 mld zł. Był to rezultat najwyższy od 13 lat. Osiągnęliśmy rentowność na bardzo dobrym poziomie 19,5 proc. Zwiększyliśmy sprzedaż ubezpieczeń (przypis składki brutto) do najwyższego w historii Grupy PZU poziomu 26,7 mld zł. Oznacza to, że już przekroczyliśmy, a w przypadku zysku niemal osiągnęliśmy każdy z naszych głównych mierników strategicznych, zaplanowanych na rok 2024.
Jednocześnie stawiamy na zrównoważony rozwój i realizujemy to hasło w realny, bardzo praktyczny sposób. Wspieramy procesy wzmacniające bezpieczeństwo energetyczne Polski, a także poprawiające jakość życia Polaków, zwłaszcza w lokalnych społecznościach.
Ograniczyliśmy emisję dwutlenku węgla ze źródeł własnych PZU i PZU Życie łącznie o 25,5 proc. względem roku 2019. Wdrożyliśmy innowacyjne ekoprodukty, w tym ubezpieczenia instalacji do produkcji odnawialnej energii, oraz fundusze umożliwiające inwestowanie w zieloną gospodarkę, by zachęcić klientów indywidualnych i korporacyjnych do udziału w transformacji klimatycznej. Jako inwestor w ciągu dwóch zwiększyliśmy lat nasze zaangażowanie w ten proces do ponad 720 mln zł, z czego 420 mln zł przeznaczyliśmy na finansowanie budowy farm wiatrowych.
Aktywnie włączamy się w rozwiązywanie najważniejszych problemów społecznych. W tym celu poszerzamy ofertę ubezpieczeniową, zdrowotną, emerytalną, bankową i inwestycyjną, kierowaną m.in. do rodzin, seniorów czy wspierającą pracodawców pragnących należycie zadbać o pracowników i ich bliskich. Podejmujemy też liczne działania prewencyjne na rzecz bezpieczeństwa finansowego i zdrowotnego Polaków. Bardzo dobrze rozwija się nasz program „Dobra Drużyna PZU”, który pomaga w likwidowaniu po okresie pandemii „długu zdrowotnego” wśród najmłodszych i ułatwia im realizowanie sportowych pasji. Po tegorocznym naborze wniosków o dofinansowanie beneficjentami programu są już ponad 122 tys. młodych zawodników z kilkuset klubów, drużyn, związków, akademii i stowarzyszeń sportowych, w szczególności z mniejszych miejscowości. Ambasadorką Dobrej Drużyny jest najlepsza tenisistka świata Iga Świątek, której sponsorem głównym jest PZU. Innym ważnym programem w zakresie profilaktyki zdrowotnej, współorganizowanym już kolejny rok, jest Zdrowe Życie. W 2022 r. mieszkańcy kilkunastu miejscowości, które odwiedziły mobilne strefy zdrowia, skorzystali z kilkudziesięciu tysięcy bezpłatnych badań i konsultacji lekarskich, a w 2023 r. zakres akcji jest jeszcze większy.
Przykładamy wielką wagę do budowy doskonałych relacji z pracownikami i chcemy być w tym zakresie wzorem i inspiracją dla innych. Tworzymy zróżnicowane i włączające środowisko pracy, zapewniając równe szanse rozwoju i zachęcając każdego pracownika do korzystania z nich. Stworzyliśmy liczne autorskie programy rozwojowe, które inspirują i ułatwiają zdobywanie najnowszej wiedzy i podnoszenie kwalifikacji, ale w równym stopniu dbamy o dobrostan pracowników, zwłaszcza ich zdrowie fizyczne i psychiczne oraz relacje rodzinne. Ważną decyzją, którą podjęliśmy już wiosną 2021 r., było przejście docelowo na hybrydowy model pracy. Urzeczywistniliśmy to w 2022 r. wraz z przeprowadzką do nowej siedziby, w pełni ergonomicznej i dostosowanej do nowych oczekiwań pracowników.
Grupa PZU nie tylko skutecznie adaptuje się do bieżących warunków, ale również buduje biznes perspektywiczny, odpowiadający na przyszłe wyzwania i potrzeby, zdolny do długotrwałego wzrostu i generowania wartości w sposób zrównoważony. Pokazujemy, że cele biznesowe nie stoją w sprzeczności ze społecznymi i środowiskowymi. W ten sposób nie jesteśmy tylko świadkami, lecz i współautorami przemian, które tworzą podwaliny pod nową, bardziej sprawiedliwą umowę społeczną.
Dziś ważne jest utrzymanie obranego kierunku – zorientowanego na zrównoważony, inkluzywny rozwój w długim okresie. Stabilność i przewidywalność polityki gospodarczej jest bowiem kluczowa dla przedsiębiorców i obywateli, zwłaszcza przy dynamicznie zmieniających się warunkach zewnętrznych. Pewność jutra ogranicza ryzyko i ułatwia realizację życiowych oraz biznesowych planów.
Dr hab. Beata Kozłowska-Chyła prezes zarządu PZU SA, spółki stojącej na czele Grupy PZU – największego konglomeratu finansowego w Europie Środkowej. Przewodnicząca rad nadzorczych PZU Życie SA i Banku Pekao SA, członek Rady ds. Przedsiębiorczości przy Prezydencie RP, Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów, wykładowca na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Tekst został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2023” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2023”:
APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ
Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika
