Jak Cypr wspiera Putina? Efekty dziennikarskiego śledztwa

Zakrojone na szeroką skalę dochodzenie przeprowadzone przez Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych (ICIJ), Paper Trail Media i 67 innych partnerów medialnych ujawniło kluczową rolę, jaką Cypr odgrywa w ułatwianiu przepływu rosyjskich brudnych pieniędzy na całym świecie na wysokim szczeblu, pomimo członkostwa tej małej wyspy Unii Europejskiej, co oznacza rzekomą politykę „zero tolerancji” dla uchylania się od sankcji – informuje portal newsweek.com.

W dochodzeniu ICIJ oskarżono cypryjski oddział gigantycznej firmy księgowej PwC o pomoc rosyjskim oligarchom w uniknięciu grożących sankcji, gdy wiosną 2022 r. przez obszary Ukrainy przetaczały się czołgi.

3,6 miliona dokumentów poufnych Cypru wskazuje na systematyczne wykorzystywanie przez Rosję ogromnego sektora usług finansowych na wyspie, co w połączeniu z przepisami dotyczącymi ograniczonego ujawniania informacji finansowych tradycyjnie czyniło Cypr jednym z najważniejszych europejskich ośrodków prania pieniędzy, zwłaszcza z Rosji.

Rząd cypryjski bronił swoich osiągnięć w zakresie reformy dotyczącej prania pieniędzy, mówiąc ICIJ, że od 2013 r. wyspa „nieustannie podejmuje wysiłki i udało jej się ustabilizować swój sektor bankowy oraz stać się główną jurysdykcją zarówno w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy, jak i sankcji egzekwowanie.”

Zarówno Rada Europy, jak i Departament Stanu USA pochwaliły postęp Cypru. Jednak wyciek ICIJ ujawnił rozległe nadużycia rosyjskiego systemu finansowego kraju zarówno przed, jak i po rozpoczęciu inwazji Moskwy na Ukrainę na pełną skalę w lutym 2022 r. – pisze newsweek.com.

Dokumenty ujawniły m.in. jak naukowcy, którzy stali się miliarderami, Aleksander Abramow i Alexander Frołow, pośpieszyli z transferem 100 milionów dolarów między dwiema kontrolowanymi przez siebie firmami fasadowymi, przy czym pierwotnym źródłem był gigant stalowy i wydobywczy Evraz PLC, firma produkująca 97 procent metalu stosowanego w rosyjskich kolejach.

PwC Cyprus od lat utrzymuje listę klientów wypełnioną oligarchami, współpracując z co najmniej tuzinem Rosjan, na których nałożono sankcje w związku z zaangażowaniem w zajęcie przez Kreml Półwyspu Krymskiego i części wschodniego regionu Donbasu w 2014 roku. Trzydziestu dziewięciu klientów firmy zostało objętych sankcjami UE, Wielkiej Brytanii, USA i Ukrainy po inwazji w lutym 2022 r.

Jak podaje newsweek.com po fali tsunami w postaci zachodnich sankcji nałożonych na Moskwę, PwC znalazła się wśród firm, które zakończyły swoją działalność w Rosji i oddzieliły się od rosyjskiej spółki zależnej.

Firmy członkowskie PwC spoza Rosji wycofują się z pracy na rzecz rosyjskich podmiotów lub osób fizycznych objętych sankcjami – podała firma w lipcu 2022 r.

W oświadczeniu przesłanym do Newsweeka rzecznik firmy PwC stwierdził, że wszystkie jej firmy „traktują stosowanie sankcji wobec klientów i sankcji zabraniających świadczenia różnych usług profesjonalnych niezwykle poważnie. Jak informowaliśmy (PwC – red.) w marcu 2022 r., w odniesieniu do sankcji wprowadzonych po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, PwC wprowadziło politykę wykraczającą poza wymagania prawne, polegające na stosowaniu wszystkich sankcji nałożonych przez główne kraje w sieci PwC, niezależnie od kraju pochodzenia sankcji.”

PricewaterhouseCoopers (PwC) Cypr pomógł rosyjskiemu oligarsze Aleksiejowi Mordaszowowi sprzedać jego udziały w Grupie TUI jego żonie tego samego dnia, w którym UE nałożyła na niego sankcje w związku z inwazją Rosji na Ukrainę na pełną skalę. Dokumenty związane z transakcją zostały przesłane do podpisu na początku marca 2022 roku, co świadczy o tym, że PwC Cyprus naruszyło unijne sankcje – informuje portal aktualnosci.news.

Gdy rosyjskie czołgi wjechały na Ukrainę pod koniec lutego 2022 r., pracownicy cypryjskiego oddziału światowego giganta audytorskiego PwC ścigali się, aby sfinalizować sprzedaż wartych setki milionów dolarów aktywów należących do rosyjskiego oligarchy Aleksieja Mordaszowa. Podobnie jak inni miliarderzy wspierający Kreml, Mordaszow, którego „Forbes” uznał w 2021 r. za najbogatszego człowieka w Rosji, stanął przed możliwością zamrożenia swoich europejskich aktywów w przypadku nałożenia na niego sankcji przez władze w reakcji na inwazję – podaje portal.

Dokumenty dotyczące transakcji zostały przesłane do podpisu na początku marca 2022 roku, co wskazuje na prawdopodobieństwo, że PwC Cyprus naruszyło unijne sankcje wobec Mordaszowa.

Cypryjski organ monitorujący przestrzeganie sankcji stwierdził, że wie o sprzedaży udziałów TUI i bada tę sprawę, ale nie ujawnił dokładnie, kogo prowadzi dochodzenie.

PwC Cyprus stwierdziło, że nie jest świadome prowadzonego dochodzenia. „Kiedykolwiek ma miejsce zdarzenie podlegające zgłoszeniu, PwC Cyprus podejmuje odpowiednie działania” – stwierdziła firma.

TUI stwierdziło również, że chociaż nie było świadome toczącego się na Cyprze śledztwa, na podstawie informacji dostarczonych przez reporterów uważa, że przeniesienie udziałów „nie było skuteczne”.

Przedstawiciel Mordaszowa oświadczył, że sankcje nałożone na oligarchę są „całkowicie bezpodstawne i niesprawiedliwe, sprzeczne z międzynarodowymi normami prawnymi, nie mówiąc już o zdrowym rozsądku” oraz że nigdy nie złamał on „żadnego prawa, czy to w Europie, w Rosji, czy w jakimkolwiek innym jurysdykcji”.

Opisując szczegóły rzekomego naruszenia sankcji przez PwC, dziennikarze zwracają uwagę na fakt, że PwC sfinalizował transakcję z Mordaszowem dopiero w momencie nałożenia na niego sankcji – o czym świadczą m.in. dokumenty przygotowane do podpisu, które wyciekły.

Prawnik Transparency International, Kush Amin, powiedział, że e-maile i załączniki sugerują, że PwC Cyprus nadal pracowało dla Mordaszowa po nałożeniu przez Brukselę sankcji.

newsweek.com/aktualnosci.news/RO

CZYTAJ TEŻ: Niemiecki dziennikarz chwalił Putina. Dostał setki tysięcy euro