Rozliczenie PIT. Poradnik „na ostatnią chwilę”

Nieubłaganie zbliża się chwila rozliczenia się z fiskusem ze swoich dochodów za rok 2023. Do północy we wtorku 30 kwietnia musimy złożyć w Urzędzie Skarbowym odpowiedni formularz z deklaracją PIT. Jak się do tego zabrać?

Zacznijmy od końca – termin 30 kwietnia na złożenie deklaracji o osiągniętych dochodach w roku 2023 i określeniu wysokości należnego podatku jest nieprzekraczalny. Chodzi o dochody osób fizycznych zarówno nieprowadzących pozarolniczej działalności gospodarczej, jak i prowadzących tę działalność, które są rozliczane na zeznaniach podatkowych: PIT 28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39 (piszemy o nich szerzej w dalszej części poradnika).

Po 30 kwietnia możemy w wyjątkowych sytuacjach dokonywać jeszcze korekt w naszym zeznaniu podatkowym, ale niezłożenie rozliczenia naraża nas na dotkliwe kary.

Ile wynosi kara za niezłożenie PIT?

Jeżeli kwota, podatku do zapłaty nie przekracza 5-krotności minimalnego wynagrodzenia (aktualnie jest to 17 450 zł), to mamy do czynienia z wykroczeniem skarbowym, zagrożonym karą grzywny od 185 do 37 tys. zł. Jeżeli kwota należności przekracza 17 450 zł to, podatnik może odpowiadać za przestępstwo skarbowe

Jak widać kwoty są poważne, a ich egzekucja nieuchronna, więc warto się przyłożyć i postarać się przygotować swoje zeznanie podatkowe najlepiej na kilka dni przed końcem terminu, aby uniknąć niepotrzebnego stresu w razie konieczności uzupełnienia dokumentacji, czy korekty samego zeznania.

Przygotuj odpowiednie dokumenty

Sprawne rozliczenie podatkowe wymaga zebrania szeregu informacji i skompletowania dokumentów, niezbędnych do wypełnienia deklaracji podatkowej.

Przed rozpoczęciem wypełniania PIT-a, ważne jest, aby zebrać wszystkie istotne dokumenty. Niezbędne będą tu:

• numer PESEL; • adres – podatnika, jego małżonka, jego dzieci; • data urodzenia; • kwota przychodu za rok 2023

Gdy będziemy rozliczać się z działalności gospodarczej prowadzonej w roku 2023 r. lista dokumentów wygląda następująco:

• numer NIP; • książka przychodów i rozchodów; • ewidencja przychodów w przypadku ryczałtowców; • remanent; • wszystkie dokumenty potwierdzające poniesione koszty; • ewidencja wyposażenia, ewidencja środków trwałych; • karty przychodów pracowników.

Jaki formularz będzie właściwy?

• PIT-37: to najpopularniejszy druk, składany przez osoby osiągające przychód wyłącznie za pośrednictwem płatników. Wypełniają go osoby osiągające dochody na podstawie umowy o pracę czy umów cywilnoprawnych. W tym celu niezbędne jest także uzyskanie od płatnika druku PIT-11. PIT-37 może służyć zarówno do rozliczenia indywidualnego, jak i wspólnego z małżonkiem czy dla osób samotnie wychowujących dzieci;

• PIT-36: do złożenia tej deklaracji są zobowiązane osoby, które osiągnęły przychód bez pośrednictwa płatnika (np. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej) i rozliczają się według skali podatkowej. Ponadto ten formularz jest dedykowany dla podatników, którzy rozliczają straty z lat wcześniejszych, przychód małoletnich w ramach rozliczenia własnych przychodów czy odliczają podatek minimalny od posiadanych środków trwałych;

• PIT-36L: po ten druk sięgną przedsiębiorcy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, którzy rozliczają podatek liniowy;

• PIT-28: dla osób rozliczających się na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przewidziano formularz PIT-28. Obejmuje to z jednej strony przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, wspólników spółek cywilnych oraz jawnych, jak i podatników rozliczających przychód z tytułu najmu, dzierżawy, podnajmu, poddzierżawy i podobnych,

• PIT-38: przy pomocy druku PIT-38 rozliczają się podatnicy, którzy osiągnęli przychód z tytułu zbycia papierów wartościowych, udziałów w spółkach, pochodnych instrumentów finansowych czy realizacji praw z ich tytułu,

• PIT-39: podlegające opodatkowaniu przychody z tytułu prywatnego zbycia nieruchomości lub realizacji praw związanych z nieruchomościami powinny znaleźć się na formularzu PIT-39.

Rozlicz się z małżonkiem

W przepisach podatkowych jest wiele możliwości skorzystania z ulg i odliczeń od podatku.

Najważniejszą i najczęściej używana jest wspólne rozliczenie deklaracji podatkowej przez osoby pozostające w związku małżeńskim. Formalnie chodzi złożenie wspólnego druku PIT i podpisanie go imieniem i nazwiskiem jednego z małżonków.

Przy wspólnym rozliczeniu małżonków podatek wylicza się ustalając najpierw sumę dochodów małżonków, którą dzieli się na dwa. Powoduje to równomierne opodatkowanie oboje podatników – dzięki czemu żaden z nich nie trafia do wyższego progu skali podatkowej. Korzystniej również może być rozliczana kwota zmniejszająca podatek. Każdy z małżonków osobno korzysta również z ulg i odliczeń ale podatek płaci jako podwójną kwotę podatku ustalonego od połowy łącznej kwoty dochodów małżonków.

Korzyści podatkowej ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem są szczególnie duże, gdy jedno z małżonków nie zarabia w ogóle – wówczas nie może korzystać z kwoty zmniejszającej podatek; przy rozliczeniu wspólnym – kwota zmniejszająca obniży dodatkowo wspólne zarobki – zostanie bowiem odjęta od połowy zarobków małżonka, który zarabia. Podobnie korzystna jest sytuacja, gdy jedno z małżonków zarabia niewiele, a drugi z małżonków posiada dochód roczny przekraczający pierwszy próg skali podatkowej 

Nie w każdym wypadku istnieje jednak możliwość rozliczania się razem. Istnieją też przypadki, w których warto rozważyć rozliczanie się samodzielne. Gdy oboje małżonkowie pozostają opodatkowani według tej samej stawki podatku i posiadają dochód wyższy niż 30.000 zł – wówczas przysługuje im taka sama kwota zmniejszająca podatek, a wspólne rozliczenie podatkowe nie przyniesie im dodatkowych korzyści .

Pamiętaj o innych ulgach i odliczeniach

Jeśli spełniasz określone kryteria, możesz skorzystać z innych ulg. Sa to m.in.:

• ulga na internet; • ulga prorodzinna; • ulga dla krwiodawców; • ulga rehabilitacyjna; • ulga z tytułu darowizn na cele kościelne, darowizn na pożytek publiczny; • ulga z tytułu wpłat na IKZE; • ulga termomodernizacyjna.

Darowizna 1,5 proc. podatku

Każdy podatnik może – podkreślamy może, ale nie musi - przekazać 1,5 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Można ja wskazać przy wypełnieniu formularza podatkowego. Jeżeli jest to ta sama organizacja co w roku ubiegłym, nie trzeba składać żadnej dodatkowej dokumentacji w urzędzie skarbowym.

Rozliczenia przez internet

Bez wychodzenia z domu i odwiedzania urzędu skarbowego można rozliczyć podatek dochodowy korzystając z usługi Twój e-PIT w e-Urzędzie Skarbowym (e-US). To najprostszy sposób na rozliczenie PIT. Podatnicy złożyli już w ten sposób ponad 2 mln deklaracji za 2023 rok.

Twój e-PIT działa przez całą dobę i można z niego korzystać na dowolnym urządzeniu podłączonym do internetu. Dostęp do usługi możliwy jest wyłącznie w e-Urzędzie Skarbowym (e-US), na stronie podatki.gov.pl.

Do e-Urzędu Skarbowego można zalogować się za pośrednictwem login.gov.pl, identyfikując się Profilem Zaufanym (PZ), e-Dowodem, poprzez bankowość elektroniczną lub aplikacją mObywatel. Te formy logowania pozwalają w pełni korzystać ze wszystkich funkcjonalności e-Urzędu Skarbowego.

Oprac. Sek