Jesteś szczęśliwy? Masz zdrowsze serce

Lepsza kondycja psychiczna przekłada się zarówno na poprawę funkcjonowania organizmu, jak i na większą dbałość o zdrowie oraz budowanie wspierających relacji interpersonalnych.

Wyniki licznych badań naukowych wskazują, że dobra kondycja psychiczna istotnie wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, w tym zawału serca oraz udaru mózgu. Mechanizmy te mają złożone podłoże i obejmują czynniki biologiczne, behawioralne oraz społeczne. Lepsza kondycja psychiczna przekłada się zarówno na poprawę funkcjonowania organizmu, jak i na większą dbałość o zdrowie oraz budowanie wspierających relacji interpersonalnych.

Zadowolenie z życia a ryzyko zawału i udaru

Badania naukowców z Uniwersytetu Nauki i Technologii w Hefei (Chiny), opublikowane na łamach Journal of the American Heart Association, wykazały, że osoby o wyższym poziomie zadowolenia z życia rzadziej cierpią na schorzenia sercowo-naczyniowe. Analiza obejmująca ponad 120 tysięcy dorosłych Brytyjczyków, uczestniczących w projekcie UK Biobank, dowiodła, iż osoby z wysokim poziomem dobrostanu, przyjaźni, zdrowia, finansów oraz ich ogólnego zadowolenia mają od 10 do 21 proc. niższe ryzyko wystąpienia chorób serca, w tym zawału, niewydolności serca oraz udaru. W szczególności, ryzyko zawału mięśnia sercowego było niższe o 56 proc. w porównaniu z osobami o niskim poziomie satysfakcji z życia.

Mechanizmy wpływu kondycji psychicznej na zdrowie serca

Naukowcy zwracają uwagę, że lepszy dobrostan psychiczny może poprawiać zdrowie układu krążenia zarówno poprzez pozytywne zachowania zdrowotne, jak i obniżenie poziomu stanów zapalnych. Osoby z wyższym poziomem satysfakcji częściej prowadzą zdrowy tryb życia, charakteryzują się wyższą aktywnością fizyczną oraz mają niższy poziom markerów zapalnych.

„Wyniki te pokazują głęboki wpływ, jaki zdrowie emocjonalne i psychologiczne mogą mieć na kondycję fizyczną, rzucając światło na złożone mechanizmy biologiczne, które wcześniej nie były w pełni uwzględniane” - podkreśla dr Wen Sun, jeden z autorów badania.

Holistyczne podejście do profilaktyki

Badacze podkreślają, że opieka zdrowotna powinna integrować działania na rzecz poprawy dobrostanu psychicznego jako część profilaktyki chorób serca i udarów.

Promowanie aktywności fizycznej, działań społecznych oraz nauka technik radzenia sobie ze stresem mogą skutecznie wspierać ogólny stan zdrowia pacjentów. Holistyczne podejście do leczenia, uwzględniające zarówno kondycję fizyczną, jak i psychiczną, może przynieść wymierne korzyści zdrowotne.

„Nasze rezultaty pokazują wagę holistycznego podejścia do opieki zdrowotnej, w którym poprawa dobrostanu psychicznego i emocjonalnego jest integralną częścią zapobiegania chorobom serca i udarom. Pracownicy służby zdrowia mogliby rozważyć włączenie strategii poprawy satysfakcji życiowej i szczęścia jako części rutynowej opieki. Mowa np. O zalecaniu regularnej aktywności fizycznej, działań społecznych lub nauki technik radzenia sobie ze stresem. Mogą to być skuteczne sposoby na poprawę osobistego dobrostanu” – przekonuje specjalista.

Szerokie spektrum działania

Badacze z Northwestern University przeprowadzili przegląd literatury naukowej dotyczący powiązań między stanem psychicznym a zdrowiem układu sercowo-naczyniowego. Wyniki badań opublikowanych w czasopiśmie Journal of the American College of Cardiology wskazują, iż dobrostan psychiczny, w tym optymizm, może mieć istotny wpływ na obniżenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

„Zajęliśmy się tym, w jaki sposób środowisko społeczne, dobrostan psychiczny oraz skuteczność strategii interwencyjnych mogą poprawić stan pacjenta. Skupiliśmy się na pytaniu, czy dobrostan psychiczny może być konsekwentnie powiązany z obniżonym ryzykiem chorób serca” – wyjaśnia prof. Darwin R. Labarthe, główny autor badania.

Zespół ocenił ryzyko sercowo-naczyniowe według dwóch głównych kryteriów. Pierwsze z nich dotyczyło zachowań prozdrowotnych, takich jak prawidłowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie palenia oraz kontrola wskaźnika masy ciała. Drugie kryterium obejmowało parametry kliniczne, m.in. ciśnienie tętnicze, poziom cholesterolu oraz stężenie glukozy we krwi.

Wyniki przeglądu sugerują, że dobrostan psychiczny wpływa na zdrowie serca zarówno poprzez mechanizmy biologiczne, jak i zachowania sprzyjające zdrowiu oraz zasoby psychospołeczne. Optymiści, jak zauważa Labarthe, „wytrwale dążą do celu, stosując korzystne strategie rozwiązywania problemów i planowania, mające na celu radzenie sobie ze stresogennymi sytuacjami. Jeśli inni napotykają na czynniki, które są poza ich kontrolą, zaczynają zmieniać swoje cele i stosować potencjalnie nieadaptacyjne strategie radzenia sobie, a to ostatecznie prowadzi do podniesienia poziomu stanów zapalnych i pogorszenia ogólnego stanu zdrowia serca”.

Naukowcy podkreślają również znaczenie wsparcia społecznego. Osoby posiadające silne sieci wsparcia społecznego wykazują większą pewność co do przyszłego stanu zdrowia, skuteczniej reagują na zalecenia lekarskie oraz aktywniej angażują się w działania profilaktyczne. Zgodnie z hipotezą badaczy, korzystne środowiskospołeczne może odgrywać kluczową rolę w utrzymaniu dobrego stanu psychicznego, co pośrednio wpływa na zdrowie serca.

Połączenie umysł-serce-ciało

American Heart Association (AHA) podkreśla znaczenie dobrostanu psychicznego jako kluczowego czynnika wpływającego na zdrowie sercowo-naczyniowe. Według stanowiska opublikowanego przez AHA, stan umysłu może zarówno pozytywnie, jak i negatywnie oddziaływać na czynniki ryzyka związane z chorobami serca i udarami mózgu.

„Umysł, serce i ciało są ze sobą powiązane i wzajemnie się uzupełniają, tworząc coś, co można nazwać połączeniem umysł-serce-ciało” - stwierdza prof. Glenn N. Levine z Baylor College of Medicine, przewodniczący komitetu AHA odpowiedzialnego za przygotowanie raportu.

„Badania jednoznacznie wykazują, że negatywne czynniki psychologiczne, cechy osobowości i zaburzenia zdrowia psychicznego mogą niekorzystnie oddziaływać na zdrowie układu krążenia. Z drugiej strony badania wykazały również, że pozytywne cechy psychologiczne są związane z niższym ryzykiem chorób układu krążenia i śmiertelności” – wyjaśnia ekspert.

Eksperci AHA zwracają uwagę, że negatywne czynniki psychologiczne, takie jak depresja, przewlekły stres, lęk, gniew, pesymizm i niezadowolenie z życia, mogą prowadzić do szkodliwych reakcji biologicznych. Do takich reakcji zaliczają się nieregularne rytmy serca, zaburzenia trawienne, podwyższone ciśnienie tętnicze, stany zapalne czy zmniejszony przepływ krwi do serca.

Dodatkowo, zły stan zdrowia psychicznego sprzyja zachowaniom zwiększającym ryzyko sercowo-naczyniowe, w tym paleniu tytoniu, niskiej aktywności fizycznej, niezdrowej diecie oraz nieregularnemu przyjmowaniu leków.

Z kolei dobrostan psychiczny wiąże się z korzystnymi efektami dla zdrowia serca, takimi jak obniżone ciśnienie krwi, lepsza kontrola poziomu glukozy, zmniejszone stany zapalne i niższy poziom cholesterolu. Dobrostan psychiczny sprzyja również zdrowym zachowaniom, takim jak rzucenie palenia, regularna aktywność fizyczna, prawidłowe odżywianie, przestrzeganie zaleceń terapeutycznych oraz udział w badaniach profilaktycznych.

„Dobrostan to coś więcej niż tylko brak choroby. Jest to aktywny proces skierowany na zdrowsze, szczęśliwsze i bardziej spełnione życie, a my musimy dążyć do ograniczania negatywnych aspektów zdrowia psychicznego i promowania ogólnego pozytywnego i zdrowego stanu. U pacjentów z chorobą serca lub zagrożonych nią pracownicy służby zdrowia powinni zajmować się dobrostanem psychicznym pacjenta w połączeniu ze stanem fizycznym” – stwierdzają eksperci.

Specjaliści AHA podkreślają także rolę wsparcia społecznego w utrzymaniu zdrowia psychicznego. Osoby z lepszym stanem psychicznym wykazują tendencję do tworzenia pozytywnych relacji społecznych, które wspomagają adaptację do trudności życiowych i zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Filip Siódmiak

Źródła: • Jinghui Zhong i in., „Well‐Being and Cardiovascular Health: Insights From the UK Biobank Study”, JAHA. • „Happy with your life? Research links contentment with fewer heart attacks and strokes”, AHA Newsroom. • Laura D. Kubzansky i in., „Positive Psychological Well-Being and Cardiovascular Disease: JACC Health Promotion Series”, Journal of the American College of Cardiology. • Mental health is important to overall health, and heart disease prevention and treatment”, AHA Newsroom. • Glenn N. Levine i in., „Psychological Health, Well-Being, and the Mind-Heart-Body Connection: A Scientific Statement From the American Heart Association”, Circulation.

»» O zdrowiu duchowym i diecie czytaj też tutaj:

Długa żałoba po śmierci bliskich może zagrażać zdrowiu

Chętnie pomagasz innym? Naukowcy znają przyczynę

Tyjesz, pomimo iż jesz mało? Oto możliwa przyczyna

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje.