Ukryte zabezpieczenia złotych monet. Zwróć na to uwagę!

Cena złota bije kolejne rekordy, jego zakup jest więc poważną inwestycją. Warto sprawdzić, czy kupiona moneta bulionowa jest autentyczna. Nie jest to trudne, gdyż większość z nich posiada specyficzne zabezpieczenia, widoczne albo gołym okiem, albo pod lupą.

Popularne monety bulionowe należą do kanonu tzw. Wielkiej Szóstki. Należą do niej: Krugerrand, Amerykański Orzeł (American Gold Eagle), Kanadyjski Liść Klonu (Canadian Gold Maple Leaf), Australijski Kangur (Australian Gold Kangaroo), Wiedeński Filharmonik (Wiener Philharmoniker) i Brytyjska Britannia.

To ekstraklasa inwestycyjna, której nakłady idą już w miliony egzemplarzy.

Charakterystyczny Krugerrand

Najstarszy z nich, czyli południowoafrykański Krugerrand, został wyemitowany w 1967 roku. Moneta posiada pewne cechy specyficzne, trudne do podrobienia.

Pierwsza, mocno rzucająca się w oczy, to litery “CLS”, czyli inicjały projektanta Coerta Laurensa Steynberga - południowoafrykańskiego rzeźbiarza. Widnieją na rewersie monety powyżej liter OL w napisie GOLD - cały napis, w języku afrikaans i angielskim, brzmi:„FYNGOUD 1 OZ FINE GOLD”, czyli. „1 uncja czystego złota” (sama moneta jest cięższa niż 1 uncja trojańska, gdyż waży 33,93 g, ponieważ zawiera m. in. domieszkę miedzi, która zwiększa wytrzymałość waloru i nadaje mu charakterystyczny, rudawy odcień).

Rant monety jest ząbkowany, co stanowi dodatkowe zabezpieczenie przed próbami fałszerstwa. Przed rantem, zarówno na rewersie jak i awersie, znajduje się precyzyjnie wykonana falująca linia, skomponowana ze stożkowych kształtów.

Dodatkowo monety bite od 2017 roku posiadają zabezpieczenie w postaci mikrodruku z napisem Krugerrand na tle sawanny tuż pod tylną nogą springboka (skocznika antylopiego), jednak jest on widoczny tylko pod bardzo dużym powiększeniem. Producent monety, czyli Rand Refinery, zdecydował się również na dodanie szczegółów włosów Paula Krugera, prezydenta Republiki Południowej Afryki w latach 1883-1900, na awersie oraz roślinności po której biegnie springbok na rewersie.

Takie zabezpieczenia występują zarówno w mniejszych nominałach złotych monet, nie tylko jednouncjowych, jak i w monetach srebrnych. Jedynym, zmieniającym się elementem walorów jest data ich emisji.

Krugerrand nie posiada tak szczególnych zabezpieczeń charakterystycznych dla współczesnych monet bulionowych. Ma jednak unikatowy wygląd i kilka charakterystycznych szczegółów, które utrudniają ewentualne próby fałszerstwa.

Obejrzyj rewers krugerranda

Obejrzyj awers krugerranda - portret Paula Krugera, prezydenta Republiki Południowej Afryki w latach 1883-1900

Obejrzyj film o krugerrandzie:

Liść Klonu z algorytmem

Drugą monetą bulionową jest historycznie Kanadyjski Liść Klonu. Złoty walor o wadze jednej uncji został wyemitowany w 1979 roku przez Kanadyjską Mennice Królewską - The Royal Canadian Mint. Jest to moneta bulionowa wykonaną ze złota czystego w 99,99 proc., co odpowiada najwyższym standardom w branży i próbie 999.9, czyli tzw. czterem dziewiątkom.

Każdy złoty jednuncjowy Liść Klonowy waży 31,11 g, co równa się 1 uncji trojańskiej. Uważany jest za najlepiej zabezpieczoną monetę bulionową na świecie.

Na awersie, w prawym dolnym rogu na wizerunku króla Karola III (do 2023 roku na awersie znajdował się portret królowej Elżbiety II), widnieją inicjały “SR”, pochodzące od imienia i nazwiska autora projektu - Stevena Rosatiego.

Do zabezpieczenia monety zostały wykorzystane najnowsze, zaawansowane technologie. Oprócz mikrograwerunku (na rewersie) liścia klonowego z rokiem emisji, widocznego nawet gołym okiem, moneta posiada promieniste linie - precyzyjnie wykonane wzory na całej powierzchni.

Od 2014 roku walor wykonywany jest w technologii Bullion DNA™, umożliwiającej rejestrację i weryfikację monet za pomocą cyfrowego odcisku, opartego na laserowym mikro-grawerunku i szyfrowanym algorytmie. Technologia stosowana jest tylko dla monet jednouncjowych, zarówno złotych jak i srebrnych, oraz platynowych.

Weryfikacja monety odbywa się w kilku etapach. Umieszcza się ją w urządzeniu Bullion DNA Reader w taki sposób, aby widoczny na rewersie liść klonu był skierowany do góry, w stronę czytnika. Kolejnym krokiem jest wybranie daty produkcji monety w oprogramowaniu komputerowym współpracującym z urządzeniem i zawierającym bazę danych monet wyemitowanych przez Royal Canadian Mint. Następnie czytnik wykonuje zdjęcie graweru. Rozpoczyna to weryfikację monety poprzez porównanie danych z informacjami znajdującymi się w bazie mennicy. Po kilku minutach ukazuje się komunikat potwierdzający zgodność lub jej brak z informacjami zapisanymi w bazie.

Obejrzyj grafikę o zabezpieczeniach monety Kanadyjski Liść Klonu (Canadian Gold Maple Leaf)

Obejrzyj film o weryfikacji monety Kanadyjski Liść Klonu (Canadian Gold Maple Leaf)

Perfekcyjny Australijski Kangur

Kolejna popularna moneta bulionowa to Australijski Kangur. Walor ten co roku ma inny wizerunek na rewersie (awers to konsekwentnie profile władców Wielkiej Brytanii, od 2024 widnieje na nim Karol III, autorem sylwetki jest walijski ilustrator i projektant Daniel Thorne, którego inicjały “DT” znajdują się pod wizerunkiem króla).

Twórca projektu graficznego rewersu z 2024 roku to Wade Robinson, pracujący dla The Perth Mint od 2003 roku, absolwent Central TAFE School of Art and Design, którego inicjały “WR” zostały ukryte po lewej stronie, na rysunku przedstawiającym zbiornik na wodę.

Główne elementy monety - kangur, profil Karola III - mają lustrzane wykończenie, natomiast tło jest matowe.

Coroczne modyfikacje głównego elementu, czyli sylwetki kangura, dotyczą tylko złotych monet. Rocznik 2024 posiada na rewersie symbol P125, co oznacza nazwę producenta - The Perth Mint, oraz 125-lecie jego działalności.

Autorem projektu graficznego z 2025 roku jest Neil Hollis, były wykładowca w Western Australia School for Art Design and Media; jego inicjały zostały ukryte po prawej stronie monety, na tle sawanny, blisko rantu. Na matowym tle, po prawej stronie, blisko głowy kangura, znajduje się inicjał P, czyli symbol The Perth Mint.

Cechy charakterystyczne, uprawdopodabniające wykrycie falsyfikatu, to perfekcja projektu opartego na wielu szczegółach, oznaczenie mennicy „P”, a także inicjały autorów.

Obejrzyj rewers monety Australijski Kangur

Obejrzyj awers monety Australijski Kangur

Obejrzyj film o monecie Australijski Kangur:

Doskonali Filharmonicy

Złoty Wiedeński Filharmonik został wyemitowany po raz pierwszy 10 października 1989 roku. Jest to moneta niezwykle popularna, charakteryzująca się perfekcyjnym wykonaniem. Należy do najlepiej sprzedających się europejskich numizmatów inwestycyjnych bity z kruszcu o najwyższej czystości 999,9.

Był to pierwszy europejski bulion, którego wartość nominalną zaczęto wyrażać w euro (do 2002 roku moneta była denominowana w austriackich szylingach). Nominał złotego Filharmonika zaczyna się od 100 euro dla monety jednouncjowej, a kończyna na 4 euro dla najmniejszego wariantu, czyli 1/25 uncji. Wartość materialna monety jest oczywiście znacznie wyższa.

Filharmonik jest niezwykle trudny do podrobienia z racji na skomplikowany, drobiazgowy design połączony z błyszczącymi powierzchniami i żłobkowaną, regularną i ostro zakończoną krawędzią. Potencjalne fałszerstwo utrudnia dbałości o każdy detal oraz grubość waloru, która wynosi zaledwie 2 mm. Wiedeński Filharmonik jest najcieńszy wśród najpopularniejszych monet bulionowych.

Nie posiada on skomplikowanych zabezpieczeń, takich jak hologramy czy mikrograwerunki, ale jego unikatowe cechy fizyczne i jakość wykonania stanowią skuteczną barierę przed fałszerstwami. Detale awersu i rewersu są niezwykle precyzyjne, więc każde ich spłaszczenie, rozmycie lub zniekształcenie może świadczyć o tym, że moneta nie jest oryginalna.

Awers i rewers zaprojektował Thomas Pesendorfer, główny grawer Mennicy Austriackiej - Münze Österreich.

Na awersie monety przedstawiono organy znajdujące się w legendarnej sali koncertowej - Goldener Saal - Musikverein w Wiedniu - siedzibie Orkiestry Filharmoników Wiedeńskich.

Na rewersie Thomas Pesendorfer umieścił osiem charakterystycznych instrumentów orkiestrowych: cztery skrzypce i wiolonczelę na pierwszym planie oraz róg wiedeński, fagot i harfę z tyłu.

Obejrzyj rewers monety Wiener Philharmoniker

Obejrzyj film o monecie Wiener Philharmoniker:

Britannia: ozdoba i zabezpieczenie

Własną monetą bulionową, zaliczaną do tzw. “Wielkiej Szóstki” (Big Six), bije także The Royal Mint, czyli brytyjska Mennica Królewska. Britannia produkowana jest obecnie z czystego 24-karatowego złota o próbie 999,9. Do 2012 roku jednouncjowa złota Britannia była bita z 22-karatowego złota o próbie 916 z niewielką domieszką srebra lub miedzi. Zwiększało to jej wytrzymałość i było nawiązaniem do złotego Suwerena.

Britannia weszła do obiegu w 1987 roku, jako pierwsza europejska moneta bulionowa. Sylwetkę Britannii zaprojektował rzeźbiarz i medalier Philipp Nathan (jego nazwisko widnieje u dołu rewersu).

Na awersie znajduje się wizerunek aktualnie panującego monarchy Wielkiej Brytanii - od 2023 roku jest nim Karol III, a autor portretu to Martin Jennings - brytyjski rzeźbiarz, autor m.in. pomnika Charlesa Dickensa w Portsmouth i George’a Orwella przed siedzibą BBC w Londynie. Inicjały Jenningsa znajdują się pod szyją monarchy.

Napis w górnej części awersu: “D G REX F D” to skrót łacińskiej maksymy „Dei Gratia Rex Fidei Defensor” i oznacza „Król z Bożej Łaski, Obrońca Wiary”. Głowa Karola III jest obrócona w przeciwną stronę niż głowa Elżbiety II, której portret zdobił poprzednie monety.

Na rewersie widnieje postać Britannii, która w prawej ręce trzyma trójząb, symbol morskiej potęgi Brytyjczyków, a w lewej dzierży tarczę z flagą Wielkiej Brytanii oraz gałązkę oliwną.

Britannia uznawana jest obecnie za jedną z najlepiej zabezpieczonych monet bulionowych na świecie. Moneta ma cztery elementy zabezpieczające (wszystkie znajdują się na rewersie).

Pierwszy to łaciński mikrotekst umieszczony na kręgu otaczającym postać Britanni: DECUS ET TUTAMEN”, czyli „Ozdoba i zabezpieczenie”, drugi - grawerowane tło imitujące ruch fal morskich za sylwetką Britannii, trzeci - linie na tarczy, nadające jej głębię, i czwarty, wprowadzony w 2021 roku - hologram, znajdujący się po przeciwnej stronie, na którym w zależności od kąta patrzenia można dostrzec trójząb lub kłódkę, która podkreśla bezpieczny charakter monety.

Te same zabezpieczenia znajdziemy w mniejszych odpowiednikach złotej jednej uncji i na srebrnej monecie o tej samej wadze.

Obejrzyj rewers monety Britannia

Obejrzyj awers monety Britannia

Orzeł Amerykański to symbol inwestycyjny w USA

Orzeł Amerykański to ikona amerykańskiego mennictwa i jeden z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych symboli inwestycyjnych w Stanach Zjednoczonych.

Na awersie monety przedstawiony jest wizerunek Wolności, inspirowany słynną rzeźbą autorstwa Augustusa Saint-Gaudensa. Rewers to wizerunek orła. W 2021 roku rewers został odświeżony, przy okazji wprowadzono dodatkowe zabezpieczenia.

Zabezpieczeniem fizycznym jest rant monety, który ma precyzyjne, regularne ząbkowanie, utrudniające wszelkie modyfikacje wagi. Złoty Orzeł jest bity z 22-karatowego stopu złota (próba 916,7), zawierającego 91,67 proc. czystego złota, 3 proc. srebra i 5,33 proc. miedzi. Ma to na celu zwiększenie trwałości monety. Jest ona cięższa (33,931 gr), jej barwa nieco różni się od monet bulionowych o próbie 999,9.

Monety są produkowane w mennicy U.S. Mint z niezwykłą dbałością o detale. Obraz na rewersie i awersie jest bardzo ostry, a wszelkie rozmycia i zniekształcenia mogą wskazywać na fałszerstwo. Po odświeżeniu rewersu w 2021 roku, na rewersie monety znajdują się inicjały projektantki Jennie Norris (JN) i rzeźbiarki Renaty Gordon (RG). Jest to dodatkowy element weryfikacyjny. Inicjał “W” obok daty oznacza, że monetę bito w mennicy w West Point.

Obejrzyj rewers monety American Eagle

Obejrzyj awers monety American Eagle

Obejrzyj film o monecie American Eagle:

Waga i suwmiarka

Poza cechami specyficznymi dla każdej z monet Wielkiej Szóstki, niezastąpioną metodą weryfikacji jest waga jubilerska i suwmiarka. Dzięki nim można zweryfikować autentyczność monety. Nawet drobne odchylenia od normy mogą wskazywać na fałszerstwo. Monety bulionowe nie są monetami obiegowymi, wytarcia i ubytki wagi lub niestandardowe rozmiary nie wynikają więc ze sposobu ich użytkowania. Takie monety trzyma się zwykle w bezpiecznych miejscach, i jeżeli nie są wyjmowane i oglądane zbyt często - zawsze trzeba robić to w odpowiednich rękawiczkach - nie powinny nosić śladów większych uszkodzeń.

Fałszerstwa, często wykonane z innych metali z powłoką złota, mogą nie mieć identycznego koloru i odbicia światła.

Monety wykonane z czystego złota to diamagnetyki. Oznacza to, że są one bardzo słabo odpychane przez pole magnetyczne i nie wykazują żadnej widocznej reakcji na standardowy magnes. Jeśli przyłoży się do nich silny magnes neodymowy, nie przyciągnie ich ani nie odepchnie w sposób, który można by łatwo zauważyć.

Reakcja na magnes jest jednym z najprostszych testów na autentyczność monet. Fałszywe monety często są wykonane z tańszych metali, które reagują w różny sposób: np. nikiel, żelazo i kobalt są ferromagnetykami silnie przyciąganymi przez magnes. Jeśli moneta przywiera do magnesu, na pewno nie jest zrobiona z czystego złota. Z kolei miedź (często używana w fałszywych monetach) jest diamagnetykiem, ale niektóre stopy mogą mieć domieszki, które powodują reakcję magnetyczną.

Stanisław Koczot, zastępca redaktora naczelnego wGospodarce.pl i „Gazety Bankowej”

»» O rynku złota czytaj tutaj:

Amerykanie chcą zamienić rtęć w złoto

Złoto dla zuchwałych

Czy złoto uratuje rządy przed finansową katastrofą?

Gorączka złota? Londyn pustoszeje, wygrywa Ameryka

Woda na wagę złota – jak ESG wpływa na ceny kruszcu

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje