Rok 2026 będzie „testem dojrzałości” dla banków

W 2025 r. sektor bankowy osiągnął rekordowy zysk i wysoką rentowność - wskazał Marek Lusztyn z SGH i wiceprezes mBanku. Ocenił, że mijający rok uwidocznił też ograniczenia obecnego modelu wzrostu branży, który oparty jest w dużej mierze na wysokiej marży i rosnącej ekspozycji na dług publiczny.

Wiceprezes mBanku oraz adiunkt w Instytucie Bankowości, Kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH dr inż. Marek Lusztyn wskazał, że choć 2025 r. zamknie się dla polskiego sektora bankowego imponująco, to uwidacznia ograniczenia obecnego modelu wzrostu, opartego w dużej mierze na wysokiej marży odsetkowej, nadpłynności i rosnącej ekspozycji na dług publiczny, przy relatywnie niskim poziomie kredytu dla sektora niefinansowego i jednych z najniższych w UE aktywów bankowych w relacji do PKB.

Jego zdaniem, z punktu widzenia stabilności finansowej to komfortowy punkt wyjścia, gdyż banki są dobrze skapitalizowane i płynne, a jednocześnie wykazują dużą odporność na szoki.

Banki nie są przygotowane do finansowania biznesu

„Problem polega jednak na tym, że tak ukształtowany model sprzyja bardziej finansowaniu długu Skarbu Państwa, niż finansowaniu wzrostu gospodarki” - podkreślił Lusztyn.

Jak dodał, wysoki udział obligacji skarbowych w bilansach banków, rosnące znaczenie ryzyka prawnego oraz podwyższenie podatku CIT ograniczają przestrzeń kapitałową sektora do dalszego wzrostu akcji kredytowej w kolejnych latach.

W 2025 r. zysk netto sektora bankowego nominalnie ma wynieść 40,5 mld zł, czyli o 14,6 proc. więcej rok do roku, a rentowność kapitału własnego całej branży przekraczała w 2025 r. unijną średnią, czego nie dało się osiągnąć w latach 2017-2023. „Po trzecie, nastąpił przełom w zakresie przejęć po dekadzie stagnacji w strukturze właścicielskiej” - zauważył. W tym kontekście zwrócił uwagę, że m.in. VeloBank ma przejąć część detaliczną Citi Handlowego, a austriackie Erste Group wchodzi na polski rynek poprzez akwizycję Santander Bank Polska, co zmniejszy obecność hiszpańskiego kapitału w polskiej bankowości.

Jak dodał ekspert, na pierwszy rzut oka polski sektor bankowy wygląda więc bardzo dobrze.

„Jeśli jednak spojrzymy szerzej – poza bieżący wynik finansowy – np. na jedną z najniższych w UE relację aktywów banków do PKB, niski udział kredytu w finansowaniu gospodarki, narastające ryzyko prawne oraz gwałtowne niekorzystne zmiany podatkowe – obraz staje się mniej jednoznaczny” - stwierdził Lusztyn.

Banki trzymają marże wysoko

Lusztyn przypomniał, że w ciągu 2025 r. Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopę referencyjną NBP do 4 proc., po serii sześciu obniżek o łącznie 175 punktów bazowych. „Pomimo tego, dzięki efektywnemu zarządzaniu ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej i strategiom zabezpieczającym, marża odsetkowa sektora pozostała na wysokim poziomie” - zauważył. Wskazał też, że w mijającym roku polskie banki zmagały się z kosztami pracowniczymi, co do pewnego stopnia było łagodzone przez cyfryzację i automatyzację procesów operacyjnych.

Podsumował, że banki korzystały z efektów zabezpieczenia marży odsetkowej dokonanego w okresie wyższych stóp procentowych w ubiegłych kwartałach i utrzymywały istotną nadwyżkę płynności, lokowaną w dużej części w obligacje skarbowe. „To połączenie – wysoka marża i rekordowa płynność – w znacznym stopniu tłumaczy skalę dobrych wyników, następujących po wielu latach słabej rentowności, kiedy stopa zwrotu z kapitałów własnych systematycznie pozostawała poniżej kosztu kapitału” - ocenił Lusztyn.

Rok 2026 będzie „testem dojrzałości” sektora

Jego zdaniem, rok 2026 będzie „testem dojrzałości” sektora i sprawdzianem, czy Polska potrafi wykorzystać „czas żniw” w sektorze bankowym „nie tylko do chwilowego podbijania dochodów budżetu państwa, lecz także do zbudowania podstaw długofalowego wzrostu gospodarczego w oparciu o zdrowe fundamenty swojego sektora bankowego”.

Od nowego roku wchodzą w życie przepisy podwyższające stawkę podatku dochodowego od banków, który wyniesie 30 proc. w 2026 r., 26 proc. w 2027 r. i 23 proc. od 2028 r.

PAP, sek

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje

»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:

Ten rząd opóźnia wielkie inwestycje z premedytacją

Stopy procentowe NBP: jak się zmienią w przyszłym roku?

Dlaczego festiwal blagi Tuska będzie trwał?

»»Minister Motyka zgodził się na spotkanie z protestującymi górnikami! – oglądaj w telewizji wPolsce24