Ochrona członków, a nie maksymalizacja zysków. Ważna petycja ws. SKOK-ów przyjęta przez Parlament Europejski

Tworzenie przyjaznego otoczenia prawnego wokół spółdzielni finansowych powinno stanowić jeden z priorytetów Unii Europejskiej – twierdzą przedstawiciele Stowarzyszenia Krzewienia Edukacji Finansowej (SKEF) w petycji skierowanej do Parlamentu Europejskiego. Podkreślają, że spółdzielnie finansowe, na przykład polskie SKOK-i, chronią przed lichwą i przeciwdziałają wykluczeniu finansowemu. Złożona w lutym zeszłego roku petycja została właśnie uznana za dopuszczalną i przekazana do Komisji Europejskiej.

SKEF jest stowarzyszeniem, które prowadzi działalność edukacyjną, mającą m.in. służyć przeciwdziałaniu wykluczeniu finansowemu. To organizacja społeczna, która wspiera i zrzesza członków spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w Polsce.

Petycja dotyczy szczególnej roli spółdzielni finansowych, do których należą SKOK-i. Jej autorzy zwracają się do Parlamentu Europejskiego o potwierdzenie w formie stanowiska „wkładu spółdzielni finansowych w walkę z wykluczeniem społecznym w Unii Europejskiej” a także zakomunikowania Komisji Europejskiej potrzeby włączenia spółdzielni finansowych w projekt zakładający utworzenie unii rynków kapitałowych zaliczany do priorytetów KE, co ma się dokonać poprzez „zapewnienie spółdzielniom finansowym, z uwagi na cel jakiemu służą – ochronę interesu zrzeszonych w nich członków, a nie maksymalizację zysków, odpowiednich instrumentów finansowania prowadzonej działalności, w tym w szczególności instrumentów służących budowie kapitału i bezpieczeństwu zgromadzonych w spółdzielniach finansowych oszczędności”.

Autorzy petycji podkreślają, że szczególna rola spółdzielni, a więc także SKOK-ów, wynika z unijnego prawodawstwa. Charakter ten został potwierdzony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w swoim orzeczeniu z 2011 r. podkreślił, że spółdzielnie działają zgodnie ze specyficznymi zasadami, odróżniającymi je od innych podmiotów gospodarczych.

„Obecnie procedująca grupa robocza ds. spółdzielczości działająca przy Komisji Europejskiej, powołana w 2013 r., do priorytetów jakimi powinna zająć się Komisja Europejska zalicza konieczność stworzenia dla spółdzielni systemu usług wspierających je na etapie nie tylko zakładania nowych spółdzielni, ale i rozwoju istniejących, umożliwienie lepszego dostępu do środków finansowych i programów unijnych, w tym powołanie specjalnych programów adresowanych do spółdzielni (…). Organy i podmioty przeprowadzające lustrację spółdzielni oraz organizacje spółdzielcze zrzeszające inne spółdzielnie powinny mieć zapewnioną autonomię działania, której nie powinien ograniczać nadzór państwowy, a także powinny mieć zapewnioną autonomię wyboru i utrzymania swoich organów, której to autonomii nie powinien ograniczać nadzór państwowy” – czytamy w petycji.

Przedstawiciele SKEF podkreślają, że usługi świadczone przez spółdzielnie finansowe uwzględniają przede wszystkim potrzeby osób najuboższych. To ważne, bo zjawisko lichwy i rozwijający się rynek firm pożyczkowych, udzielających „chwilówek” i innych pożyczek na duży procent dotyka wielu krajów Unii Europejskiej.

„Należy zatem zachęcać do tworzenia spółdzielni finansowych w każdym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Wewnętrzną odporność spółdzielni finansowych należy wzmacniać za pomocą wszystkich właściwych unijnych strategii politycznych, które przyczyniają się do inteligentnego, zrównoważonego wzrostu i integracji, za pośrednictwem odmiennego modelu rozwoju gospodarczego, opartego na spółdzielczości finansowej, zgodnego z europejskim modelem społecznym” – czytamy w petycji.

Zdaniem SKEF spółdzielczość finansowa powinna działać na równych prawach wobec innych funkcjonujących na rynku podmiotów gospodarczych.

„Specyfika spółdzielni finansowych powinna być brana pod uwagę w prawodawstwie, programach krajowych i europejskich wspierających działalność gospodarczą. Spółdzielnie finansowe powinny być traktowane w kategoriach pełnoprawnych przedsiębiorstw. Podstawową bowiem cechą charakterystyczną spółdzielni finansowych jest przyjęcie perspektywy długoterminowej w zakresie zrzeszonych członków połączonych wspólną więzią o charakterze zawodowym lub organizacyjnym” – podnoszą autorzy petycji.

Spółdzielnie finansowe, z uwagi na swój charakter i wyraźny cel społeczny, jakiemu służą, potrzebują lepszego niż dziś dostępu do środków finansowych.

„W tym celu należy ograniczać wszelkie bariery administracyjne uniemożliwiające ich rozwój. Tworzenie przyjaznego otoczenia prawnego wokół spółdzielni finansowych powinno stanowić jeden z priorytetów Unii Europejskiej” – konkludują przedstawiciele SKEF.

Do pisma odniosła się Cecila Wikstroem, przewodnicząca Komisji Petycji PE. Uznała ona petycję za dopuszczalną, co oznacza, że będzie ona przedmiotem obrad europejskich gremiów.

Komisja Petycji postanowiła zwrócić do Komisji Europejskiej o zbadania przedstawionego problemu – poinformowała Wikstroem.