Rada Dialogu opracuje plan dla Śląska

Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego (WRDS) w Katowicach przyjmie dziś Porozumienie na rzecz zintegrowanej polityki rozwoju woj. śląskiego, które - jako program rozwoju regionu - ma stać się częścią rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, czyli tzw. planu Mateusza Morawieckiego.

To pierwszy taki dokument w Polsce, opracowany w ramach WRDS przez regionalne środowiska. W uroczystości jego podpisania wezmą udział m.in. wicepremier Morawiecki i lider Solidarności Piotr Duda.

Przewodniczący WRDS, a zarazem lider śląsko-dąbrowskiej "S", Dominik Kolorz podkreśla, że, dokument nie został opracowany przez władze centralne, lecz stworzony wspólnymi siłami wszystkich partnerów społecznych z katowickiej Rady - związkowców, pracodawców, ekspertów, przedstawicieli samorządu i administracji rządowej.

"Pracowaliśmy nad tym programem wspólnie, ponad podziałami. I marszałek województwa, który jest z PO, i wojewoda, który reprezentuje rząd PiS, i związki zawodowe, i pracodawcy; również przedstawiciele rzemiosła" - powiedział Kolorz, wskazując, iż porozumienie ma być integralną częścią planu Morawieckiego.

Porozumienie na rzecz zintegrowanej polityki rozwoju woj. śląskiego to program wszechstronnego rozwoju regionu, opierający się na trzech głównych kierunkach: reindustrializacji, czyli odbudowie przemysłu, metropolizacji i rewitalizacji. Zostanie on przyjęty w formie rekomendacji WRDS kierowanej do rządu.

Autorzy dokumentu proponują nie tylko kierunki rozwoju regionu, ale także wskazują konkretne przedsięwzięcia, które mogłyby być realizowane na Śląsku. Wśród nich jest produkcja elektrycznych samochodów i autobusów, nowoczesnego czołgu, stworzenie bezzałogowej platformy stratosferycznej, uruchomienie instalacji do produkcji gazu syntetycznego czy przedsięwzięcia modernizacyjne w energetyce, w oparciu o nowoczesne technologie. Wymienione są też projekty drogowe i kolejowe.

Dla części projektów, np. w sferze infrastruktury kolejowej i drogowej, zabezpieczone są środki unijne; wiele z tych przedsięwzięć znajduje się w Regionalnym Programie Operacyjnym Woj. Śląskiego, zarządzanym przez samorząd województwa. Duża część środków na inne proponowane inwestycje ma pochodzić z pieniędzy publicznych, które będą finansować rządową Strategię Odpowiedzialnego Rozwoju, czyli m.in. z Polskiego Funduszu Rozwoju. Autorzy programu liczą też na formułę Partnerstwa Publiczno-Prywatnego we współpracy z inwestorami. Ponadto postulują powołanie Śląskiego Banku Inwestycyjnego, który byłby w stanie finansować część inwestycji.

Porozumienie rekomenduje m.in. budowę na Śląsku instalacji produkcji gazu syntezowego, wykorzystującej innowacyjną technologię odgazowania surowców w atmosferze wodorowej. W takiej instalacji następuje proces przekształcenia w gaz surowców i odpadów, w tym odpadów komunalnych i przemysłowych, włącznie z mułami i miałami węglowymi oraz osadami z oczyszczalni ścieków. Z uzyskanego w ten sposób gazu można wytwarzać m.in. energię elektryczną, ciepło, paliwa płynne i gazowe, a także wiele półproduktów i produktów chemicznych, które obecnie importuje się do Polski.

Innym z projektów zapisanych w programie jest budowa bezzałogowej platformy stratosferycznej, która ma operować na pułapie obejmującym niższe warstwy stratosfery, czyli od 16 do 30 km nad poziomem morza. Ma służyć do precyzyjnej obserwacji ziemi, komunikacji pomiędzy obiektami naziemnymi, powietrznymi i satelitami oraz do innych zastosowań ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa i obronności kraju. Bezzałogowy samolot stratosferyczny napędzany za pomocą ogniw fotowoltaicznych oraz ogniw paliwowych zasilanych sprężonym wodorem mógłby - w fazie badań - wykonywać lot trwający ok. 2 tygodni. Docelowo samolot ma być w stanie utrzymywać się w stratosferze przez około miesiąc. Dziś Polska nie posiada takiej platformy, a wykonanie oraz wdrożenie jej do eksploatacji pozwoliłoby skutecznie włączyć ją do realizacji zadań dziś realizowanych przez satelity. Projekt miałby być realizowany w całości przez polskie podmioty, we współpracy z uczelniami technicznymi oraz z instytutami badawczymi i Polską Akademią Nauk.

Autorzy programu uznali także, że aglomeracja śląska jest idealnym miejscem do wprowadzenia pełnej elektryfikacji transportu zbiorowego oraz optymalną lokalizacją dla fabryki elektrycznych autobusów i samochodów. "Elektryfikacja transportu publicznego w aglomeracji śląskiej jest koncepcją, którą można zrealizować w stosunkowo krótkim czasie. Działać tu będzie efekt skali, bowiem sieć lokalnych połączeń autobusowych na terenie ponad dwumilionowej aglomeracji jest bardzo rozbudowana" - czytamy w porozumieniu.

Dla zlokalizowanego na Śląsku przemysłu zbrojeniowego szansą ma być polski czołg IV generacji, konsolidacja firm zbrojeniowych działających w regionie oraz rozbudowa potencjału naukowo-badawczego tej branży. Sztandarowym produktem skonsolidowanego śląskiego przemysłu obronnego ma być czołg, w całości zaprojektowany i wyprodukowany przez rodzimy przemysł. Ma być wyposażony w wieżę bezzałogową oraz cechować się dużą siłą ognia, mobilnością i wysokim poziomem zabezpieczenia balistycznego załogi.

Autorzy programu postulują też wykorzystanie szkieletowych konstrukcji stalowych w budownictwie mieszkaniowym w regionie; argumentują, że jest to rozwiązanie tańsze i bardziej efektywne od obecnie dominujących metod. Zastosowanie tej technologii przy realizacji rządowego Programu Mieszkanie Plus stanowiłoby również bodziec do rozwoju polskiego przemysłu stalowego.

W sektorze energetyki i ciepłownictwa program zakłada m.in. modernizację bloków energetycznych o mocy 200 megawatów, co wiąże się ze zmianą warunków pracy bloków węglowych w systemie energetycznym, spowodowaną rozwojem energetyki ze źródeł odnawialnych. Optymalne bloki w tym systemie to właśnie 200 MW, bo w razie potrzeby można je łatwo i niskim kosztem uruchomić - przekonują autorzy koncepcji. Takich bloków w regionie jest 18, modernizacja miałaby dotyczyć co najmniej 10 z nich.

W Porozumieniu znalazło się też kilka projektów dotyczących kogeneracji energetyki i ciepła. Obecnie elektrownie produkują dużo ciepła, które marnuje się, ogrzewa powietrze czy zbiorniki wodne; dlatego jednym z elementów programu jest propozycja, aby mieszkańcy regionu mogli tanio podłączyć swoje domy do sieci ciepłowniczej.

W programie zapisano ponadto wiele inwestycji infrastrukturalnych - kolejowych i drogowych, m.in. dokończenie budowy autostrad i dróg ekspresowych oraz wykreowanie alternatywnego wobec autostrady A4 korytarza wschód-zachód w obrębie aglomeracji katowickiej. Kluczowe propozycje w obszarze transportu szynowego to lekkie koleje miejskie, szybka kolej regionalna, linia z Katowic do lotniska w Pyrzowicach oraz modernizacja linii Katowice-Kraków.

PAP/ as/