Nauka zawodu zakończy się obowiązkowym egzaminem
Przystąpienie do egzaminu zawodowego po zakończeniu cyklu nauki na każdą kwalifikację zawodową będzie obowiązkowe - zapowiedziała w piątek minister edukacji narodowej Anna Zalewska. Przystąpienie do egzaminu ma być warunkiem ukończenia szkoły lub promocji do następnej klasy.
Zmiany, jakie czekają szkolnictwo zawodowe minister edukacji przedstawiła podczas poświęconego szkolnictwu zawodowemu i branżowemu Kongresu Powiatów „Dobry zawód” we Wrocławiu. Do udziału w nim zaproszono m.in. przedstawicieli ministerstw, władz wojewódzkich i powiatowych, spółek skarbu państwa, a także dyrektorów szkół, nauczycieli i uczniów szkół zawodowych.
Minister w swoim wystąpieniu podkreśliła, że odbudowa kształcenia zawodowego - jeden z głównych celów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju - ma cztery filary: kreowanie klimatu inwestycyjnego w regionie, wzmacnianie społecznej odpowiedzialności biznesu, inwestycje w człowieka na rzecz odpowiedzialnego rozwoju, a także zapewnieniu nowoczesnych kadr polskiej gospodarce. Zalewska zaznaczyła, że celem działań podejmowanych przez MEN jest przede wszystkim „dopasowanie systemu kształcenia zawodowego do potrzeb nowoczesnej gospodarki”.
Zalewska przedstawiła propozycje zmian dotyczące m.in. finansowania kształcenia zawodowego, organizowania go oraz egzaminowania uczniów.
Zapowiedziała, że od 1 stycznia 2019 r. docelowy podział subwencji oświatowej będzie uwzględniał rzeczywiste zapotrzebowanie na pracowników w danym zawodzie na wojewódzkim rynku pracy. Oprócz tego mają być również brane pod uwagę efektywność kształcenia w zawodzie oraz wsparcie kształcenia w „zawodach unikatowych”.
Mimo rewolucji 4.0 dalej potrzebujemy takich zawodów, które zaczęły znikać z rynku pracy, ale bez nich cywilizacji nie ma. Jesteśmy zauroczeni i jednocześnie dumni z tak unikatowej szkoły, jak Calisia, która uczy stroicieli instrumentów. Nie będzie muzyki, nie będzie kultury, kiedy nie będzie stroicieli instrumentów. Oni mają swoją markę w całej Europie, ale są tak samo finansowani, jak pozostałe szkoły. To się zmieni - zapowiedziała szefowa MEN.
Zalewska podsumowując powiedziała, że reforma szkolnictwa branżowego i technicznego zmierza do tego, by pracodawca był w szkole i żeby uczeń był u pracodawcy.
Żeby pracodawca mógł egzaminować i przygotowywać egzaminy, by pracodawca, tak jak to się już dzieje pisał podstawy programowe - mówiła szefowa MEN.
Dodała, że reforma zmierza również do tego, aby pracodawca wsparł finansowo system kształcenia branżowego.
Tak, jak to się dzieje w krajach, które mają rozwinięte szkolnictwo branżowe - podkreśliła Zalewska.
Minister zapowiedziała też, że od 2019 r. będą mogły być zawierane umowy szkół lub uczniów z pracodawcami właściwymi w danej branży.
Chcemy doprowadzić do takiej sytuacji, w której nie pozwolimy wam - proszę wybaczyć za to dyscyplinujące słowo - na uruchomienie klasy, szkoły, jeżeli nie będzie jednoznacznej umowy z pracodawcą. Dlatego, że to jest gwarancja tego, że cały projekt się powiedzie; że praktyczna nauka zawodu, warsztaty będą u pracodawcy, a pracodawca będzie w waszej szkole - powiedziała minister.
Jak mówiła szefowa MEN, warunkiem uruchomienia kształcenia w zawodzie w danej szkole będzie posiadanie pozytywnej opinii wojewódzkiej rady rynku pracy, która będzie wydawana na czas określony, oraz nawiązanie współpracy z pracodawcą. W tym zakresie wprowadzone zostaną różne warianty partnerstwa szkoły z pracodawcą.
W swoim wystąpieniu zapowiedziała też zmiany w egzaminach zawodowych. Obecnie uczniowie uczący się w zasadniczych szkołach zawodowych, szkołach branżowych i technikach podczas nauki zdobywają różne przydatne do wykonywania danego zawodu kwalifikacje. Zdobycie każdej kwalifikacji jest potwierdzane egzaminem (ma on część pisemną i praktyczną), ale nie jest on obligatoryjny. Po zdobyciu wszystkich kwalifikacji, wymaganych w danym zawodzie, uczeń dostaje dyplom to potwierdzający i dający mu uprawnienia do wykonywania zawodu.
Sporo zmian będzie w egzaminach. Po pierwsze: uczniowie będą mieli obowiązek przystąpienia do egzaminu zawodowego po każdej kwalifikacji - zapowiedziała minister.
Przystąpienie do egzaminu będzie warunkiem ukończenia szkoły lub promocji do następnej klasy. Przystąpienie, a nie koniecznie zdanie - zaznaczyła Zalewska.
Jak mówiła, od 2020 r. część pisemna egzaminu zawodowego będzie przeprowadzana on-line, a w części praktycznej, w wybranych kwalifikacjach zadania egzaminacyjne będą jawne. Minister zapowiedziała także, że na dyplomie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe umieszczony będzie uśredniony wynik z obu części egzaminu - teoretycznej i praktycznej.
Zmiany będą też - jak poinformowała minister - w egzaminach czeladniczych w rzemiośle. Minister zapowiedziała, że chce, by po zmianach uczeń przystępował w części pisemnej do egzaminu przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną w szkole, zaś w części praktycznej do egzaminu przed komisją izb rzemieślniczych z udziałem egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej.
Szefowa MEN mówiła też o zachętach finansowych dla uczniów. Środki na nie mają pochodzić z różnych źródeł, m.in. z funduszy europejskich, będących w gestii urzędów marszałkowskich. Zapowiedziała podwyższenie stawek minimalnego wynagrodzenia młodocianych pracowników, realizujących przygotowanie zawodowe oraz dodatkowe zwiększenie dla nich stawek wynagrodzenia w zawodach deficytowych.
Wprowadzone ma być też kompleksowe doradztwo zawodowe w systemie oświaty: począwszy od preorientacji zawodowej w przedszkolu, orientacji zawodowej w klasach I-VI szkoły podstawowej, do doradztwa zawodowego w klasach VII-VIII szkoły podstawowej i w szkole ponadpodstawowej.
Odnosząc się do poruszanej na kongresie kwestii kadry kształcenia zawodowego, Zalewska przypomniała, że już pewne zmiany w tym zakresie przeprowadzono w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych m.in. przez „uwolnienie” pensji nauczyciela kształcącego w zawodzie.
Zalewska zaznaczyła, że oprócz tego MEN planuje również zastąpienie podręczników do kształcenia w zawodach materiałami dydaktycznymi (np. e-materiałami, symulatorami), ujednolicone pensum nauczycieli praktycznej nauki zawodu na poziomie 20 godzin, wprowadzenie komponentu doradztwa zawodowego do przygotowania pedagogicznego oraz skrócenie kursu dla instruktorów praktycznej nauki zawodu. Dodatkowo zaproponowane zostanie wprowadzenie obowiązkowych branżowych staży zawodowych dla nauczycieli kształcenia zawodowego.
Podczas Kongresu Powiatów „Dobry zawód” minister podpisała listy intencyjne i porozumienie z pracodawcami z branży energetycznej i kolejowej o współpracy na rzecz szkolnictwa branżowego i technicznego.
Porozumienie zostało podpisane ze Związkiem Pracodawców Kolejowych. Jego treść głosi, że związek będzie współpracował w zakresie podnoszenia jakości i efektywności kształcenia technicznego i branżowego. Ma brać również udział w dostosowywani tego kształcenia do wyzwań rozwojowych i potrzeb rynku pracy.
Z kolei listy intencyjne o współpracy na rzecz szkolnictwa branżowego i technicznego zostały podpisane z PGE Polską Grupą Energetyczną oraz spółką TAURON Polska Energia. Tu również MEN oraz firmy zadeklarowały podjęcie współpracy w celu podnoszenia jakości i efektywności kształcenia branżowego i technicznego na potrzeby branży energetyczno-elektrycznej.
Na podst. PAP
