Weterani misji zagranicznych z większymi uprawnieniami

Sejm uchwalił w piątek nowelizację zwiększającą uprawnienia weteranów misji wojskowych. Zakłada ona m.in. zwiększenie dodatku dla poszkodowanych weteranów, daje też im np. prawo do ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego.

Za uchwaleniem nowelizacji ustawy o weteranach działań poza granicami państwa głosowało 428 posłów, żaden nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Wcześniej w głosowaniu przyjętych zostało siedem poprawek zgłoszonych przez posłów PiS, a odrzuconych dziesięć poprawek zgłoszonych przez klub PO-KO.

Poprawki zgłoszone przez PiS dotyczyły uszczegółowienia katalogi schorzeń weteranów, które będą podlegać rehabilitacji, sposobu finasowania przez NFZ „szczególnych” usług leczniczych na rzecz weteranów, a także kwestii urlopowych. Jedna z poprawek zgłoszonych przez PiS wprowadziła możliwość skorzystania przez weterana z miejsca zakwaterowania będącego w zasobach Agencji Mienia Wojskowego w przypadku rehabilitacji poza miejscem zamieszkania wraz z możliwością zakwaterowania opiekuna.

Posłowie PO-KO proponowali w odrzuconych poprawkach m.in., by w ustawie ująć pracowników cywilnych, którzy przebywali w rejonie misji wojskowych. Marcin Kierwiński (PO-KO) próbował przekonać do tego rozwiązania posłów przed piątkowym głosowaniem. Wyjaśniał, że chodzi głównie o serwisantów sprzętu wojskowego, którzy byli wysyłani do polskich baz na podstawie kontraktów zawartych przez MON z firmami zewnętrznymi.

Wyjaśniając, dlaczego resort obrony nie zdecydował się na wprowadzenie takiego rozwiązania, wiceszef MON Wojciech Skurkiewicz mówił, że serwisanci nie byli związani bezpośrednio z MON - nie byli pracownikami cywilnymi wojska, na misjach przebywali jako pracownicy podmiotów, z którymi resort zawarł, na zasadach komercyjnych, umowy na świadczenie usług serwisowych. „Żaden kraj nie nadaje uprawnień weterana współpracownikom wojska” - podkreślił Skurkiewicz.

Pozostałe zaproponowane przez PO-KO poprawki przewidywały m.in. zmniejszenie pułapu uszczerbku na zdrowiu weteranów poszkodowanych - z 30 proc. do 10 proc. - co pozwoliłoby większej grupie weteranów poszkodowanych korzystać z szerszego zakresu opieki zdrowotnej, na przykład z dodatkowego, bezpłatnego turnusu rehabilitacyjnego. Bożenia Kamińska (PO-KO) przekonywała, że zapis wymogu o trzydziestoprocentowym uszczerbku na zdrowiu nadaje uprawnienia dodatkowych świadczeń rehabilitacyjnych 120 weteranom poszkodowanym, podczas gdy obniżenie tego pułapu do 10 proc. pozwoliłoby obijać takim świadczeniem około 600 osób. Zdaniem Kamińskiej, jest to tak niewielka grupa, że Sejm powinien wprowadzić taki zapis.

W reakcji na tę wypowiedź Surkiewicz podkreślił, że ustawa nadaje szereg uprawnień wszystkim weteranom, a nie tylko weteranom poszkodowanym, a także, że wiele uprawnień będzie obowiązywać także wtedy, gdy weteran poszkodowany ma mniejszy niż trzydziestoprocentowy uszczerbek na zdrowiu. Wymienił m.in.: bezpłatne turnusy rehabilitacyjne, dodatek weterana poszkodowanego, a także kompleksową opiekę medyczną.

Jest ona dla wszystkich, niezależnie od uszczerbku na zdrowiu” - przekonywał.

Skurkiewicz podkreślił też, że nowelizacja jest „efektem wielu godzin rozmów” z przedstawicielami środowiska weteranów. Uznał, że jest ona „ustawą konsensusu i porozumienia”.

Głos w sprawie propozycji PO-KO zajął także obecny na posiedzeniu Sejmu szef MON Mariusz Błaszczak. Mówił, że ustawę o weteranach przygotowano za czasów rządu PO-PSL, a więc Platforma miała możliwość wpisania do ustawy rozwiązań, których się dopomina, a nie zrobiła tego. Także Błaszczak podkreślił, że nowelizacja przygotowana przez jego resort była szeroko konsultowana ze środowiskiem weteranów. Ocenił, że odpowiada ona potrzebom tego środowiska.

Po głosowaniu szef MON napisał na Twitterze, że „Sejm przyjął przygotowaną w MON nowelizację ustawy o weteranach. Żołnierze, którzy poświęcili swoje zdrowie w obronie pokoju na świecie muszą mieć pewność, że państwo o nich pamięta. Nowe przepisy zapewnią m.in. pełną opiekę medyczną i wyższe dodatki dla weteranów”.

Nowelizacja ustawy o weteranach zakłada zwiększenie dodatku dla poszkodowanych weteranów. Ci, którzy mają orzeczony ponad 30 proc. uszczerbek na zdrowiu otrzymają kompleksową opiekę medyczną ponad limity określone poprzez NFZ; mają też bezpłatnie otrzymywać leki na schorzenia niezwiązane z urazem doznanym na misji. Zmiany dotyczą także dofinansowania nauki i ulg w przejazdach komunikacją zbiorową.

Nowelizacja zmierza również do podniesienia dodatków dla wszystkich poszkodowanych weteranów; dodatek będzie przysługiwał także weteranom poszkodowanym, którzy mają orzeczony uszczerbek na zdrowiu 1-9 proc. Weteran, który doznał 90 proc. uszczerbku na zdrowiu, ma otrzymywać kwotę odpowiadającą 130 proc. minimalnej emerytury.

Zmiany mają też zapewnić każdemu poszkodowanemu weteranowi prawo do ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego i zwolnienie z abonamentu rtv; opłaty za pobyt w Domu Weterana mają wynosić maksymalnie połowę miesięcznego dochodu danej osoby. Wprowadzono także możliwość bezpłatnego udziału w turnusach readaptacyjno-kondycyjnych wraz z pełnoletnim członkiem rodziny, bezpłatny wstęp do państwowych muzeów, samorządowych obiektów sportowych.

Koszt nowych rozwiązań resort obrony oszacował na ok. 12 mln zł rocznie. Status weterana poszkodowanego przysługuje obecnie 857 osobom (wszystkich weteranów jest w Polsce 23 339).

Ustawa o weteranach z 2011 r. wprowadziła przepisy dotyczące uhonorowania weteranów i pomocy dla weteranów poszkodowanych - tych, którzy zostali ranni lub ciężko zachorowali na misji. Weteranom poszkodowanym przysługują m.in. dodatki do rent i emerytur, ulgi na przejazdy komunikacją, dopłaty do nauki oraz bezpłatna pomoc psychologiczna. Status weterana przysługuje żołnierzom i pracownikom wojska, żołnierzom i funkcjonariuszom wywiadu i kontrwywiadu, policji, PSP, BOR/SOP oraz Straży Granicznej.

PAP/ as/