Fundusz Trójmorza – dla Polski i dla regionu
Fundusz Trójmorza ma pełnić rolę wehikułu inwestycyjnego, który zmobilizuje kapitał do realizacji kluczowych inwestycji transportowych, energetycznych i cyfrowych w krajach położonych między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym – pisze w „Polskim Kompasie 2019” Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego.
30 lat temu stanęliśmy przed trudnym zadaniem dźwignięcia kraju z recesji, bezrobocia i wysokiej inflacji. W nową rzeczywistość ekonomiczną wstępowaliśmy z długami zaciągniętymi w okresie PRL. Trzy dekady nie wystarczą, by nadrobić stracony dla polskiej gospodarki czas. Mimo to, w tym trudnym wyścigu wyszliśmy już z najtrudniejszego zakrętu.
To powód do dumy. Przed nami prosty odcinek, na którym możemy zbliżyć się do czołówki peletonu. Nie dokonamy tego jednak biegnąc truchtem za Europą Zachodnią. Potrzebujemy dużego skoku, by skrócić dystans między nami. Przedsięwzięciem, które to ułatwi, jest zainicjowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego Fundusz Trójmorza.
Ma pełnić rolę wehikułu inwestycyjnego, który zmobilizuje kapitał do realizacji kluczowych inwestycji transportowych, energetycznych i cyfrowych w krajach położonych między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym.
Wspólne wyzwania i potrzeby regionu Trójmorza
Fundusz Trójmorza będzie realizował na zasadzie komercyjnej inwestycje infrastrukturalne: energetyczne, transportowe i cyfrowe. Mówimy zatem o takich przedsięwzięciach, jak budowa autostrad, linii kolejowych, połączeń śródlądowych, gazociągów, czy sieci teleinformatycznych.
Finansowane projekty będą miały charakter transgraniczny, a także ponadnarodowy – nawet, jeśli inwestycja będzie zlokalizowana tylko w jednym kraju, jej efekt ma być odczuwalny w innym państwie lub państwach. Kluczem do zrozumienia unikatowej roli Funduszu Trójmorza jest hasło „oś północ-południe”.
O ile kraje Europy Wschodniej są dość dobrze skomunikowane z Europą Zachodnią, o tyle czas podróży samochodem lub koleją np. znad Bałtyku nad Morze Czarne, czyli z północy na południe, można liczyć już nie w godzinach, a w dobach. To właśnie tego rodzaju inwestycje, jak transeuropejski korytarz transportowy łączący port w Gdyni z portem w Konstancy nad Morzem Czarnym, są znaczącą potrzebą infrastrukturalną regionu.
Fundusz Trójmorza będzie komplementarny do finansowania infrastruktury ze środków publicznych i europejskich – ma być ich uzupełnieniem i wzmocnieniem. Wszystkie kraje inicjatywy Trójmorza są członkami UE. To m.in. dzięki inwestycjom z jej środków w ostatnich latach dokonała się w tych krajach duża zmiana, jeśli chodzi o poziom życia mieszkańców.
Mimo to wciąż występują duże dysproporcje między krajami Zachodniej Europy, a państwami regionu Trójmorza. W nowej perspektywie finansowej UE, po roku 2020, przewidywane wsparcie na inwestycje infrastrukturalne to około 40 mld euro, podczas gdy szacowane potrzeby tej części Europy to około 570 mld euro. Te wyliczenia pokazują, że bazując wyłącznie na unijnym wsparciu, nasz region dorównałby obecnym standardom życia krajów zachodnich dopiero za 100 lat.
Nie musimy tyle czekać. Według raportu „Perspektywy dla inwestycji infrastrukturalnych w Trójmorzu” przygotowanego przez SpotData, kraje regionu Trójmorza notują wyższy wzrost gospodarczy, niż rynki rozwinięte, ale też są znacznie bardziej stabilne pod względem instytucjonalnym, niż typowe rynki wschodzące. W Krajach Trójmorza mieszka w sumie 112 mln ludzi, czyli 22 proc. mieszkańców Unii Europejskiej, a region ten stanowi 28 proc. obszaru Unii Europejskiej.
Udział krajów Trójmorza w PKB Unii Europejskiej to tylko 11 proc. Według prognoz, PKB krajów Trójmorza do 2030 roku w porównaniu z rokiem 2018 powinien wzrosnąć o 35 proc., a udział regionu w PKB całej UE ma zwiększyć się do 13 proc. Te przewagi konkurencyjne to gospodarcze katalizatory, a Fundusz Trójmorza wykorzysta je, by zapewnić kapitał na potrzebne inwestycje.
Pobudzenie polskiej gospodarki przez inwestycje transgraniczne i ponadnarodowe
Fundusz Trójmorza będzie miał także pozytywny wpływ na gospodarkę Europy Środkowo-Wschodniej, w tym także na gospodarkę Polski. Można długo wyliczać korzyści dla przedsiębiorców. Dobre skomunikowanie z krajami regionu to duże ułatwienie dla rodzimych eksporterów.
Dla wielu z nich będzie to oznaczać oszczędności związane z transportem lub otwarcie się na nowe rynki. Część inwestycji przebiegających przez nasz kraj z pewnością przełoży się też na łatwość podróżowania, szczególnie we wschodniej części Polski. Przykładem inwestycji, której realizacja może być przyspieszona dzięki Funduszowi, jest trasa Via Carpatia.
Budowa gazociągów i sieci przesyłowych energii elektrycznej to przede wszystkim większa niezależność energetyczna kraju, ale i gwarancja naszego bezpieczeństwa. W przyszłości to szansa także na obniżenie cen energii elektrycznej. Tutaj korzyści znów odczuje zarówno odbiorca przemysłowy, jak i detaliczny. A zatem każdy Polak, każdy obywatel państw Trójmorza i każdy mieszkaniec Unii Europejskiej.
Warto dodać, że Fundusz Trójmorza wpisuje się w cele i misję Banku Gospodarstwa Krajowego. Od 95 lat wspieramy rozwój Polski i Polaków – mobilizujemy kapitał, by finansować najważniejsze inwestycje infrastrukturalne dla Polski.
Co więcej, założenia Funduszu wpisują się w opracowaną przez polski rząd Strategię Odpowiedzialnego Rozwoju. Dokument wskazuje, że posiadanie nowoczesnej infrastruktury cyfrowej jest warunkiem koniecznym do rozwoju przemysłu 4.0. Polska ma natomiast aktywnie włączyć się w tzw. czwartą rewolucję przemysłową. Budowę nowoczesnych połączeń teleinformatycznych należy uznać zatem za jeden z priorytetów gospodarczych Polski. Fundusz Trójmorza dostarczy rozwiązań, które przyspieszą powstanie inwestycji w tym sektorze. (…)
Pełny tekst prezes Beaty Daszyńskiej-i zawiera elektroniczne wydanie „Polskiego Kompasu 2019” dostępne bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
