Czy pracownicy ministerstwa finansów zarabiają na udostępnianiu naszych danych?

W dniach 19 – 22 kwietnia 2013 r. odbyło się w hotelu "Antałówka” w Zakopanem szkolenie dla pracowników Urzędów Skarbowych.  Szkolenie dotyczyło obsługi hurtowni danych WHTAX, zawierającej dane umożliwiające nie tylko identyfikację około 21 mln podatników, w tym około 180 tys. przedsiębiorców, ale także dające wgląd w prowadzone przeciwko nim postępowania egzekucyjne.

Mimo że w strukturach Ministerstwa Finansów funkcjonuje Centrum Edukacji Zawodowej Resortu Finansów, to szkolenie przeprowadziła prywatna firma – Instytut Szkoleń Profesjonalnych sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku. Specjaliści od zarządzania finansami państwa zdecydowali się na zapłacenie tej firmie ponad 130 tys. zł[1] za szkolenie przeprowadzone właśnie przez pracowników Ministerstwa Finansów przebywających wtedy na urlopie wypoczynkowym.[2] Jako materiał szkoleniowy wszyscy uczestnicy otrzymali prawdziwe dane podatników pobrane z WHTAX i przekazane na nośniku pendrive. Osoby prowadzące szkolenie wykorzystały zatem, do celów szkoleniowych – ale także komercyjnych (wszak szkolenie było odpłatne) dane podatników objęte tajemnicą skarbową. Co więcej, uczestnicy szkolenia otrzymali pendrivy z tymi danymi bez konieczności ich zwrotu.

Ostatnio wiele mówi się o bezprawnym wykorzystywaniu danych obywateli. Przypadki takie wzbudziły liczne kontrowersje w wielu państwach Unii Europejskiej – jednym z ostatnich przypadków może być sprawa sprzedaży danych obywateli Szwecji prywatnym firmom w celach marketingowych. Bez trudu można dostrzec liczne zagrożenia związane z udostępnianiem danych podatników – mogą one posłużyć nie tylko do celów marketingowych, ale przede wszystkim chociażby do szantażowania i nakłaniania do korupcji bądź płatnej protekcji.

Ministerstwo Finansów wyraźnie zaznaczyło, że nie było ani organizatorem ani pomysłodawcą szkolenia, mimo że prowadziła je pracownica departamentu informatyki w tymże ministerstwie. Rzecznik tego resortu podkreśliła także, że „nie budzi wątpliwości, iż jakiekolwiek udostępnianie danych objętych tajemnicą skarbową lub ochroną danych osobowych nie powinno mieć miejsca na żadnym szkoleniu, organizowanym zarówno przez jednostki resortu finansów, jak i firmy prywatne.”[3] Tym bardziej zatem zastanawiający jest fakt, że do szkolenia nie tylko doszło, ale także bezprawnie wykorzystano na nim dane podatników.

23 maja 2013 r złożyłem interpelację do Ministra Finansów, żądając wyjaśnień w tej bulwersującej sprawie. O możliwości wycieku danych powiadomiony został także Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych oraz Prokuratura. Obydwie instytucje podjęły już w tej sprawie odpowiednie działania.

Mimo że, zgodnie z treścią odpowiedzi Ministra Finansów na złożoną interpelację, przeprowadzona została doraźna kontrola wewnętrzna w zakresie wycieku danych podatników zawartych w bazie WHTAX, to wnioski z tej kontroli są względem siebie sprzeczne. Może to budzić liczne wątpliwości co do rzetelności podjętych czynności kontrolnych. W związku z tym złożyłem wniosek do Prezesa NIK, który jako niezależny organ kontroli państwowej z misją strażnika finansów publicznych ma możliwość zapewnienia prawidłowego i rzetelnego przebiegu kontroli w Ministerstwie Finansów.

[1] Koszt udziału w szkoleniu 50 pracowników Urzędów Skarbowych, według ceny szkolenia podanej na stronie organizatora: http://www.isp.edu.pl/szkolenia-dla-pracownikow-administracji/262-nowosci-2012-r-dotyczace-analizy-miernikow-jakosci-informacji-szkolenie-dla-pracownikow-egzekucji-administracyjnej-4 (stan na: 20.08.2013).

[2] Informacja zawarta w odpowiedzi Ministra Finansów z dnia 6 sierpnia 2013, na interpelację posła Przemysława Wiplera (Interpelacja nr 18241, dostępna pod adresem: http://www.wipler.pl/wp-content/uploads/2013/05/Interpelacja-Przemys%C5%82awa-Wiplera-do-MF-ws.-wycieku-danych-podatnik%C3%B3w.pdf (stan na: 20.08.2013)

[3] Wypowiedź zacytowana w artykule z dnia 27.05.2013 r. „Poseł Wipler: wyciekły dane podatników z całej Polski”; http://www.bankier.pl/wiadomosc/Posel-Wipler-wyciekly-dane-podatnikow-z-calej-Polski-2842546.html