PGNiG: nowe technologie dla czystej energii

PGNiG jako lider konsorcjum, wspólnie z Politechniką Śląską oraz Instytutem Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu prowadzą działania zmierzające do komercjalizacji systemu „Hy-Chess”. To technologia pozwalająca wytwarzać ekologiczne paliwa, jak zielony wodór czy syntetyczny gaz ziemny, w sposób bezemisyjny produkować energię elektryczną oraz magazynować ją w postaci sprężonego dwutlenku węgla.

Projekt pt. „System wytwarzania wodoru oraz syntetycznego gazu ziemnego z funkcjonalnością w zakresie wytwarzania oraz magazynowania energii elektrycznej” (akronim Hy-Chess), zgłoszony przez konsorcjum, uzyskał najwyższą ocenę ekspertów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju spośród 47 wniosków złożonych w konkursie nr I Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych pt. „Nowe technologie w zakresie energii”. W programie tym dofinansowanie uzyskało 6 projektów na łączną kwotę 356,5 mln zł, z czego na projekt „Hy-Chess” przypada 34,3 mln zł.

Rosnące zapotrzebowanie na tzw. czystą energię przyspiesza programy badawczo-rozwojowe, przybliżające nas do neutralności klimatycznej. Gdy pomysły naukowców trafiają w potrzeby przedsiębiorstw, a nawet całej gospodarki, efekty współpracy nauki z biznesem mogą okazać się przełomowe. Na to liczymy, inwestując w  system „Hy-Chess”. Innowacyjność i potencjał technologii zaproponowanej przez zespół naukowców Politechniki Śląskiej pod kierunkiem prof. Łukasza Barteli oraz prof. Anny Skorek-Osikowskiej, potwierdza także decyzja NCBiR o przyznaniu dofinasowania – mówi Arkadiusz Sekściński, wiceprezes Zarzadu PGNiG SA ds. Rozwoju.

Wspólne przedsięwzięcie w pierwszej kolejności zakłada zaprojektowanie oraz wykonanie prototypu w celu potwierdzenia funkcjonalności technologicznej, a następnie pełnoskalowego demonstratora dla innowacyjnego systemu hybrydowego integrującego podsystemy:

• produkcji wodoru,

• konwersji wodoru do syntetycznego gazu ziemnego,

• wytwarzania energii elektrycznej w procesie tlenowego spalania gazu ziemnego oraz

• magazynowania energii w sprężonym dwutlenku węgla.

Decyzja o rozpoczęciu fazy inwestycyjnej uzależniona będzie od wyników analiz techniczno-ekonomicznych, jakie uzyskane zostaną w oparciu o studium wykonalności, zaplanowane w pierwszej fazie projektu.

Proponowana technologia Hy-Chess ma charakter poligeneracyjny, tzn. umożliwia pozyskiwanie kilku produktów użytkowych, co ważne w ilościach, jakie mogą być dostosowywane dla bieżącego zapotrzebowania, np. sezonowego lub dobowego.

Zakłada się, że podstawowym produktem systemu będzie zielony wodór, który niebawem zgodnie z przyjętą Europejską Strategią Wodorową oraz Polską Strategią Wodorową, ma stanowić jeden z podstawowych nośników energii. W przyszłości produkcja, a zwłaszcza dystrybucja wodoru będzie stanowić istotny element biznesowy w działalności PGNiG – informuje wiceprezes Sekściński.

System „Hy-Chess” wykorzystywać będzie energię elektryczną pozyskiwaną w systemach bazujących na niestabilnych źródłach odnawialnych i co ważne będzie charakteryzować się wysoką elastycznością w zakresie uzyskiwania poszczególnych produktów. Ten walor może być szczególnie istotny w okresie początkowej fazy kreowania ważnych dla bezpieczeństwa energetycznego rynków nowych, „zielonych” paliw, na których występować będzie duża niepewność, np. co do skali zapotrzebowania na wodór czy na usługę magazynowania energii elektrycznej – podkreśla prof. Łukasz Bartela z Politechniki Śląskiej.

Zgodnie z założeniami konkursu prowadzonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju projekt będzie przez konsorcjum realizowany w trzech etapach, z których dwa pierwsze tj. studium wykonalności i instalacja pilotażowa będą realizowane na Śląsku, a trzeci, czyli demonstrator technologii „Hy-Chess” będzie wybudowany w Oddziale PGNiG SA w Odolanowie (woj. Wielkopolskie), gdzie pracuje obecnie instalacja służąca do produkcji gazu ziemnego wysokometanowego w oparciu o dostarczany do niej gaz ziemny zaazotowany, pochodzący z krajowych kopalń.

Demonstrator umożliwi ograniczenie emisji CO2, który w miejscu przewidzianej inwestycji stanowi obecnie odpad uzyskiwany w procesie oczyszczania gazu ziemnego. Dwutlenek węgla, obok wodoru uzyskiwanego w zaplanowanym procesie elektrolizy, stanowił będzie podstawę dla produkcji syntetycznego gazu ziemnego. Ponadto system „Hy-Chess” będzie posiadał funkcjonalność w zakresie zeroemisyjnej produkcji energii elektrycznej z wykorzystaniem tlenu stanowiącego poboczny produkt procesu elektrolizy, jak również funkcjonalność w zakresie magazynowania energii elektrycznej na drodze wykorzystania, jako nośnik energii, sprężonego dwutlenku węgla.

Technologia „Hy-Chess” stanowi efekt prac zespołu Politechniki Śląskiej zajmującego się od wielu już lat problematyką magazynowania energii, szczególnie w obszarze rozwiązań wielkoskalowych. Wynalazek autorstwa prof. Łukasza Barteli oraz prof. Anny Skorek-Osikowskiej, pracowników Katedry Maszyn i Urządzeń Energetycznych, jest obecnie procedowany przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej.

PR/RO