ZBP: Kredyt darmowy zmanipulowany

Wyrok TSUE dotyczący tzw. sankcji kredytu darmowego nie przyniesie żadnych miliardowych zwrotów, nie jest też przełomem. Związek Banków Polskich wydał oświadczenie, w którym zarzuca niektórym kancelariom prawnym i odszkodowawczym manipulację orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Oświadczenie dotyczy wyroku TSUE z 13 lutego, w którym Trybunał odpowiedział na trzy pytania dotyczące tzw. sankcji kredytu darmowego (SKD), czyli przepisu, który nakazuje instytucjom finansowym zwrot kosztów, w tym odsetek, jeżeli nie dopełniły one obowiązków informacyjnych wobec kredytobiorcy.

Wiele komentarzy

Wyrok szeroko komentowano, a jego interpretacje często były skrajnie rozbieżne. Głos w tej sprawie zabrał Związek banków Polskich, który w wydanym oświadczeniu napisał, że „już kilka minut po odczytaniu sentencji wyroku Internet zalały nagłówki cytujące głównie same wypowiedzi kancelarii prawnych i odszkodowawczych. W dużych portalach informacyjnych pojawiły się również obszerne komentarze prawników stanowiące modelowy przykład manipulacji informacją nastawionej na pozyskanie nowych nieświadomych klientów”.

W sprawie wyroku TSUE i towarzyszącym jej komentarzom wypowiedział się podczas wtorkowej konferencji prasowej prezes ZBP, dr Tadeusz Białek.

Wyrok z 19 lutego to początek sądowej serii, gdyż – według wiedzy ZBP – w TSUE znajduje się dziewięć spraw związanych z SKD. - Na koniec grudnia 2024 r. w sądach było 14 759 spraw, dotyczących sankcji kredytu darmowego - poinformował Tadeusz Białek. Większość spraw została wniesiona przez kancelarie, zajmujące się skupem wierzytelności. TSUE uznał, że – jak mówił Tadeusz Białek - nie ma automatyzmu sankcji i że do sądu krajowego należy ocena, czy konsument mógł na podstawie dokumentów ocenić, jak się będzie zmieniać wysokość jego zobowiązania.

Według ZBP, wyrok TSUE nie jest przełomowy, Trybunał nie orzekł niczego nowego ponad to, co wynika z brzmienia Dyrektywy o kredycie konsumenckim i polskiej ustawy o kredycie konsumenckim, że w razie niewykonania obowiązku informacyjnego bank może zostać pozbawiony odsetek i zostanie na niego nałożona sankcja kredytu darmowego. TSUE nie zakazał też naliczania odsetek od kredytowanych kosztów oraz stwierdził, że zawyżenie RSSO nie stanowi samo w sobie naruszenia obowiązku informacyjnego.

Sankcja powinna być proporcjonalna

ZBP zwrócił uwagę na ten zapis w uzasadnieniu wyroku TSUE, według którego sankcja za naruszenie obowiązków przysługuje, o ile naruszenie to może podważyć możliwość oceny przez konsumenta zakresu jego zobowiązania. Jednym słowem, SKD powinna być proporcjonalna i dotyczyć tych uchybień, które mają wpływ na finanse konsumenta.

Według ZBP, co podkreślił Tadeusz Białek podczas konferencji, wyrok TSUE potwierdza konieczność zmiany przepisów o SKD w Polsce, które są obecnie wykorzystywane przez podmioty budujące swój biznes na sporach konsumenckich z bankami. - Obecnie literalne brzmienie przepisów pozwala na zasądzenie sankcji kredytu darmowego nawet w przypadku niewielkich odchyleń. Sankcja w Polsce ma charakter zerojedynkowy – mówił prezes ZBP. Podkreślił, że roszczenie ze spłaconych kredytów konsumenckich skupowane są masowo za 10–20 proc. ich wartości od często nieświadomych klientów (ponieważ wartość tego typu kredytów jest znacznie mniejsza od kredytów hipotecznych, prowadzenie sprawy w sądzie staje się opłacalne dopiero wtedy, gdy w portfelu kancelarii znajduje się ich duża ilość). Tadeusz Białek mówił, że ZBP ma wątpliwości, czy kancelarie skupujące wierzytelności powinny powoływać się w sądach na prawo konsumenckie, skoro działają w interesie własnym, a nie klienta.

ZBP przypomniał wyrok TSUE z 12 stycznia 2023 r., z którego wynika, że w przypadku abuzywności postanowień dotyczących sposobu ustalenia wynagrodzenia w umowie klienta z kancelarią, kancelaria może zostać pozbawiona wynagrodzenia za prowadzenie sprawy, nawet w przypadku wykonania przez nią świadczeń. Stanisław Koczot

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje

»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:

Niemcy po wyborach. Zielony Ład oklapnie?

„Myślisz Tusk, mówisz drożyzna”

Masło drożeje. I to nie koniec złych wieści ze sklepów

»»MORAWIECKI MÓWI „DOŚĆ”: Wzywam Tuska do obniżenia cen - obejrzyj na antenie telewizji wPolsce24