ZBP: dlaczego tylko banki mają płacić?

Związek Banków Polskich apeluje o uszczelnienie sytemu podatkowego, gdyż wiele korporacji zagranicznych nie płaci do naszego budżetu ani grosza. Banki czują się dyskryminowane, a szef ZBP mówi o „penalizacji działalności kredytowej” i o łamaniu Konstytucji.

ZBP nie pozostawił suchej nitki na projekcie Ministerstwa Finansów i Gospodarki, nakładającym na banki dodatkowe obciążenia podatkiem CIT.

Podobne rozwiązania zastosowane wobec banków w innych krajach były ograniczone czasowo, natomiast propozycja Ministerstwa Finansów nie ma charakteru jednorazowego.

„Jest to rozwiązanie trwałe, mające obowiązywać bez względu na koniunkturę i sytuację banków, tworzy trwałą nierównowagę na poziomie krajowym i międzynarodowym, obniża konkurencyjność sektora” – mówił prezes ZBP, Tadeusz Białek, podczas dzisiejszej konferencji prasowej. W wielu państwach europejskich obowiązek partycypacji w ramach opłaty solidarnościowej dotyczył nie tylko banków, ale również innych sektorów gospodarki wykazujących wysokie wyniki finansowe np. energetykę, branżę paliwową, telekomunikację. Według ZBP, w Polsce powinno być podobnie. - „Liczymy na to, że także inne, bardziej zyskowne branże, solidarnie zostaną obciążone dodatkowym podatkiem. Obronność jest dobrem publicznym dlatego danina solidarnościowa powinna równo obciążać inne zyskowne branże” – mówił Tadeusz Białek.

Większe koszty dla sektora

Według wyliczeń ZBP, rozwiązanie zaproponowane przez resort finansów generuje najwyższy koszt (na poziomie ponad 7 mld zł) w 2026 roku, a zatem w momencie, w  którym spadki stóp procentowych przekładają się na obniżenie wyników finansowych banków. Już dziś stopa obciążeń fiskalnych w sektorze przekracza 32,2 proc. Wprowadzenie podwyższonej stawki CIT w 2027 roku zwiększy jej poziom do blisko 47 proc., zaś w kolejnych latach podwyższy ją trwale o około 4 punkty procentowe. Zaproponowane przez resort rozwiązanie, w horyzoncie kolejnej dekady, oznacza wzrost kosztów dla sektora bankowego o ponad 20,6 mld zł. Już teraz należy on do najbardziej obciążonych podatkami w Europie. Banki działające w Polsce w największym stopniu spośród krajów UE wspierają potrzeby pożyczkowe budżetu państwa odpowiadając za ponad 50 proc. tego finansowania.

Podatek bankowy w starej formule

ZBP przedstawił wyliczenia, według których dodatkowe obciążenia banków podatkiem CIT uderzy w oszczędności Polaków. Większy CIT oznacza wzrost kosztu kapitału i spadek kursów akcji banków, a niższy wynik finansowy – niższe dywidendy i około 18,9 proc. mniej wypłat dla oszczędzających w 2026 roku. Akcjonariuszami banków są m.in. uczestnicy PPK, OFE, IKE i IKZE, a także posiadający jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych i rachunki w biurach maklerskich. Według Związku Banków Polskich, wprowadzony „podatek jest w rzeczywistości formą nowego obciążenia obywateli polskich typu: Belka 2.0”.

ZBP odniósł się również do proponowanego przez resort obniżenia podatku bankowego o 10 proc. w 2027 roku oraz o  20 proc. od początku 2028 roku. Według Związku, jest to pierwszy krok we właściwym kierunku, czyli pełnego przeniesienia podatku bankowego do podatku CIT, jednak w propozycji ministerstwa brakuje ścieżki dojścia do takiego procesu, a obniżenie podatku bankowego nie rekompensuje wzrostu kosztów obciążeń fiskalnych sektora. Jak mówił Tadeusz Białek, rozwiązanie to konstytuuje szkodliwą dla polskiej gospodarki formułę podatku bankowego (podstawa wymiaru podatku pozostaje bez zmian), penalizującą działalność kredytową, ograniczającą poziom dostępności finansowania, przede wszystkim inwestycji.

Dlaczego tylko banki?

Podczas konferencji ZBP pojawił się wątek zwiększania wpływów do budżetu nie tylko poprzez nakładanie kolejnych podatków, ale również stymulowanie wzrostu produktywności polskiej gospodarki. Taką drogę „ucieczki do przodu” zamiast „zaciągania hamulca ręcznego”, czyli wprowadzania czy podnoszenia podatków, wybrały takie państwa, jak Austria, Portugalia, Niemcy, Luksemburg, Finlandia, które obniżają stawki CIT w obronie rodzimego przemysłu. Niemcy w ramach pakietu „investment booster” uruchomionego latem 2025 r. planują zredukować stawkę CIT z obecnego poziomu 15 proc. do 10 proc. od 2032 r.(systematyczne obniżki rozpoczną się od 2028 r.).

Wsparcie budżetu państwa w warunkach konieczności sfinansowania zwiększonych nakładów na obronność wymaga solidarnego podejścia – analogicznie jak w wielu europejskich krajach, twierdzi ZBP. Według Tadeusza Białka, obciążenie tylko jednej branży jest niekonstytucyjne, zwłaszcza w sytuacji, gdy wiele z nich posiada o wiele bardziej rentowne aktywa niż sektor bankowy.

ZBP twierdzi, że wiele dużych firm dobrze zarabiających w Polsce, wymyka się fiskusowi. Związek przedstawił dane Ministerstwa Finansów, według których duże zagraniczne korporacje z sektora paliwowego, handlowego, z branży budowlanej i kurierskiej, nie zapłaciło w 2023 roku w Polsce podatku CIT lub zapłaciło go w minimalnym stopniu. Według ZBP, system podatkowy trzeba uszczelnić, nie zaś zwiększać obciążenia podmiotom płacącym już wysoki CIT. W gronie 20 jego największych płatników w 2023 roku znalazło się dziewięć banków, a w pierwszej dziesiątce – sześć.

Stanisław Koczot

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje

»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:

Szok! Latem skokowo wzrosła liczba bezrobotnych

Ameryka ucieka Europie. Przepaść w wydajności

Rozwój OZE to prosta droga do braków energii

»»Kto forsuje farmy wiatrowe w Polsce? – oglądaj na antenie telewizji wPolsce24!