ZBP: stop antybankowemu populizmowi!

Największy udział w marżach polskich banków ma ryzyko prawne: aż 0,81 proc. Banki słono płacą za tworzenie rezerw we frankach, za podważanie złotowych umów kredytowych i zamieszanie wokół tzw. sankcji kredytu darmowego.

Związek Banków Polskich wziął pod lupę marże w naszej bankowości, których wysokość stała się ostatnio gorącym tematem debaty publicznej, stymulowanej w znacznej mierze przez temperaturę prezydenckiej kampanii wyborczej.

W Polsce pojawiła się moda na antybankowość, banki znowu stały się chłopcem do bicia – mówił podczas konferencji prasowej dr Tadeusz Białek, prezes ZBP.

To błąd, gdyż sektor bankowy to potężne narzędzie finansujące polską gospodarkę, liczący się płatnik do budżetu państwa (siedmiu z dziesięciu największych płatników to banki), zatrudniający aż 150 tys. osób - dodawał prezes ZBP.

Wysokie ryzyko prawne

Według danych NBP, na które powoływał się Związek Banków Polskich, marża kredytowa w polskich bankach w grudniu 2024 r. wyniosła 1,7 proc. Jej wysokość jest pochodną wielu czynników, częściowo niezależnych od banków: 0,81 proc. to ryzyko prawne, 0,24 proc. – podatek bankowy, 0,65 proc. - w których zawiera się także zysk banku - to ryzyko kredytowe i koszty, w tym koszty pracownicze.

ZBP podał kilka przykładów państw, w których marża dla kredytów jest wyższa niż w Polsce, choć oprocentowanie jest niższe. Należą do nich: Niemcy (z marżą wynoszącą 2,07 proc.), Holandia (1,94 proc.) czy Węgry. (2,13 proc.).

Dr Tomasz Pawlonka z Zespołu Badań i Analiz ZBP, zaliczył do ryzyk, które banki muszą uwzględnić w swoich marżach, również specyfikę wieloletnich kredytów, które - zaciągane średnio na 27 lat - spłacane są w 12-13 lat. Kredyty te są zabezpieczane przez banki przed ryzykiem stopy procentowej. Kolejny element mający wpływ na marże to sposób finansowania kredytów mieszkaniowych: zgodnie z zaleceniem KNF, banki muszą to robić wykorzystując papiery dłużne, zamiast tańsze depozyty.

Tomasz Pawlonka przypomniał, że w większości państw unijnych rządy biorą odpowiedzialność za dostępność mieszkań dla obywateli, tym samym ograniczające ryzyko po stronie banków Np. w Danii, Finlandii i Słowenii gwarancje na kredyt daje państwo.

Możliwości nadal niewielkie

Według danych ZBP, marże kredytowe (czyli oprocentowanie kredytów mieszkaniowych minus stopa referencyjna), w Polsce spadają. To m.in. zasługa zmniejszającego się ryzyka kredytowego, a także konkurencji w sektorze. W marży banku rośnie natomiast udział ryzyka prawnego (w latach 2019-2024 wzrost ten wyniósł ok. 1,01 pp.), a także podatku bankowego (około 0,49 pp).

Tadeusz Białek przypomniał, że sektor bankowy dzięki swoim zyskom może finansować rozwój polskiej gospodarki. Możliwości branży są jednak niewielkie. Według wyliczeń ZBP, konsorcjum banków ma potencjał do współfinansowania maksymalnie pięciu dużych projektów, przy założeniu, że nie wspiera już innych obszarów gospodarki. Np. udział polskich banków w finansowaniu elektrowni atomowej to 28 proc., Centralnego Portu Komunikacyjnego – 40 proc., sieci energetycznej – 27 proc., budowy dróg ekspresowych i autostrad – 44 proc., a rozbudowy i modernizacji kolei – 29 proc.

Stanisław Koczot

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje

»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:

Zwrot na rynku mieszkań? Ceny zaczynają spadać

Złoty potężny i… już przewartościowany?

Polskie zbrojenia. 1,9 biliona złotych w dekadę!

»»Niemcy wypychają do Polski migrantów – oglądaj film tylko na antenie telewizji wPolsce24