Pełne naprawienie szkód za naruszenie konkurencji przewiduje znowelizowana ustawa o odszkodowaniach

Wszystkie kluby opowiedziały się w piątek za nowelizacją ustawy zakładającą, że każdy kto poniósł szkodę wynikającą z naruszenia zasad konkurencji, będzie miał prawo do jej pełnego naprawienia.

Znowelizowana ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji jest dostosowaniem polskiego prawa do przepisów UE; reguluje zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez naruszenie prawa konkurencji i określa zasady dochodzenia roszczeń z tego tytułu w postępowaniu cywilnym. Zakłada ona, że każdy, kto poniósł szkodę wynikającą z naruszenia prawa konkurencji, będzie miał prawo do jej pełnego naprawienia. Miałoby ono dotyczyć poniesionych strat, a także potencjalnych korzyści wraz z odsetkami. Umożliwi polskim przedsiębiorcom dochodzenie roszczeń wobec przedsiębiorców zajmujących dominującą pozycję rynkową, np. dużych firm zagranicznych.

Zmiana przepisów daje też przedsiębiorcom wymierne korzyści przy dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych, związanych z naruszeniem konkurencji, dzięki wprowadzeniu domniemania, że naruszenie zasady konkurencji przez określony podmiot jest przez niego zawinione. Według obecnych przepisów, winę należy udowodnić na ogólnych zasadach, czyli musi to zrobić poszkodowany.

Z 3 do 5 lat wydłuży się termin przedawnienia roszczń, przewiduje się też zawieszenie biegu przedawnienia na czas postępowania przed organem ochrony konkurencji.

Nowela zakłada również nieznany w polskiej procedurze cywilnej rodzaj wniosku - o wyjawienie środka dowodowego. Poszkodowany będzie mógł złożyć do sądu wniosek o wyjawienie środka dowodowego przez podejrzanego o naruszenie zasady konkurencji lub inny podmiot (np. organ ochrony konkurencji), a takie wyjawienie będzie mogło zostać wymuszone. Wniosek o wyjawienie środka dowodowego będzie można jednak złożyć dopiero wraz z pozwem lub w toku postępowania, a nie np. przed wszczęciem postępowania.

W noweli zawarta jest także m.in. definicja kartelu. "Obejmuje ona porozumienia i praktyki ograniczające konkurencję, przewidziane w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów, które zostały uzgodnione przez co najmniej dwóch przedsiębiorców, będących wobec siebie konkurentami, i które zmierzają do skoordynowania działań konkurencyjnych na rynku lub wpływania na istotne czynniki konkurencji" - napisano w uzasadnieniu.

W myśl ustawy powództwa na rzecz przedsiębiorców poszkodowanych przez naruszenie prawa konkurencji będą mogły wytaczać organizacje zrzeszające przedsiębiorców, które w swoich zadaniach statutowych mają ochronę rynku przed praktykami stanowiącymi naruszenie prawa konkurencji.

Podczas prac nad nowelizacją przyjęto trzy poprawki merytoryczne. Pierwsza z nich - jak tłumaczył w czasie debaty w Sejmie poseł sprawozdawca Andrzej Matusiewicz (PiS) - dotyczyła wysokości odsetek. W pierwotnej wersji projektu poszkodowanemu naruszeniem prawa konkurencji należały się odsetki kompensacyjne, czyli z odniesieniem do referencyjnych stóp bankowych - 1,5 proc. Komisja zastąpiła je odsetkami ustawowymi, które wynoszą 5 proc.

Kolejna poprawka mówi o tym, że bieg przedawnienia ulega zawieszeniu z chwilą wszczęcia postepowania wyjaśniającego. Ostatnia zmiana określa, że przepisy ustawy stosuje się do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, jeśli wszczęcie postepowania nastąpiło po wejściu w życie nowej ustawy, bez względu na to, kiedy nastąpiło naruszenie prawa konkurencji. Jeżeli natomiast postępowanie zostało wszczęte przed wejściem w życie nowych przepisów - stosuje się przepisy dotychczasowe.

Za głosowało 433 posłów. Jeden się wstrzymał. Nikt nie był przeciw. Teraz ustawą zajmie się Senat. Ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia.