Młodzi przebojowi w pracy? Te badania burzą mit o ich pewności siebie

Są niepewni siebie, boją się porażki. Bywa, że ich lęk budzi nawet perspektywa kontaktów z szefem i innymi pracownikami. Boją się też, że będą mało zarabiać, choć ich finansowe wymagania nie należą do wygórowanych. Studenci i absolwenci czują lęk przed pracą.

Jak bardzo czujesz się przygotowany do wejścia na rynek pracy? Odpowiedź na to pytanie zaskakuje. Zwłaszcza tych, którzy uważają, że młodzi ludzie wchodzący na rynek pracy są pewni siebie i przebojowi. Pracownia SW Research zadała to pytanie ponad 1000 studentów i absolwentów wyższych uczelni na zlecenie Polskiej Rady Biznesu, na potrzeby Programu Kariera. Okazało się, że tak naprawdę pewnie czuje się tylko co czwarta z pytanych osób (24, 8 proc.). Za to co trzecia (33,5 proc.) przyznaje, że trudno jej podjąć zawodową decyzję, potrzebuje wsparcia lub boi się ukończenia studiów, bo na rynku pracy czuje się zagubiona. Najwięcej (41,6 proc.) ma wątpliwości, ale – jak deklarują – samodzielnie potrafią je rozstrzygać. Jak pokazuje badanie, lęk przed pierwszą pracą, to skutek barier psychologicznych i poczucia braku doświadczenia wśród młodych osób kończących studia.

Niepewni, ze zbyt małym doświadczeniem

W ramach badania, ankietowani mogli wskazać trzy największe trudności, z jakimi przyszło im się zmierzyć przy podejmowaniu pierwszej pracy. Najczęściej mówili o zbyt małym doświadczeniu (65,7 proc.), zbyt dużych wymaganiach pracodawców (38,9 proc.) i o braku pewności siebie (31,9 proc.). O ile dwie pierwsze odpowiedzi są w przypadku młodych pracowników dość oczywiste, fakt, że co trzeci ma problem z pewnością siebie, może zaskakiwać. Tym bardziej, że wśród kolejnych barier, poza małą liczbą ofert pracy (31,9 proc.), wymieniali jeszcze niską samoocenę (29,5 proc.) i nieśmiałość (25 proc.). Okazuje się, że spora część młodych – studentów i absolwentów wyższych uczelni - nie czuje się odpowiednio psychicznie przygotowana do wyzwania, jakim jest pierwsza praca.

• Od lat powtarza się mantrę, że polskie studia nie dają merytorycznych kompetencji do pracy. Tymczasem, to badanie pokazuje, że nie mniej ważne jest przygotowanie przyszłych pracowników na wyzwania psychologiczne związane z rozpoczęciem pracy. To rola nie tylko dla uczelni, ale także dla samych pracodawców – podkreśla dr Małgorzata Durska, socjolożka i dyrektor generalna Polskiej Rady Biznesu. – Kosztem zaniechania tego obszaru może być zmarnowanie potencjału wielu młodych ludzi – dodaje Durska.

Diagnozę potwierdzają odpowiedzi, jakich młodzi udzielili na pytanie o największe obawy związane z podjęciem pierwszego zatrudnienia. Znów wskazali przede wszystkim na zbyt małe doświadczenie (35,3 proc.), ale wymienili także stres (32,2 proc.), lęk przed porażką (27,5 proc.), a nawet obawy o kontakty z szefem i innymi pracownikami (18 proc.).

Wysoka pensja? Raczej rozsądne oczekiwania

Do listy potocznych zarzutów o roszczeniowość młodych pracowników i nadmierną pewność siebie niepopartą doświadczeniem zwykle awansem dopisuje się nierealne oczekiwania finansowe. Tymczasem na pytanie o najniższe akceptowalne wynagrodzenie „na rękę” połowa badanych wskazała kwotę nieprzekraczającą 2250 złotych. A kiedy zapytano o pięć najważniejszych aspektów, które decydują o tym, że pierwsza praca jest spełnieniem marzeń, wysokie wynagrodzenie otrzymywane za dobrze wykonane obowiązki, znalazło się dopiero na szóstym miejscu (25,3 proc. wskazań).

Oczekiwania i nadzieje

Studenci i absolwenci mają nie tylko obawy. Jasno definiują szanse na przełamanie lęków i barier związanych z pracą. Zapytani czego by potrzebowali, aby czuć się przygotowanymi do wejścia na rynek pracy najczęściej odpowiadali, że więcej programów stażowych i praktyk (48,1 proc.). Na drugim miejscu wymieniali większą liczbę zajęć praktycznych, w miejsce teorii (45,7 proc.). A na czwartej pozycji znalazła się odpowiedź: wskazania mi, w czym tak naprawdę tkwi mój potencjał.

Wyniki badania potwierdzają wnioski płynące z 13 lat doświadczeń Programu Kariera prowadzonego Polską Radę Biznesu. Po każdej edycji płatnych staży wakacyjnych realizowanych co roku w kilkudziesięciu renomowanych firmach uczestnicy oceniają odbyte praktyki. – Wiemy dziś już bardzo dobrze, jak powinien wyglądać dobry staż. Nasi stażyści mają starannie przygotowany plan praktyk i pensję pozwalającą na utrzymanie się w miejscu realizacji stażu. Mają też unikalną szansę spędzenia jednego „dnia z Prezesem” - lub Prezeską. Aż co czwarty absolwent naszego programu dostaje – i przyjmuje! – ofertę pracy zaraz po zakończeniu praktyk – mówi Durska.

• Dobrze przygotowane staże, mentoring to jest właśnie zadanie, a jednocześnie szansa dla firm – stworzyć bezpieczne warunki rozpoczęcia kariery dla absolwentów i wykorzystać ich potencjał. Dla studentów to możliwość odkrycia swoich silnych stron i potwierdzenia lub zweryfikowania swojego miejsca na rynku pracy. Dla firm, doskonała szansa na pozyskanie wartościowych pracowników – przekonuje Dyrektorka Polskiej Rady Biznesu.

W dobie rynku pracownika, to ważna wskazówka dla pracodawców. Tym bardziej, że badanie pokazuje, iż oczekiwania młodych wcale nie są zbyt wygórowane. Najczęściej ankietowani wskazywali na poczucie satysfakcji i stabilności w pracy przy jednoczesnej możności skupienia się na życiu osobistym (33,3 proc.).

Badanie zostało zrealizowane w dniach 20.04-24.04.2017 przez agencję SW RESEARCH na zlecenie Polskiej Rady Biznesu metodą wywiadów on-line (CAWI) na panelu internetowych SW Panel. W ramach badania przeprowadzono 1017 ankiet ze studentami lub absolwentami studiów, do 30 roku życia.