Biała lista i inne patenty na uszczelnienie VAT

W niedzielę wchodzą w życie kolejne zmiany uszczelniające system podatkowy; obejmują m.in. utworzenie tzw. białej listy - bazy z informacjami o podatnikach VAT, nowe zasady wystawiania faktur na podstawie paragonów, czy ograniczenia zwolnień z VAT w handlu internetowym.

W uzasadnieniu przygotowanych przez resort finansów przepisów tłumaczono, że zakładają one dalsze uszczelnienie systemu podatkowego, mają zapewnić większą stabilność wpływów z podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego. Zaproponowano także rozwiązania zapobiegające unikaniu płacenia podatków.

Wchodząca w życie 1 września br. nowelizacja ustawy o VAT wyłącza możliwość korzystania ze zwolnienia VAT przez część podatników. Chodzi o firmy handlujące w internecie niektórymi towarami wrażliwymi na oszustwa, np. kosmetykami, sprzętem elektronicznym i elektrycznym, RTV i AGD. Ze zwolnienia nie będą też korzystać podatnicy dokonujący sprzedaży hurtowej i detalicznej części do pojazdów samochodowych i motocykli oraz firmy świadczące usługi ściągania długów.

Nowe regulacje obejmują też zasady wystawiania faktur, których podstawą jest paragon fiskalny, oraz zasady korzystania z takich faktur. Faktura będzie mogła być wystawiona wyłącznie do paragonu posiadającego NIP nabywcy.

Od niedzieli obowiązują też przepisy przewidujące utworzenie jednej bazy podatników VAT, tzw. białej listy. Ma ona ułatwić firmom weryfikację kontrahentów, co - zdaniem MF - powinno przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa i pewności obrotu gospodarczego.

W rejestrze znajdą się informacje zawarte do tej pory w dwóch wykazach: podatników, których naczelnik urzędu skarbowego nie zarejestrował lub którzy zostali wykreśleni z rejestru jako podatnicy VAT; oraz podatników, których rejestracja została przywrócona. Wykaz zostanie rozszerzony o podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT, czyli o dane dotyczące statusu podatników VAT czynnych i zwolnionych z tego podatku.

Baza ma być prowadzona przez szefa KAS w postaci elektronicznej na stronie resortu finansów - będzie aktualizowana na bieżąco, tj. w każdy dzień roboczy, raz na dobę.

Wśród danych o podatnikach zawartych w rejestrze znajdą się m.in. numery ich rachunków rozliczeniowych wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym. Przelewów przekraczających kwotę 15 tys. zł na rachunki inne niż wskazane w wykazie nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Ponadto nabywca zostanie objęty tzw. solidarną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe dostawcy - w części VAT proporcjonalnie przypadającej na daną transakcję.

Dla weryfikacji, czy rachunek kontrahenta znajduje się w wykazie, decydujący będzie dzień zlecenia przelewu bankowi lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, a nie dzień obciążenia rachunku nabywcy bądź uznania rachunku sprzedawcy. Firma nie poniesie również konsekwencji przelewu na inny rachunek niż zamieszczony w rejestrze w sytuacji, gdy kontrahent poda w zgłoszeniu identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym nieaktualny lub błędny rachunek. Wyłączenie z kosztów nie zostanie też zastosowane, gdy podatnik dokona zapłaty na rachunek inny niż zawarty w wykazie, ale powiadomi o tym fiskusa w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.

Ponadto nowelizacja zakłada wprowadzenia nowej definicji pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z nią do pierwszego zasiedlenia dochodzi nie tylko na skutek oddania budynku, budowli lub ich części do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi, ale również rozpoczęcia użytkowania ich na potrzeby własne. Wprowadzona zmiana, jak tłumaczono, usunie niezgodność obecnie obowiązującej definicji z przepisami unijnymi.

1 września to także jedna z granicznych dat, jeśli chodzi o stosowanie kas fiskalnych. Od tego dnia nie będzie można kupić kas z papierowym zapisem kopii paragonu.

Marcin Musiał (PAP), sek