Odpowiedzialne macierzyństwo – w oczekiwaniu na dziecko
Ciąża to czas, który dla wielu kobiet jest najszczęśliwszym w życiu, a okres oczekiwania na dziecko – najbardziej ekscytującym. Przyszłe matki dbają o swój organizm w sposób szczególny, ograniczają spożycie wielu potraw, przestają korzystać z zabiegów kosmetycznych, a także – coraz częściej – całkowicie rezygnują ze spożycia alkoholu. Dzieje się tak, gdyż świadomość na temat wpływu produktów spożywczych czy kosmetycznych stosowanych w trakcie ciąży wciąż rośnie. Coraz powszechniejsze jest przekonanie, że spożywanie alkoholu w stanie błogosławionym może mieć poważne konsekwencje na zdrowie i rozwój dziecka, szczególnie w sytuacji nadużywania alkoholu. Lekarza zalecają, żeby w trakcie ciąży kobiety całkowicie z niego zrezygnowały.
Jeszcze niedawno przyjęte było, że jedna lampka wina nie stanowi zagrożenia dla dziecka noszonego pod sercem matki, piwo wspaniale wspomaga laktację, a słaby drink pozwala zmniejszyć poziom stresu u ciężarnej. Kobiety pijące alkohol w czasie ciąży deklarowały, że piły przede wszystkim czerwone wino, natomiast bardzo rzadko napoje spirytusowe. W przypadku picia piwa lub wina bezalkoholowego w ciąży zdania były podzielone. Jedni uważają, że to całkowicie bezpieczne. Inni z kolei stoją na stanowisku, że należy całkowicie zaprzestać spożywania tego typu napojów, jeśli jest się kobietą ciężarną.
Specjaliści są jednak zgodni, że nawet najmniejsza dawka alkoholu może mieć katastrofalne skutki dla życie i zdrowia dziecka. Alkohol bardzo łatwo przenika przez łożysko, a pół godziny po wypiciu alkoholu przez matkę jego stężenie we krwi dziecka jest takie samo jak we krwi matki. Zmiany w organizmie dziecka po każdym kontakcie z alkoholem są nieodwracalne.
Najpoważniejsze uszkodzenia mogą wystąpić w pierwszych tygodniach ciąży, kiedy kształtują się podstawowe funkcje życiowe dziecka. W dalszych trymestrach picie alkoholu może powodować nieodwracalne mikrouszkodzenia nerwów i narządów. Konsekwencje picia alkoholu mogą występować również po narodzinach – matka, która pije alkohol podczas karmienia piersią również naraża zdrowie i życie swojego dziecka.
Jedną z najpoważniejszych konsekwencji kontaktu matki z alkoholem w trakcie ciąży jest Płodowy Zespół Alkoholowy (FAS), który uważa się za nieuleczalną jednostkę chorobową. Jest określeniem zespołu różnorodnych wrodzonych wad fizycznych i psychicznych. Nie znane są jeszcze wszystkie skutki zdrowotne dla dziecka wynikające ze spożywania alkoholu w stanie błogosławionym. Do najczęstszych objawów wskazujących na wystąpienie zespołu FAS zalicza się małą masę ciała i niewielki wzrost w okresie przed i po urodzeniu, małą i wąską głowę, liczne opóźnienia rozwojowe. W późniejszym wieku, wśród dzieci z zespołem FAS, występują kłopoty z nauką, właściwym zachowaniem, a także problemy natury społecznej. Dzieci z Płodowym Zespołem Alkoholowym będą odczuwały jego skutki przez całe życie. Konsekwencji choroby nie da się całkowicie wyleczyć, można jedynie łagodzić skutki tej choroby.
Dodatkowo, sięganie po alkohol w trakcie ciąży może powodować także zwiększenie ryzyka poronienia oraz porodu przedwczesnego, ryzyko komplikacji porodowych, zaburzenia w rozwoju mózgu dziecka i układu nerwowego, osłabienie rozwoju komórek płodu, uszkodzenie mięśni, skóry, gruczołów, kości i zębów, osłabienie rozwoju płuc, zaburzenia wzrostu, zaburzenia emocjonalne, zaburzenia mowy czy problemy ze słuchem i wzrokiem.
Pomimo tego, że rośnie świadomość na temat negatywnych konsekwencji picia alkoholu, korzystanie z niego przez kobiety w ciąży i karmiące jest wciąż poważnym problemem w Polsce. Jak się okazuje w zachowaniu abstynencji nie pomagają sami lekarze – badania pokazują, że aż 53% kobiet nie otrzymało od lekarza żadnych informacji dotyczących negatywnych skutków spożywania alkoholu w ciąży. Warto więc podkreślić istotę właściwej komunikacji pomiędzy lekarzem prowadzącym ciążę a przyszłą matką. To właśnie lekarz powinien edukować, przypominać i uświadamiać kobiecie, na co jest narażona ona i jej dziecko. Należy jednak pamiętać, że zdrowia dziecka zależy od wielu czynników, a matka powinna robić wszystko co w jej mocy, aby zapewnić jak najbardziej stabilne środowisko dla przyszłego potomka. Dlatego w czasie ciąży i okresie karmienia piersią alkohol powinien być całkowicie wyeliminowany.
