Skąd się biorą... naukowcy?
Z jakich środowisk pochodzą polscy naukowcy, a także jak wyglądają ścieżki kariery zawodowej osób pochodzących z rodzin robotnicznych, które objęły stanowiska profesorów i adiunktów - sprawdza zespół badawczy z Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Jak wyjaśnił szef projektu badawczego „Naukowcy Mobilni Kulturowo” dr Kamil Łuczaj zasadnicze pytanie badania dotyczy tego, w jaki sposób kultura pochodzenia, czyli rodzina i wczesna socjalizacja (m.in. wychowawcy, rówieśnicy, szkoła) i kultura docelowa, czyli obecne kręgi społeczne badanych, mają związek z wartościami, które wyznają, z działaniami, w które się angażują, oraz dobrami, które konsumują.
„Ponadto interesuje nas, czy występują jakieś różnice pomiędzy życiem prywatnym badanych, a ich zachowaniem i sposobem bycia w miejscu pracy oraz czy występują +tarcia+ np. ideologiczne, pomiędzy rodzinami, z których pochodzą, a środowiskiem akademickim, w którym pracują” – zauważył kierownik projektu, socjolog, dr Kamil Łuczaj.
Realizacja badań odbywa się w dwóch etapach. W czasie pierwszego z nich badacze zbierają wywiady biograficzne od pracowników akademickich, którzy mają stopień naukowy co najmniej doktora, a których rodzicie z kolei mają najwyżej ukończoną szkołę średnią i wykonują lub wykonywali zawody niewymagające specjalistycznych kwalifikacji.
Docelowo grupa „bohaterów” badań ma wynieść 20 osób z różnych części kraju. Kandydaci byli rekrutowani dzięki kampanii informacyjnej w mediach społecznościowych oraz dzięki innym uczestnikom, ponieważ nie ma oficjalnych statystyk i danych dotyczących tego, ile takich osób jest w Polsce.
Dotychczas badaczom udało się porozmawiać i zebrać wywiady od połowy z zaplanowanej liczby naukowców.
Jak wyjaśnił dr Łuczaj na przeszkodzie stanęła pandemia i wzrost zachorowań, bowiem członkowie zespołu badawczego spotykali się osobiście i rozmawiali z badanymi „twarzą w twarz”. Wyraził też nadzieję, że wiosną uda się kontynuować zbieranie wywiadów.
„Jeśli bezpieczeństwo zdrowotne badanych będzie zagrożone, to będziemy zmuszeni wykorzystać zdalne środki komunikowania” – zastrzegł kierownik zespołu badawczego.
W drugim etapie realizacji przedsięwzięcia zostaną przeprowadzone wywiady z osobami z otoczenia rodzinnego i zawodowego „bohaterów” badań, czyli np. z rodzicami, rodzeństwem, znajomymi z pracy. Łącznie badacze założyli przeprowadzenie 80 wywiadów. Po ich zebraniu członkowie zespołu badawczego przejdą do etapu interpretacji.
Realizacja badań ma potrwać dwa lata. Dr Łuczaj ocenił, że mimo pewnych opóźnień spowodowanych pandemią, obecnie wydaje się, że realizacja przedsięwzięcia ma szansę na zakończenie w zaplanowanym terminie. Rezultaty badań mają zostać opublikowane w anglojęzycznej monografii oraz w czasopismach o zasięgu międzynarodowym i krajowym.
Projekt badawczy „Naukowcy mobilni kulturowo? Doświadczenie awansu społecznego w perspektywie narracyjnej” realizuje zespół socjologów z Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Oprócz dwojga doświadczonych badaczy część zadań wykonują studenci stażyści, zdobywający w ten sposób doświadczenie badawcze.
Projekt uzyskał dofinansowanie w konkursie „SONATA 15” Narodowego Centrum Nauki.
PAP/ as/
