Jak nie wypłacać emerytur z II filara! – polemika z propozycją KOBE

Serwis wGospodarce.pl przedstawił na swoich stronach propozycje powstałego w czwartek Komitetu Obywatelskiego ds. Bezpieczeństwa Emerytalnego, dotyczące sposobu wypłat emerytur z II filara (http://wgospodarce.pl/informacje/4034-kobe-proponuje-emerytury-z-ofe-z-gwarantowanym-okresem-platnosci). Uważam, że zdecydowanie nie warto iść drogą zaproponowaną przez Komitet. Dlaczego?

Po pierwsze z omówienia propozycji Komitetu wynika, że wypłatą zajmować miałyby się powszechne towarzystwa emerytalne, które miałyby brać na siebie ryzyko długowieczności. A to oznacza, że produkt ten byłby produktem o charakterze ubezpieczeniowym, związanym nie tylko z zarządzaniem aktywami, ale także ryzykiem ubezpieczeniowym, a do tego PTE po prostu nie są przygotowane, gdyż nie prowadzą one w ogóle działalności ubezpieczeniowej, a jedynie w zakresie zarządzania aktywami. W tym zakresie propozycja powiela najgorsze cechy skutecznie zawetowanej przez Ś.P. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego ustawy o funduszach dożywotnich emerytur kapitałowych, przygotowanej w poprzedniej kadencji przez rząd PO-PSL.  Dożywotnia emerytura kapitałowa, bez względu na to czy z gwarantowanym okresem płatności, czy bez niego – jest produktem ubezpieczeniowym nie inwestycyjnym i to powinno rozstrzygać o tym, kto ją powinien oferować i wypłacać – wyłącznie instytucja ubezpieczeniowa – w dzisiejszej sytuacji – zakład ubezpieczeń na życie, nie ma bowiem już czasu na tworzenie wyspecjalizowanych zakładów ubezpieczeń emerytalnych proponowanych w latach dziewięćdziesiątych, gdy zaczynano reformę emerytalną.

W przypadku emerytury dożywotniej z gwarantowanym okresem płatności projektodawcy dodatkowo wprowadzają odbiorców w błąd mówiąc o dziedziczeniu. W przypadku emerytury dożywotniej nie ma możliwości dziedziczenia, bo za oszczędności w OFE nabywana jest emerytura dożywotnia. Jedynie w przypadku emerytury dożywotniej z gwarantowanym okresem płatności – wypłata świadczenia trwa do upływu okresu gwarancji, nawet w przypadku wcześniejszej śmierci emeryta – nie jest to jednak dziedziczenie.

Kolejną wadą projektu Komitetu jest brak waloryzacji inflacyjnej i zastąpienie jej waloryzacją będącą wynikiem osiąganych stóp zwrotu, obserwowanej śmiertelności emerytów oraz dalszej oczekiwanego trwania życia, a więc waloryzacją, która zależeć będzie od czynników nieznanych w momencie wykupywania emerytury dożywotniej i nie będzie gwarantować zachowania realnej wartości świadczenia (nawet jeżeli wykluczone będzie obniżenie nominalnej wartości świadczenia). Projektodawcy nie wspominają także nic o emeryturach  rodzinnych dla małżonków, a dodatkowo przewidują dodatkowe obciążenie emerytów w postaci tzw. Rachunku Buforowego.

Niewątpliwie propozycje te są niekorzystne dla przyszłych emerytów, a ich beneficjentami będą jedynie PTE, mimo ich nieprzygotowania do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej.

Nie warto zatem regulować wypłaty emerytur z II filara w sposób zaproponowany przez Komitet.

Co zatem można zrobić?

Zamiast tego warto sięgnąć do propozycji UNFE jeszcze z 2002 r. z raportu Bezpieczeństwo dzięki emeryturze  i biorąc pod uwagę zmiany, które zaszły przez ostatnie 11 lat, nieznacznie je zmodyfikować i zaproponować wypłatę dożywotnich emerytur kapitałowych w formach proponowanych jeszcze w projekcie ustawy o zakładach emerytalnych z 1998 r. – indywidualnych lub małżeńskich (rodzinnych) te ostatnie przyjmując jako preferowane, z gwarantowanym okresem wypłaty lub bez gwarantowanego okresu wypłaty. Ich wypłatę powierzyć działającym w Polsce zakładom ubezpieczeń na życie nadzorowanym przez KNF, świadczenia waloryzować do inflacji, by zachować ich realną wartość przez cały okres wypłaty, a akwizycję i przekazywanie środków emerytów powierzyć ZUS.