Troska o wzrost gospodarczy cechą dobrej polityki pieniężnej

Jeden z bardzo istotnych członków władz amerykańskiego banku centralnego James Bullard, szef oddziału FED w St. Louis jeszcze w marcu tego roku wskazywał na to, że problemy gospodarki amerykańskiej będą bardzo krótkoterminowe i dlatego jego zdaniem nie ma potrzeby obniżania stóp procentowych.

Tymczasem kilka miesięcy później w czerwcu obecnego roku zmienił on swój sposób myślenia. Zaczął wtedy dość dobitnie wskazywać na to, że obniżka stóp procentowych jest niezbędna. Pojawiły się bowiem pewne sygnały, które zaczęły zapowiadać nadejście tendencji recesyjnych w tamtejszej gospodarce. Jedną z ważnych przesłanek sugerujących nadejście scenariusza recesyjnego było pojawienie się tzw. odwróconej krzywej dochodowości obligacji. Zjawisko to polega na tym, że rentowność obligacji długoterminowych staje się niższa niż rentowność obligacji krótkoterminowych. Zmiana stanowiska Jamesa Bullarda doprowadziła do tego, że jego sposób myślenia zaczął być coraz powszechniej podzielany wśród członków władz FED-u.

Perspektywa kolejnych obniżek stóp procentowych

W rezultacie FED już dwukrotnie obniżył stopy procentowe. Co więcej kilka dni temu w wywiadzie dla Bloomberga James Bullard stwierdził wręcz, że należy zastanowić się nad kolejnymi obniżkami stóp procentowych. Nie wspominał więc o jednej obniżce, lecz o większej ich liczbie. Jednocześnie J. Bullard mówił oczywiście w swoim imieniu. Tak więc nie jest pewne, czy do tych obniżek dojdzie. Niemniej jednak ta wypowiedź miała ogromne znaczenie. Także sam szef FED-u Jerome Powell w wypowiedzi w Denver również wyraził przekonanie, iż potrzebne jest łagodzenie polityki pieniężnej wskazując wprost na to, że jej przejawem powinno być zwiększanie sumy bilansowej amerykańskiego banku centralnego. To bardzo ciekawe stwierdzenie zwróciło moją szczególną uwagę. Oznacza ono bowiem, że FED traktuje zwiększenie sumy swoich aktywów jako de facto synonim ekspansywnej polityki pieniężnej.

Elastyczna polityka pieniężna korzystna dla gospodarki

Z dotychczasowych rozważań wynika, że przedstawiciele organów wykonawczych amerykańskiego banku centralnego charakteryzują się dużą elastycznością. Są oni w stanie zmienić swoje podejście, swoje nastawienie jeśli tylko dostrzegą, że aktualnie przewidywany stan gospodarki tego wymaga. Szczególne znaczenie ma oczywiście stan przewidywany uwidoczniony tutaj w opisanej już krzywej dochodowości obligacji, która gdy przyjmuje charakter odwrócony zapowiada nadejście okresu recesji. Po wypowiedziach J. Bullarda i J. Powella doszło do stopniowej poprawy sytuacji na giełdzie nowojorskiej. Bardzo ważne będzie teraz to czy indeks Standard & Poors 500 zdoła przebić swoje historyczne maksimum. Gdyby do tego doszło pojawiłaby się szansa na dalsze zwyżki. Byłoby to bardzo pozytywne. Hossa na giełdzie nowojorskiej oznacza bowiem jak pokazuje doświadczenie pojawienie się szansy na poprawę nastrojów konsumenckich oraz dynamiki nakładów inwestycyjnych.

Szansa na uniknięcie pogorszenia stanu gospodarki

To wszystko razem stwarza szanse na to, że dzięki elastycznej i ekspansywnej polityce pieniężnej FED uda się być może uniknąć silnego pogorszenia stanu gospodarki nie tylko w USA, lecz także w innych krajach. Zdecydowanie twierdzę, że pojawienie się tego typu szansy na uniknięcie wspomnianego zagrożenia możliwe jest właśnie dzięki ofensywnej polityce pieniężnej. Z tego powodu też uważam, że należy bardzo podkreślać pozytywną rolę ekspansji monetarnej jaka teraz dokonuje się w różnych krajach. Ostatnio np. także w Korei Południowej. To bardzo ważny sygnał, dlatego że jest to jeden z najbardziej zamożnych tzw. krajów wschodzących. Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania myślę, że istnieje szansa na to, że wyjdziemy jednak z tych obecnych problemów gospodarczych na świecie.

Ryzyko gangreny deflacyjnej w strefie euro

Należy jednak zauważyć, że z dużo poważniejszą i trudniejszą sytuacją mamy do czynienia w strefie euro. Wprawdzie inflacja jest tam niższa, ale także nastroje uczestników życia gospodarczego gorsze. Chodzi zwłaszcza o np. poziom nastrojów w przemyśle (PMI). Ten przykład bardzo wyraźnie pokazuje, że niska inflacja może jednak towarzyszyć kiepskim nastrojom przedsiębiorców i z tego punktu widzenia nie jest ona czymś jednak do końca pozytywnym. Stwarza bowiem ona ryzyko wejścia w okres deflacji. Doświadczenie pokazuje, iż długotrwały okres deflacji, zwany czasami gangreną deflacyjną może bardzo negatywnie wpływać na realną sferę gospodarki. Szczególnie niepokojące są informacje z Niemiec. Dotychczasowe rozważania pokazują, że stan gospodarki amerykańskiej oraz gospodarki strefy euro są jednak zróżnicowane. Patrząc generalnie wciąż widać, iż strefa euro ma sporo problemów, które bardzo trudno rozwiązać. Tymczasem gospodarka amerykańska pomimo tego, że też przechodzi różne okresy radzi sobie lepiej.

Elastyczna i ofensywna polityka pieniężna NBP potrzebna polskiej gospodarce W tej sytuacji polska polityka pieniężna stoi przed bardzo ważnymi wyzwaniami. Trzeba reagować elastycznie, ofensywnie. To jakiego typu decyzje będą podjęte zależeć będzie od konkretnych okoliczności, ale trzeba być gotowym na różne scenariusze nawiązujące twórczo do bardzo rozważnej, gdyż po prostu dynamicznej postawy Jamesa Bullarda, którego wypowiedzi przekonały pozostałych członków władz FED-u.

Rynek kapitałowy wsparciem dla rozwoju społeczno-gospodarczego Polski

Kluczowe znaczenie ma przede wszystkim budowanie trwałych podstaw rozwoju społeczno-gospodarczego. Jednym z elementów, które powinny składać się na strategię szybkiego rozwoju społeczno-gospodarczego powinno być wspieranie rozwoju polskiego rynku kapitałowego. Warto zauważyć, że rynek ten już i tak się rozwinął. Niemniej jednak potrzebny jest dalszy jego wzrost. W ostatniej ocenie ratingowej agencja Standard & Poors w dniu 11 października obecnego roku zauważyła, iż cechą polskiej gospodarki jest „relatywnie głęboki” rynek kapitałowy. Myślę jednak, że rola rynku kapitałowego, w tym zwłaszcza rynku akcji oraz rynku obligacji korporacyjnych mogłaby być jeszcze większa. Rynek akcji ma tu znaczenie szczególnie istotne. Z tego powodu liczę na to, iż niski poziom stóp procentowych NBP z czasem będzie się coraz bardziej przyczyniał do zwiększania zainteresowania lokowaniem części oszczędności przez polskich obywateli na giełdzie warszawskiej. Do rozwoju rynku kapitałowego powinien przyczynić się także program PPK, czyli pracowniczych planów kapitałowych.

Konsekwentna realizacja idei patriotyzmu gospodarczego szansą dla Polski

Bardzo ważne znaczenie w tworzeniu podstaw strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Polski odgrywa i odgrywać może patriotyzm gospodarczy. Można się było o tym przekonać podczas ostatniego Kongresu 590. W jego trakcie prezes PKN Orlen Daniel Obajtek zdecydowanie podkreślił, że elementem strategii rozwoju tej bardzo ważnej polskiej spółki jest dbałość o to, aby jak największa część towarów sprzedawanych na stacjach benzynowych pochodziła ze źródeł krajowych. Co ważne jest to już elementem strategii PKN Orlen i to od 2 lat. Ten przykład pokazuje jak ogromne znaczenie ma konsekwentna realizacja strategii patriotyzmu gospodarczego w polityce gospodarczej a zwłaszcza w działalności spółek Skarbu Państwa. Jestem głęboko przekonany, że cele rozwoju społeczno-gospodarczego Polski dzięki przeniknięciu ideą patriotyzmu gospodarczego będą mogły być zrealizowane. W odniesieniu do naszego banku centralnego oznacza to szczególną dbałość o wzrost gospodarczy. Dbałość taka powinna być traktowana jako niezbędny warunek dobrej polityki pieniężnej.