Kontynuacja łagodnego nastawienia w polityce banków centralnych

Obniżki stóp procentowych z początkiem roku

W styczniu tego roku dotychczas cztery banki centralne dokonały zmiany stóp procentowych. Były to banki centralne: RPA, Turcji, Macedonii Północnej oraz Malezji. Każdy z tych banków centralnych dokonał obniżek stóp procentowych. Oznacza to, że w każdym z tych czterech przypadków kontynuowane jest łagodzenie polityki pieniężnej. Co ciekawe decyzja Banku Turcji była zaskoczeniem dla analityków, gdyż spodziewali się oni utrzymania stóp procentowych na dotychczasowym poziomie. Z analogiczną sytuacją mieliśmy do czynienia w Malezji. Także i tutaj doszło do redukcji stóp procentowych i decyzja ta dokonana została wbrew prognozom analityków, którzy spodziewali się pozostawienia stóp na dotychczasowym poziomie. Motywując decyzję o obniżkach stóp procentowych organy decyzyjne wspomnianych banków centralnych wskazywały na potrzebę wsparcia wzrostu gospodarczego. Oznacza to, że pojawiają się wciąż obawy o możliwe spowolnienie wzrostu PKB na świecie co może wpłynąć negatywnie na sytuację w poszczególnych krajach, także tych wschodzących.

Poziom stagnacyjności w przemyśle nieco się zmniejszył

Obok tych pewnych niepokojących sygnałów pojawiają się także pewne sygnały pozytywne. Np. w Japonii i strefie euro doszło do wzrostu poziomu wskaźnika PMI dla przemysłu. Jest to czynnikiem pozytywnym. Warto jednak pamiętać, że poziomy wspomnianych wskaźników wciąż znajdują się poniżej 50 pkt. Oznacza to, że zarówno Japonia, jak i strefa euro rozpoczęły nowy rok z przewagą tendencji stagnacyjnych w rodzimym przemyśle. Wprawdzie jak wcześniej wspomniano poziom stagnacyjności nieco się zmniejszył, ale nie zmienia to ogólnego pro-recesyjnego obrazu.

Na początku lutego obecnego roku opublikowanych zostanie szereg nowych danych o poziomie wskaźników PMI w różnych krajach i wówczas będzie się można dowiedzieć, czy tendencje uwidocznione już w Japonii i strefie euro pojawią się także w innych krajach. Nawiasem mówiąc do analogicznej sytuacji, jak w przypadku Japonii i strefy euro doszło w Wlk. Brytanii, gdzie też wskaźnik PMI obliczany dla tamtejszego przemysłu nieco się zwiększył, ale wciąż znajduje się poniżej 50 pkt. Uważam, że ważne znaczenie mieć będzie przebieg najbliższego posiedzenia Banku Anglii, który pokaże jakie są nastroje poszczególnych członków tamtejszej Rady Polityki Pieniężnej.

Spadki cen ropy i miedzi

Na początku roku po krótkookresowym wzroście obserwujemy spadek cen ropy naftowej. W tym roku doszło także do zniżek cen miedzi. Oba surowce mają bardzo ważne znaczenie dla światowej gospodarki. Wydaje się, że tegoroczny spadek cen obu surowców może być związany z pojawieniem się ryzyka ochłodzenia popytu na wspomniane surowce związanego z wyhamowaniem tempa wzrostu gospodarczego.

Obawy o spowolnienie gospodarki bankierów ze strefy euro, Japonii i Chin

Europejski Bank Centralny nie dokonał wprawdzie zmiany poziomu stóp procentowych, ale zapowiedział, że w tym roku zostanie dokonany szczegółowy przegląd różnych strategii działania banku centralnego. Wydaje się, że taka decyzja może pokazywać, że pod kierownictwem nowej prezes EBC Christine Lagarde Europejski Bank Centralny będzie działać w sposób dość elastyczny uwzględniając różne możliwe scenariusze sytuacji gospodarczej w strefie euro. Właśnie owa elastyczność oraz czujność i zwrócenie uwagi na różnego typu rodzaje ryzyka dla wzrostu gospodarczego to elementy charakteryzujące bieżące nastawienie różnych banków centralnych na świecie. Co ciekawe warto zauważyć, że ani amerykański bank centralny ani też Bank Japonii, Europejski Bank Centralny czy też Bank Chin nie znajdują się w fazie zaostrzania polityki pieniężnej. W przypadku żadnej z tych instytucji nie berze się na razie pod uwagę scenariusza rozpoczęcia fazy podwyżek stóp procentowych a wręcz w ostatnich kilku miesiącach pojawiały się różnego typu sygnały świadczące o czynnym łagodzeniu polityki pieniężnej.

Banki centralne mają wpływ zarówno na gospodarkę realną, jak i rynki akcji

O polityce pieniężnej FED-u po raz kolejny wypowiedział się prezydent Donald Trump. Stwierdził on, że gdyby skala łagodzenia polityki pieniężnej była większa to tempo wzrostu gospodarczego mogłoby być wyższe a sytuacja na amerykańskim rynku akcji lepsza. Ta wypowiedź jest bardzo ważna, gdyż pokazuje, że prezydent USA dostrzega możliwość wpływania przez bank centralny zarówno na sytuację gospodarczą, jak również na zmiany indeksów rynku akcji.

Osobiście uważam, że sposób myślenia prezydenta Donalda Trumpa zgodnie, z którym możliwy jest ów wpływ jest całkowicie uzasadniony. W przeszłości prowadziłem różnego typu badania związków między polityką pieniężną a sytuacją na rynku akcji i w swojej książce „Makroekonomiczne uwarunkowania koniunktury na polskim rynku akcji w świetle doświadczeń międzynarodowych” wydanej w 2006 roku doszedłem do wniosku, że rynek akcji może stanowić wręcz swoisty kanał transmisji impulsów monetarnych. Wypowiedź prezydenta Donalda Trumpa pokazuje, że także i on dostrzega możliwość takiego właśnie traktowania rynku akcji.

Niskie stopy procentowe NBP korzystne dla małych i średnich polskich spółek giełdowych

W tym kontekście warto zauważyć, że początek roku przyniósł stosunkowo dobre zachowanie indeksów małych oraz średnich spółek: sWIG80 oraz mWIG40. Nie jest wykluczone, że jednym z czynników wpływających na poprawę sytuacji w segmencie akcji małych i średnich spółek jest także utrzymywanie poziomu stóp procentowych NBP na niskim poziomie co może skłaniać inwestorów giełdowych – zwłaszcza tych indywidualnych do lokowania kapitału w akcjach spółek o mniejszej kapitalizacji. Jest to zjawisko korzystne, gdyż stwarza szanse na poprawę sytuacji na rodzimym rynku akcji w segmencie właśnie małych i średnich spółek, które zazwyczaj znajdują się pod kontrolą kapitału polskiego. Być może dzięki temu z biegiem czasu poprawi się także skłonność różnego typu małych i średnich spółek do przeprowadzania emisji akcji co może wesprzeć nakłady inwestycyjne i w ogóle zwiększyć skłonność polskich obywateli do zaangażowania kapitału na polskim rynku akcji.

Warto obserwować wskaźniki nastrojów polskich konsumentów i przedsiębiorców

W najbliższych tygodniach będę uważnie obserwował napływające dane makroekonomiczne, zwłaszcza te prezentujące wskaźniki nastrojów uczestników życia gospodarczego w Polsce. Ostatnio opublikowane dane o nastrojach konsumenckich pokazują z jednej strony pewne pogorszenie nastrojów zarówno bieżących, jak i wyprzedzających w stosunku do stycznia roku 2019. Z drugiej strony na tle sytuacji sprzed kilku lat wskaźniki te znajdują się na dość wysokim poziomie. Generalnie jednak można zaobserwować utrzymanie się umiarkowanej tendencji spadkowej od kilku miesięcy, co może stanowić zapowiedź pewnego wyhamowania tempa wzrostu gospodarczego. Najbliższa projekcja inflacji oraz PKB wskaże na to, w jakim stopniu można będzie się spodziewać zmniejszenia tempa wzrostu PKB w naszym kraju.

Decyzje RPP nie mogą szkodzić realnej sferze gospodarki

Trzeba będzie te wszystkie wskaźniki bardzo uważnie obserwować pilnując tego aby decyzje Rady Polityki Pieniężnej nie zaszkodziły realnej sferze polskiej gospodarki. Jest to bardzo ważne, gdyż wprawdzie cel inflacyjny jest obwiązujący, lecz inflacja znajduje się poniżej górnej granicy odchyleń od owego celu a poza tym nawet gdyby go częściowo przekroczyła nie byłoby to czymś dramatycznym. Już w przeszłości zdarzało się przecież, że inflacja przekraczała górną granicę odchyleń a następnie wracała poniżej tego poziomu. Generalnie w przyszłych miesiącach tego roku spodziewam się wyhamowania tendencji inflacyjnych a ryzyko spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego powinno wciąż skłaniać do myślenia o różnych formach łagodzenia polityki pieniężnej.

Warto stosować w Polsce węgierskie sposoby łagodzenia polityki pieniężnej

W tym kontekście warto obserwować politykę Banku Węgier, który utrzymuje stopy procentowe na jeszcze niższym poziomie niż Polska a poza tym prowadzi skup obligacji korporacyjnych. Przykład ten pokazuje, że także i w odniesieniu do krajów wschodzących i jednocześnie w warunkach utrzymywania dodatniej stopy procentowej możliwe jest korzystanie z różnego typu instrumentów wsparcia rozwoju gospodarczego takich jak choćby właśnie skup obligacji korporacyjnych. Naturalnie gdyby w Polsce miało dojść do podobnych działań to nie warto się wahać i należy wykazać odwagę aby działania takie podjąć.