TO TRZEBA ZOBACZYĆ! Zaćmienie Słońca na Marsie
Amerykańska agencja kosmiczna NASA opublikowała nagranie dokonane przy pomocy łazika Perseverance, które przedstawia zaćmienie Słońca na Marsie. Nagranie pokazuje zaćmienie z największą jak dotąd dokładnością i szybkością klatek wideo.
Nie było to zaćmienie całkowite, a częściowe. Na tle tarczy słonecznej przeszedł Fobos. To niewielki księżyc Marsa o rozmiarach 26,8 x 21 x 18,4 km i kształcie podobnym do ziemniaka. Zaćmienie trwało nieco ponad 40 sekund. Opublikowany w tym tygodniu film został nagrany przy pomocy kamery Mastcam-Z w dniu 2 kwietnia, czyli 397 marsjańskim dniu misji Perseverance.
To nie pierwsze nagrania zaćmienia Słońca na Marsie. Na przykład w 2004 roku łaziki Spirit i Opportunity uzyskały sekwencję zdjęć (timelapse) w trakcie zaćmienia Słońca. Film z zaćmienia nagrał też kiedyś łazik Curiosity. Najnowsze nagrania z Perseverance pokazują jednak zaćmienie z największą dokładnością i szybkością klatek wideo.
Dodatkowym czynnikiem, który czyni nagranie z Perseverance wyjątkowym, są kolory. Mastcam-Z posiada filtr słoneczny działający trochę jak okulary przeciwsłoneczne, aby zredukować intensywność słonecznego blasku. Mark Lemmon, naukowiec ze Space Science Institute w Boulder (Kolorado, USA), zajmujący się obserwacjami Fobosa z łazików marsjańskich, podkreśla, że na filmie widać nawet szczegóły w kształcie cienia Fobosa wynikające z ukształtowania krajobrazu na jego powierzchni, a także plamy słoneczne.
Obserwacje zaćmienia pomogą naukowcom w lepszym poznaniu orbity Fobosa, a nawet wnętrza Marsa. Gdy maleńki księżyc krąży wokół Marsa, jego grawitacja wywiera niewielkie siły pływowe na wnętrze planety co troszeczkę deformuje skały w skorupie i płaszczu Marsa. Siły te zmieniają też powoli orbitę Fobosa. W efekcie geofizycy mogą wykorzystać analizy tych zmian do lepszego poznania, na ile giętkie jest wnętrze Marsa i jakie są własności materiałów znajdujących się w skorupie i płaszczu tej planety.
Kiedyś skończą się marsjańskie zaćmienia Słońca przez Fobosa, gdyż los księżyca jest przesądzony. Zbliża się on do powierzchni planety i za kilkadziesiąt milionów lat uderzy w nią.
Łazik Perseverance był wystrzelony z Ziemi 30 lipca 2020 roku. Wylądował na Marsie 18 lutego 2021 roku w kraterze Jezero, nagrywając przy tym całą operację z wielu kamer. Były to pierwsze tego typu nagrania wideo z lądowania na obcej planecie.
PAP/RO
