Unia powinna oszczędzać gaz

Kryzys wymusił redukcję popytu na błękitne paliwo w Europie. Według Międzynarodowej Agencji Energetycznej zapotrzebowanie na gaz ziemny w europejskim przemyśle spadło na 15 proc. w ciągu pierwszych ośmiu miesięcy tego roku, zaś popyt na Starym Kontynencie w ogóle zmniejszył się o 10 proc.

Agencja opublikowała dziś najnowszy kwartalny raport na temat globalnego rynku gazu, wskazując na szereg zagrożeń i priorytet dla Europy, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw na najbliższą zimę. Wszystko z powodu agresji Rosji na Ukrainę i odwet Kremla za unijne sankcje czyli odcięcie dostaw gazu dla wielu krajów unijnych. „Tegoroczny zimowy sezon gazowy rozpoczyna się od ekstremalnych poziomów cen gazu ziemnego i zmienności, spowodowanych bezprecedensową niepewnością dostaw, ponieważ Rosja gwałtownie ogranicza dostawy gazociągami do Europy” – czytamy w raporcie. W związku z tym MAE apeluje o wdrożenie zaproponowanego przez Komisję Europejską programu oszczędnościowego, dzięki któremu uda się ograniczyć pobieranie surowca z magazynów i utrzymać odpowiednie zapasy do końca sezonu grzewczego. Z analiz Agencji wynika, że w przypadku całkowitego odcięcia przez Rosjan dostaw począwszy od 1 listopada 2022 r, konieczne będzie w Europie zmniejszenie popytu o 9 proc., by udało się utrzymać do marca przyszłego roku odpowiedni poziom zapasów (powyżej 25 proc. i to sytuacji ograniczenia dostaw LNG), zaś redukcja popytu o 13 proc. spowoduje utrzymanie do końca zimy zapasów na poziomie 33 proc.

MAE prognozuje, że zapotrzebowanie na gaz w całej Europie spadnie w tym roku o 10 proc, czyli o 54 mld m sześc., co będzie historycznym rekordem. Niższe zużycie gazu już się widoczne i to zarówno w gospodarstwach domowych jak i w przedsiębiorstwach. Agencja oszacowała na 15 proc. spadek zapotrzebowania na gaz w europejskim przemyśle w okresie styczeń – sierpień 2022 r. z powodu rekordowo wysokich cen, które doprowadziły do ograniczenia produkcji w najbardziej energochłonnych branżach. Zaś najnowsze dane wskazują, że tylko w zeszłym kwartale przedsiębiorstwa obniżyły zużycie gazu o jedną czwartą. Na przykład według Fertilizers Europe 70 proc. zakładów nawozowych w UE ograniczyło produkcję, co może niekorzystnie wpłynąć na rynek żywności. Ograniczenie eksportu gazu rosyjskiego spowodowało, że Europa zaczęła szukać alternatywnych dostaw i oprócz tradycyjnych dróg z Norwegii i Algierii wykorzystuje znacznie więcej LNG. Popyt na gaz skroplony w Europie – według szacunków Agencji – wzrósł o 70 proc. czyli 35 mld m sześc. (porównując okres styczeń – sierpień 2021 i 2022). MAE prognozuje, że import LNG do Europy wzrośnie w tym roku o ponad 60 mld m sześc. Gdy Europa kontraktuje kolejne transporty gazu skroplonego, spada import tego surowca przez kraje azjatyckie, które dotychczas były największymi jego odbiorcami. Według danych MAE dostawy LNG do Azji spadły o 7 proc. (porównując 8 miesięcy 2022 i 2021), w tym dostawy spotowe o 28 proc. Mniej o ponad połowę gazu statkami sprowadziły Chiny, ale także Japonia (o 17 proc.) i Indie (o 22 proc.). Globalny handel LNG zwiększył się w okresie styczeń – sierpień 2022 o 6 proc.

Prognozy Międzynarodowej Agencji Energii na przyszły rok nie są optymistyczne, rynek gazu nadal będzie w sytuacji niepewności. MAE przewiduje, że światowe zużycie tego surowca wzrośnie tylko o 0,4 proc. w 2023 roku, ale prognozy są obarczone wysokim poziomem niepewności, szczególnie ze względu na działania Rosji i skutki gospodarcze utrzymujących się wysokich cen energii.

Agnieszka Łakoma