Co utrudnia rozwój zielonej energii?

Produkcja mocy z wiatru i słońca wzrosła w Polsce w 2022 r. o 27 proc., ale udział OZE w rocznym zużyciu energii elektrycznej w Polsce wyniósł 21 proc. - wynika z raportu Energy Transition Readiness Index. Jego autorzy ocenili, że to najniższy odsetek ze wszystkich badanych krajów.

Produkcja mocy z wiatru i słońca w Polsce wzrosła w ostatnim roku o 27 proc. – „to najwyższa stopa wzrostu w badanych krajach” - wynika z raportu Stowarzyszenia Association for Renewable Energy and Clean Technology (REA) opracowanego we współpracy z firmą Eaton. Tegoroczna edycja Energy Transition Readiness Index (ETRI) objęła 14 krajów, w tym Polskę.

Od 2019 roku Stowarzyszenie Association for Renewable Energy and Clean Technology (REA) we współpracy z firmą Eaton bada gotowość europejskich rynków do transformacji energetycznej. W badaniu za 2022 r. w pięciostopniowej skali (gdzie 1 to najniższa, a 5 – najwyższa gotowość) Polska otrzymała ocenę 2, najsłabszą spośród wszystkich badanych krajów. Stwierdzono, że „czynniki technologiczne, takie jak utrudniony dostęp do sieci, pozostają w Polsce istotną barierą”.

Jest lepiej, ale ciągle niedostatecznie

Autorzy raportu podali, że udział OZE w rocznym zużyciu energii elektrycznej w naszym kraju wyniósł w 2022 r. 21 proc. (w 2021 r. było to o 4 pp. mniej).

Wciąż jest to najniższy odsetek ze wszystkich badanych krajów. Dla porównania, w Norwegii, Szwecji i Danii z odnawialnych źródeł pochodzi ponad 80 proc. energii - oceniono w raporcie.

Przypomniano, że zgodnie z Polityką Energetyczną Polski, do 2030 r. 32 proc. zużycia energii elektrycznej ma pochodzić ze źródeł odnawialnych. Autorzy raportu wskazali, że może to wymagać zwiększenia produkcji energii wiatrowej i słonecznej o 69 proc.

CZYTAJ TEŻ: PGE: transformacja – tak, prywatyzacja - nie

Cele te są najniższe z badanych krajów – Norwegia i Dania zakładają, że w 2030 roku ponad 100 proc. ich energii będzie pochodziło z odnawialnych źródeł. Niemcy, Irlandia, Holandia czy Hiszpania chcą do początku nowej dekady podwoić udział OZE w produkcji energii i osiągnąć pułap 80 proc. - podano w raporcie.

Jesteśmy na wczesnym etapie transformacji sektora elektroenergetycznego, zdominowanego wciąż przez paliwa kopalne. Wyzwaniem jest finansowanie niezbędnych inwestycji oraz brak potrzebnych regulacji i spójnej polityki wsparcia. Bez zachęt dotyczących m.in. samochodów elektrycznych i infrastruktury ich ładowania ciężko będzie zwiększać gotowość kraju na transformację i osiągnąć cele dekarbonizacji – ocenił senior product manager w firmie Eaton, Bartłomiej Jaworski.

Z raportu wynika, że największą barierą jest dostępność sieci dla inwestycji w OZE i zbyt niski poziom jej modernizacji.

Rozwój samochodów elektrycznych czy pomp ciepła to również ciągle pieśń przyszłości – zaledwie 4 proc. nowo rejestrowanych w Polsce samochodów stanowią elektryki, a 3 proc. domów posiada pompy ciepła - dodali analitycy Stowarzyszenia.

Pilne inwestycje

Polska otrzymała „najniższą ocenę – 1 – pod względem integrowania rozproszonych źródeł energii w sieci energetycznej”. Autorzy opracowania zwracają uwagę, że podobne problemy mają m.in. Grecja i Hiszpania, najlepiej radzi sobie natomiast Finlandia.

Pod względem barier technicznych i operacyjnych wypadamy gorzej niż w ubiegłym roku – wtedy Polska otrzymała ocenę 2. Elastyczność sieci jest niezbędna do przeprowadzenia transformacji energetycznej i rozwijania zielonej energii - stwierdzili analitycy.

Zwrócili jednocześnie uwagę, że liczba instalacji OZE w Polsce stale rośnie, „mogłoby się więc wydawać, że i transformacja energetyczna postępuje”.

Sieci przesyłowe w naszym kraju są znacząco niedoinwestowane, a ich elastyczność i możliwości włączania kolejnych instalacji OZE oraz odbiorców energii zmniejszają się, zamiast rosnąć. Pociąg z innowacjami coraz bardziej nam ucieka i może nam się już nie udać go dogonić - zauważył Bartłomiej Jaworski.

Jego zdaniem wiele obszarów wymaga pilnych zmian i inwestycji, ale jednym z najważniejszych są nakłady finansowe właśnie na modernizację sieci tak, aby móc myśleć o rozbudowywaniu OZE oraz infrastruktury ładowania aut elektrycznych – podkreślił.

W ogonie elektromobilności

Zarówno w tym, jak i w ubiegłym roku, elektryki stanowiły w Polsce jedynie 0,1 proc. wszystkich pojazdów osobowych.

_Obok Grecji, to najniższy wynik spośród wszystkich badanych państw. Pompy ciepła to kolejny nisko rozwinięty obszar w obszarze zielonej energii. W 2022 r. były one zainstalowane w zaledwie 3 proc. polskich domów (2,5 proc. w 2021 r.) – stwierdzono w raporcie.

Oceniono, że rozwój infrastruktury pojazdów elektrycznych w krajach europejskich jest wciąż na „stosunkowo niskim poziomie”.

W ubiegłym roku w Szwecji, Finlandii czy Danii w pełni elektryczne auta (BEV) stanowiły już 1/3 wszystkich nowo rejestrowanych pojazdów.

Na czele stawki po raz kolejny stanęła Norwegia, w której udział ten wynosi już 75 proc. Najniższy odsetek samochodów elektrycznych wśród nowo rejestrowanych pojazdów zanotowano w Polsce (4 proc.), Grecji (5 proc.) i we Włoszech (4 proc.) - podali analitycy.

Liczba nowych elektryków rejestrowanych w Polsce rośnie dwucyfrowo, ale poziom bazowy był tak niski, że wśród wszystkich zarejestrowanych w naszym kraju samochodów odsetek wygląda bardzo skromnie: mamy mniej niż 100 tys. elektryków na ponad 25 mln aut w ogóle - zauważył Bartłomiej Jaworski.

Jego zdaniem głównymi barierami w rozwoju elektromobilności jest zbyt wolno rozbudowywana sieć stacji ładowania i wysoki koszt pojazdów.

Proces decyzyjny po stronie energetyki zawodowej związany z nowymi przyłączami jest zbyt długi. Kolejną barierę stanowią skomplikowane procedury Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) i koszty z nimi związane – wskazał ekspert

Eaton to firma zajmująca się inteligentnym zarządzaniem energią. Została założona w 1911 roku i obchodzi 100. rocznicę wejścia na giełdę nowojorską. W 2022 roku odnotowała przychody w wysokości 20,8 mld USD, obsługując klientów w ponad 170 krajach. W 2022 r. odnotowała przychody w wysokości 20,8 mld dol., obsługując klientów w ponad 170 krajach.

PAP/RO

CZYTAJ TEŻ: Bez gwarancji Państwa budowa elektrowni atomowej się rozleci