Sól z dodatkiem potasu – zdrowsza od tradycyjnej soli?

Zastosowanie substytutów soli zawierających chlorek potasu od wielu lat stanowi przedmiot licznych badań naukowych. Dotychczasowe wyniki analiz wskazują, iż zamiana części chlorku sodu na chlorek potasu może przynosić istotne korzyści zdrowotne, zwłaszcza w kontekście prewencji nadciśnienia tętniczego oraz zdarzeń sercowo-naczyniowych.

W świetle nowych danych Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podjęła decyzję o wystosowaniu nowych zaleceń odnośnie stosowania soli o zmodyfikowanym składzie jako element strategii zdrowia publicznego.

Mniej chorób serca

Badanie opublikowane w czasopiśnie „JAMA Cardiology” przeprowadzono na grupie ponad 15 000 pacjentów po przebytym udarze. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy: pierwsza spożywała standardową sól kuchenną, natomiast druga stosowała substytut, w którym 25 proc. chlorku sodu zastąpiono chlorkiem potasu. Wyniki wskazują na istotne zmniejszenie ryzyka ponownego udaru o 14 proc., przy czym w przypadku udaru krwotocznego ryzyko spadło ono aż o 30 proc. Ponadto, zaobserwowano redukcję ryzyka zgonu o 12 proc., a w kontekście zgonów spowodowanych udarem spadek wyniósł 21 proc.. Co istotne, badanie nie wykazało zwiększonego ryzyka hiperkaliemii u pacjentów spożywających sól wzbogaconą w potas.

Podobne wyniki uzyskano w badaniu z udziałem 21 000 osób w podeszłym wieku, cierpiących na nadciśnienie tętnicze lub mających historię przebytych udarów. Zastosowanie soli, w której 25 proc. masy stanowił chlorek potasu, wiązało się z redukcją ryzyka udaru o 14 proc., zmniejszeniem ogólnego ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych o 13 proc. oraz spadkiem ryzyka zgonu o 12 proc.

Obniżenie ciśnienia tętniczego

Metaanaliza opublikowana na łamach czasopisma „Heart” obejmowała 21 badań przeprowadzonych na łącznie 30 000 uczestników z różnych regionów świata. Czas obserwacji wynosił od 1 miesiąca do 5 lat, a zawartość chlorku potasu w substytutach soli mieściła się w przedziale 25-65 proc.

Analiza wykazała, że spożywanie soli o zmniejszonej zawartości sodu i podwyższonej zawartości potasu prowadziło do obniżenia skurczowego ciśnienia krwi o 4,61 mm Hg oraz rozkurczowego o 1,61 mm Hg. Efekt ten był spójny niezależnie od płci, wieku, historii nadciśnienia, BMI oraz początkowego stężenia sodu i potasu w moczu. Dodatkowo, każde zmniejszenie zawartości chlorku sodu w substytucie o 10 proc. wiązało się z dodatkową redukcją ciśnienia skurczowego o 1,53 mm Hg oraz ciśnienia rozkurczowego o 0,95 mm Hg.

Co ważne, w analizowanych badaniach nie zaobserwowano zwiększonego ryzyka hiperkaliemii w populacji ogólnej, co potwierdza bezpieczeństwo stosowania soli o zmodyfikowanym składzie.

Zalecenia WHO

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zgonów na świecie, a nadmierne spożycie sodu jest istotnym czynnikiem ryzyka nadciśnienia tętniczego. WHO szacuje, że każdego roku ponad dwa miliony zgonów może być przypisanych nadmiernej konsumpcji sodu. Globalne spożycie sodu znacznie przekracza zalecane normy – wynosi średnio ponad 4 g dziennie, podczas gdy WHO rekomenduje ograniczenie go do poniżej 2 g dziennie.

Uwzględniając wyniki badań, WHO wprowadziła zalecenie stosowania soli, w której część sodu zastąpiono potasem, jako strategii redukcji spożycia sodu, obniżenia ciśnienia krwi i prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Zmniejszenie podaży sodu w diecie przy jednoczesnym zwiększeniu spożycia potasu może stanowić skuteczny i zarazem niedrogi sposób poprawy zdrowia publicznego.

Należy jednak pamiętać, że nadmierna podaż potasu może być szkodliwa, szczególnie dla pacjentów z chorobami nerek, u których zdolność do wydalania potasu jest wyraźnie ograniczona. Dlatego przed wprowadzeniem do diety soli zawierającej chlorek potasu wskazane jest skonsultowanie się z lekarzem lub dietetykiem.

Filip Siódmiak

Źródła:

• Ding X, Zhang X, Huang L, et al. Salt Substitution and Recurrent Stroke and Death: A Randomized Clinical Trial. JAMA Cardiol. Published online February 05, 2025.

• https://www.who.int/news-room/events/detail/2025/01/27/default-calendar/launch-of-the-who-guideline-on-the-use-of-lower-sodium-salt-substitutes

• Huang, L., Li, Q., Wu, J.H. et al. The contribution of sodium reduction and potassium increase to the blood pressure lowering observed in the Salt Substitute and Stroke Study. J Hum Hypertens 38, 298–306 (2024).

• Yin X, Rodgers A, Perkovic A, et al. Effects of salt substitutes on clinical outcomes: a systematic review and meta-analysisHeart 2022;108:1608-1615.

»» Inne porady dotyczące zdrowia i diety czytaj tutaj:

Nie wkładaj do koszyka bomby kalorycznej

„Bez cukru”, a „bez dodatku cukru”. Rozumiesz różnicę?

Przez ten nawyk tyjemy szybciej. Jedz wolniej!

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje.