STIR. Ten skrót ma utrudnić życie przestępcom

Blokowanie kont bankowych, które mogłyby służyć przestępcom ma umożliwić projekt ustawy, o którym Sejm debatował w środę. Za rządowym projektem, którego głównym celem jest walka z wyłudzeniami VAT, opowiada się PiS, natomiast niektóre kluby opozycyjne uzależniają poparcie od przyjęcia ich poprawek.

Chodzi o rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Pierwsze czytanie projektu odbyło się w Sejmie w październiku, od tego czasu zajmowała się nim stała podkomisja do monitorowania systemu podatkowego, we wtorek sprawozdanie podkomisji, bez głosów sprzeciwu, przyjęła komisja finansów publicznych.

Sprawozdawca komisji Andrzej Szlachta (PiS) podkreślał, że projekt ma służyć walce z wyłudzeniami skarbowymi, w szczególności wyłudzeniami VAT. Jego celem jest ograniczenie luki w podatku VAT i walka z tzw. karuzelami VAT-owskimi.

Projekt kreuje system wymiany informacji między systemem bankowym, a administracją skarbową. Umożliwia administracji dokonywanie analiz finansowych, pozwalających na identyfikację przepływów symptomatycznych dla wyłudzeń skarbowych, dzięki czemu można zawczasu reagować.

Zakłada, że powstanie System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR), który ma umożliwić Krajowej Administracji Skarbowej uzyskiwanie odpowiednich danych do odpowiednio szybkiej reakcji.

Ma też umożliwiać systemowi bankowemu prowadzenie analiz, które pozwolą identyfikować rachunki zakładane przez tzw. słupy - podmioty powoływane w celu popełnienia przestępstwa skarbowego.

Dzięki temu, mówił Szlachta, szef KAS będzie również mógł dokonać analizy ryzyka wykorzystywania banków lub SKOK-ów do wyłudzeń skarbowych.

Projekt zakłada, że szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie analizował ryzyko wykorzystywania działalności banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania przestępstw oraz przestępstw skarbowych. Chodzi o przestępstwa związane z wyłudzeniami VAT, w tym także polegające np. na wystawianiu pustych faktur.

Analiza ryzyka będzie dokonywana przy uwzględnieniu wskaźnika ryzyka ustalanego przez izbę rozliczeniową w jej systemie teleinformatycznym, zwanym STIR - głosi uzasadnienie.

W projekcie przewidziano m.in: automatyczne ustalanie w STIR wskaźnika ryzyka wykorzystywania banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania wyłudzeń skarbowych. STIR będzie analizował dane z banków i SKOK-ów oraz dane publicznie dostępne, przekazane z Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP).

Na banki i SKOK-i zostanie nałożony obowiązek przekazywania do STIR niektórych danych, w tym stanowiących tajemnicę bankową lub tajemnicę zawodową SKOK - w celu ustalenia wskaźnika ryzyka. Izba rozliczeniowa będzie przekazywać informacje o wskaźniku ryzyka szefowi KAS oraz bankom i SKOK-om.

Szef KAS, w myśl projektowanych przepisów, będzie miał także prawo zablokowania podejrzewanego rachunku na 72 godziny, z możliwością przedłużenia blokady do 3 miesięcy, jeśli będzie podejrzenie, iż wyłudzenie będzie przekraczać równowartość 10 tys. euro.

Ten mechanizm ma przeciwdziałać wyłudzeniom VAT z wykorzystaniem tzw. znikającego podatnika.

Innymi możliwymi do zastosowania instrumentami będą odmowa rejestracji i wykreślenie z urzędu podmiotu jako podatnika VAT, bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu.

Dane przekazywane do STIR będą dotyczyły rachunków przedsiębiorców niezależnie od tego, czy są oni podatnikami VAT. Prowadzony będzie elektroniczny wykaz podmiotów, które nie zostały zarejestrowane jako podatnicy VAT lub zostały wykreślone z rejestru z urzędu bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu, albo też zostały przywrócone jako podatnicy VAT. Wykazy te będą udostępniane na stronach internetowych w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.

Efektem wejścia w życie ustawy powinno być istotne ograniczenie wyłudzeń skarbowych – przekonywał sprawozdawca.

Według zamierzeń rządu system STIR ma być kluczowym elementem uszczelnienia systemu podatkowego poza rejestrem faktur i mechanizmem podzielonej płatności. Ustawa ma też być jedną z kluczowych dla osiągnięcia zakładanych wpływów budżetowych w przyszłym roku.

PAP, MS