35 miliardów złotych stracił fiskus z tytułu VAT

W 2016 r. do budżetów 28 państw UE nie trafiło łącznie 147,1 mld euro z tytułu VAT. W przypadku Polski, wpływy fiskusa powinny być wyższe o 35 miliardów złotych (czyli ponad 8 miliardów euro), co stawia nasz kraj na 6. miejscu w rankingu krajów o największym udziale luki w zobowiązaniach z tytułu VAT - wynika z najnowszego raportu CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, przygotowanego na zlecenie Komisji Europejskiej.

Choć luka w VAT, czyli wysokość teoretycznych zobowiązań z tytułu VAT, które ostatecznie z różnych powodów nie zasilają budżetu państwa, wciąż jest wysoka, to jednak kolejny rok z rzędu poprawia się ściągalności tego podatku w Unii Europejskiej. W 2016 roku 22 kraje UE, w tym Polska, zmniejszyły lukę VAT.

Unijna luka zmniejszyła się o ponad 10 mld euro w porównaniu do 2015 r. i o ponad 20 mld euro w stosunku do 2012 r. W ujęciu procentowym oznacza to spadek luki z 13,2 proc. w 2015 r. do 12,3 proc. w 2016 r. Jest to najlepszy wynik od 2012 r., kiedy opublikowaliśmy pierwsze badanie na ten temat. W przypadku Polski luka VAT w 2016 r. zmniejszyła się o 3,5 punktu procentowego w porównaniu do 2015 r., co stanowiło 5,5 mld złotych.

Wyższa ściągalność VAT w całej Unii jest związana z ogólną lepszą sytuacją ekonomiczną w Europie i z faktem, że kraje zaczęły wprowadzać różne rozwiązania zapobiegające uchylaniu się od płacenia VAT oraz usprawniające kontrole skarbowe, m. in. systemy informatyczne, które umożliwiają urzędnikom szybką weryfikację ksiąg rachunkowych i danych o fakturach – mówi dr Grzegorz Poniatowski, dyrektor naukowy ds. polityki fiskalnej w CASE i kierownik zespołu przygotowującego raport.

W tegorocznym zestawieniu najlepiej wypadły Luksemburg (0,85%) i Szwecja (1,08 proc.). Czterem państwom: Bułgarii, Łotwie, Cyprowi i Holandii udało się zmniejszyć lukę aż o ponad pięć punktów procentowych w porównaniu do 2015 r. Jeśli chodzi o kraje Europy Środkowej i Wschodniej, lepiej od Polski ze ściągalnością VAT poradziły sobie: Estonia, Łotwa, Węgry, Czechy i Bułgaria.

Luka w VAT wzrosła natomiast w sześciu państwach: Rumunii, Finlandii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Estonii i Francji. W ujęciu procentowym najwyższą lukę VAT miała Rumunia (35,88 proc.), a największy udział w luce UE miały Włochy, gdzie wpływy z VAT były mniejsze o niemal 36 miliardów euro.

Tegoroczny raport po raz pierwszy zawiera ekonometryczną analizę determinant luki VAT. Wyniki prac ekonometrycznych wskazują, że im większy udział handlu detalicznego, usług telekomunikacyjnych, przemysłu, a także działalności artystycznej w gospodarce, tym większa luka VAT. Na jej wysokość wpływa także wielkość administracji rządowej oraz wydatki państwa na informatyzację: większe inwestycję w tym zakresie zwykle prowadzą do zmniejszenia luki.

Raport pt. „Analiza ilościowa luki w VAT w krajach UE” został przygotowany w ramach projektu pod tym samym tytułem zleconego przez Wydział Podatków i Unii Celnej (DG TAXUD) Komisji Europejskiej.

CZYTAJ TEŻ: Horała: W latach 2007-2015 sytuacja w Polsce wyglądała fatalnie