UE nie mogła zamrozić funduszy Janukowycza

Sąd UE stwierdził w czwartek nieważność zamrożenia środków finansowych siedmiu byłych członków władz Ukrainy, w tym Wiktora Janukowycza, byłego prezydenta tego kraju.

Zdaniem Sądu Rada UE nie zweryfikowała, czy decyzja została wydana z poszanowaniem prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej.

W odpowiedzi na kryzys na Ukrainie, 5 marca 2014 r. Rada Unii Europejskiej postanowiła zamrozić środki finansowe osób uznanych za odpowiedzialne za sprzeniewierzenie środków państwa ukraińskiego. Jedną z tych osób jest były prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz. Jego środki zostały zamrożone ze względu na prowadzone przeciwko niemu na Ukrainie dochodzenia w sprawie przestępstw powiązanych ze sprzeniewierzeniem ukraińskich środków publicznych i ich nielegalnym przesyłaniem poza Ukrainę.

Oprócz Janukowycza na liście znalazły się nazwiska jednego z jego synów, Ołeksandra, a także byłego ministra ds. przychodów i podatków Ukrainy Ołeksandra Kłymenki, byłego p.o. premiera Ukrainy Serhija Arbuzowa, byłego prokuratora generalnego Ukrainy Wiktora Pszonki i jego syna Artioma oraz byłego szefa administracji prezydenta Ukrainy Andrija Klujewa.

Obowiązywanie decyzji dotyczącej zamrożenia środków finansowych wobec tych osób było wielokrotnie przedłużane o rok z tego powodu, że wobec nich toczyło się prowadzone przez organy ukraińskie postępowanie karne.

Ukraińcy wnieśli skargę do Sądu Unii Europejskiej w tej sprawie, kwestionując decyzje przedłużające obowiązywanie zamrożenia należących do nich środków finansowych w latach 2016-2018.

W wydanych w czwartek wyrokach Sąd UE uwzględnił skargi wniesione przez Ukraińców. Stwierdził, że decyzje przedłużające zamrożenie środków w latach 2016-2018 były nieważne.

Sąd UE stwierdził, że Rada UE może oprzeć przyjęcie lub utrzymanie środków ograniczających (np. zamrożenie aktywów) na decyzji państwa trzeciego, jednak powinna ona zweryfikować, czy taka decyzja została wydana z poszanowaniem między innymi prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej. Sąd UE uznał, że uzasadnienie wydanych przez Radę aktów przedłużających obowiązywanie środków ograniczających nie zawiera żadnego odniesienia do faktu, że zweryfikowała ona przestrzeganie tych praw.

Zdaniem Sądu żadna z informacji zawartych w pismach organów ukraińskich, na których Rada oparła utrzymanie zamrożenia aktywów, nie pozwala stwierdzić, że Rada miała wystarczające informacje, aby ocenić, czy wspomniane prawa podstawowe były przestrzegane.

Ponadto - jak podał Sąd UE - Rada była zobowiązana do przeprowadzenia wspomnianej weryfikacji niezależnie od jakichkolwiek dowodów przedstawionych przez Ukraińców objętych zamrożeniem środków finansowych.

Następnie Sąd dodał, że nawet jeśli Rada twierdzi, że w toku prowadzenia postępowań karnych na Ukrainie była sprawowana kontrola sądowa oraz że szereg orzeczeń sądowych wydanych w tym kontekście wykazuje, iż mogła ona zweryfikować przestrzeganie rozpatrywanych praw, to orzeczenia te nie mogą same w sobie dowodzić, że decyzja organów ukraińskich o prowadzeniu postępowań karnych, na których opiera się utrzymanie środków ograniczających, została wydana z poszanowaniem prawa do obrony i prawa do skutecznej ochrony sądowej.

PAP/ as/