TO WARTO WIEDZIEĆ. Tajemnice Białego Domu
Z wyborami prezydenckimi w USA wiąże się sporo faktów, o których warto wiedzieć, bo procedury i sytuacje z nimi związane są niespotykane w innych krajach.
Stars and Stripes, czyli Gwiazdy i Pasy – tak jest potocznie nazywana flaga Stanów Zjednoczonych. Druga nazwa, ale rzadziej używana to Old Glory, czyli Dawna chwała. Ta druga nazwa powstała w latach 30. XIX wieku. Najczęściej używano jej w latach 1912 – 1958, gdy obowiązywała 48-gwiazdkowej wersja flagi. Od czasu przyjęcia jej przez unię 13 stanów przeszła aż 26 zmian. Obecnie obowiązująca flaga 50-gwiazdkowa jest najdłużej używaną wersją. Zmiany w wyglądzie flagi, na mocy the Flag Act (Ustawy o fladze) z 4 kwietnia 1818 r. są zatwierdzane 4 lipca (Dzień Niepodległości) danego roku w Filadelfii.
Nazwa siedziby Prezydenta USA - Biały Dom ( White House) została nadana budynkowi 14 września 1901 r. przez prezydenta Roosevelta. Wcześniej nazywany był Pałacem Prezydenckim, Domem Prezydenckim i Siedzibą Władz Wykonawczych. Prezydent George Waszyngton wspólnie z architektem miejskim Pierre’em L’Enfantem wybrał miejsce na powstanie budynku. Konkurs wygrał projekt architektoniczny autorstwa Jamesa Hobana. Budowę rozpoczęto w październiku 1792 roku. Uroczyste oddanie do użytku nastąpiło 1 listopada 1800. Pierwszym prezydentem, który w nim zamieszkał, był John Adams. Każda następna para prezydencka wprowadzała zmiany w wystroju budynku.
Gabinet Owalny, czyli Oval Office to oficjalne miejsce pracy prezydenta Stanów Zjednoczonych. Został zaprojektowany przez Nathana C. Wyetha. Powstał w 1909 roku za prezydentury Williama Tafta.
Co oznacza skrót POTUS? To Prezydent Stanów Zjednoczonych, czyli President of the United States.
A co oznacza FLOTUS? To Pierwsza Dama Stanów Zjednoczonych, czyli First Lady of the United States.
Wybory Prezydenta USA zawsze odbywają się w pierwszy wtorek po pierwszym poniedziałku listopada.
Od roku 1937 zaprzysiężenie odbywa się 20 stycznia. Natomiast gdy 20 stycznia wypada w niedzielę wówczas oficjalna ceremonia zaprzysiężenia odbywa się 21 stycznia następnego roku po wyborach, o godzinie 12 czasu waszyngtońskiego, czyli o 18 czasu polskiego. Do 1933 roku zaprzysiężenie odbywało się 4 marca.
Pomnik Thomasa Jeffersona
Wbrew pozorom, Prezydent USA jest wybierany w wyborach pośrednich. W dniu głosowania wybiera się elektorów, tworzących Kolegium Elektorów, które składa się od 1964 roku z 538 elektorów, jest więc ich tyle ilu kongresmenów i trzech przedstawicieli Dystryktu Kolumbii. O sposobie doboru elektorów decyduje prawo stanowe.
Dystrykt Kolumbii, czyli Washington D.C. to po prostu stolica USA. Została założona 16 lipca 1790 roku. Miasto Waszyngton na początku było odrębną jednostką samorządową, znajdującą się na obszarze Terytorium Kolumbii. W 1871 roku uchwała Kongresu włączyła je do Terytorium. W ten sposób powstał Dystrykt Kolumbii. Mieszkańcy Dystryktu nie mają swojego reprezentanta w Kongresie, ani w Senacie. Prawo uczestniczenia w wyborach prezydenckich uzyskali dopiero w roku 1961 w wyniku uchwalenia 23. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych w 1961.
Elektor może się jednak wyłamać i zagłosować niezgodnie z „przyrzeczeniem”. Wówczas jest to tzw. wiarołomny elektor, czyli faithless elector. Tak nazywa się członka Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych, który nie głosuje na kandydaturę na prezydenta lub wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych, na którą deklarował oddać swój głos. Za wiarołomne głosowanie może grozić kara ze strony swojej partii, a w niektórych stanach także kara kryminalna. Dotychczas ani razu głosy wiarołomnych elektorów nie zmieniły w istotny sposób wyników wyborów.
Liczba elektorów w poszczególnych stanach
Stan Liczba głosów
Alabama 9
Alaska 3
Arizona 11
Arkansas 6
Connecticut 7
Dakota Południowa 3
Dakota Północna 3
Delaware 3
Dystrykt Kolumbii 3
Floryda 29
Georgia 16
Hawaje 4
Idaho 4
Illinois 20
Indiana 11
Iowa 6
Kalifornia 55
Kansas 6
Karolina Południowa 9
Karolina Północna 15
Kentucky 8
Kolorado 9
Luizjana 8
Maine 4
Maryland 10
Massachusetts 11
Michigan 16
Minnesota 10
Missisipi 6
Missouri 10
Montana 3
Nebraska 5
Nevada 6
New Hampshire 4
New Jersey 14
Nowy Jork 29
Nowy Meksyk 5
Ohio 18
Oklahoma 7
Oregon 7
Pensylwania 20
Rhode Island 4
Teksas 38
Tennessee 11
Utah 6
Vermont 3
Waszyngton 12
Wirginia 13
Wirginia Zachodnia 5
Wisconsin 10
Wyoming 3
Pieczęć Prezydenta Stanów Zjednoczonych – oficjalny herb prezydenta Stanów Zjednoczonych wzorowany na Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych. Pieczęć powstała w 1880 roku z polecenia prezydenta Rutherforda Hayesa, który był też pierwszym prezydentem, który jej używał. Pieczęć jest używana podczas prezydenckich konferencji prasowych, na dokumentach wydawanych w Białym Domu, na środkach transportu, którymi porusza się prezydent, na fladze prezydenckiej.
Dotychczas urząd prezydenta sprawowały 44 osoby. Jednak obecnie urząd ten sprawowany jest przez 45. prezydenta (Donald Trump), a różnica pomiędzy liczbą osób a numeracją prezydentów jest spowodowana tym, że Grover Cleveland sprawował go dwukrotnie, jako dwudziesty drugi (1885–1889) i dwudziesty czwarty prezydent Stanów Zjednoczonych (1893–1897). Jego kadencje zostały rozdzielone prezydenturą dwudziestego trzeciego prezydenta, Benjamina Harrisona (1889–1893).
W historii Stanów Zjednoczonych ośmiu prezydentów zmarło podczas sprawowania urzędu. Spośród nich czterech zostało zamordowanych, pozostali zmarli z przyczyn naturalnych.
Lyndon Johnson obejmuje prezydenturę po zastrzeleniu prezydenta Johna F. Kennedy’ego
Byłym prezydentom Stanów Zjednoczonych przysługuje dożywotnie uposażenie w wysokości pensji sekretarza gabinetu, rządowe ubezpieczenie zdrowotne, środki na fundusze reprezentacyjne i prowadzenie biura oraz ochrona osobista Secret Service.
Pomnik Abrahama Lincolna
Dzieci byłych prezydentów mają być chronione do ukończenia 16. roku życia, a małżonkowie dożywotnio. Wyjątkiem jest sytuacja, w której po śmierci byłego prezydenta albo rozwodzie jego były współmałżonek wejdzie w nowy związek małżeński. Wtedy ochrona wygasa z chwilą ponownego ślubu.
W przypadku, gdyby prezydent był niezdolny do sprawowania swoich obowiązków, winien złożyć, na ręce spikera Izby Reprezentantów i przewodniczącego pro tempore senatu, list, w którym ceduje swoje prerogatywy na ręce wiceprezydenta. Po ustaniu owej niezdolności winien złożyć list na ręce tych samych adresatów o jej ustaniu.
Wyznaczony ocalały, czy designated survivor to członek amerykańskiego gabinetu, który nie bierze udziału w inauguracji prezydenckiej czy podczas wystąpienia prezydenta przed połączonymi izbami Kongresu. W tych przypadkach, wymagana jest obecność praktycznie wszystkich najważniejszych osób w państwie. W wypadku ataku lub innego wydarzenia, gdy nikt z tam obecnych nie przeżyje, ocalała nieobecna osoba w celu zapewnienia ciągłości władzy obejmuje urząd prezydenta. Designated survivor przebywa w nieznanym miejscu pod ścisłą ochroną Secret Service.
RO
Zdjęcia: pixabay
