Decyzja o utrzymaniu stóp procentowych świadczy o chwalebnej ostrożności członków RPP
8 listopada 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o poziomie stóp procentowych. Tym razem stopy zostały utrzymane. Uważam, że decyzja ta była słuszna. Świadczy ona o ostrożności członków RPP. Pojawiły się ważne czynniki ryzyka. Zwiększyła się skala niepewności. W związku z powyższym ta ostrożność była wskazana.
RPP utrzymuje stopy procentowe na tym samym poziomie
Niepewność związana jest na przykład z kształtem przyszłej polityki budżetowej, która prowadzi do tego, że nie wiadomo jeszcze jaki polityka ta będzie miała wydźwięk w odniesieniu do natężenia zjawisk inflacyjnych. Mówiąc nieco inaczej nie wiadomo, czy wydźwięk ten będzie raczej antyinflacyjny, czy też raczej proinflacyjny. Przykładowo nie wiadomo jeszcze, jakie będą zamiary przyszłego rządu w odniesieniu do tarcz antyinflacyjnych.
Wydaje się, że nie jest wykluczone, że przez kilka miesięcy polskie stopy procentowe będą kształtować się na aktualnym poziomie. Generalnie rzecz biorąc można powiedzieć, że proces spadku inflacji konsumpcyjnej w naszym kraju trwa, aczkolwiek istnieje dość duże prawdopodobieństwo, że szybkość spadku natężenia zjawisk inflacyjnych może być teraz już mniejsza, niż miało to miejsce w poprzednich miesiącach.
Znacząca skala spadku inflacji konsumpcyjnej
Warto w tym miejscu zauważyć, że inflacja konsumpcyjna spadła w okresie od lutego do października z 18,4 % do 6,5 %, czyli o 11,9 punktu procentowego. Skala spadku była więc bardzo znacząca. Skala spadku inflacji konsumpcyjnej świadczy w moim przekonaniu bardzo pozytywnie o skuteczności polityki pieniężnej prowadzonej przez RPP.
Jednym z ważnych dokumentów ostatnio opracowanych przez NBP był ,,Raport o inflacji”. Zawarta została w nim najnowsza, listopadowa projekcja inflacji oraz PKB. Wynika z niej między innymi, że w okresie 2024-2025 można spodziewać się z jednej strony pewnego spadku inflacji konsumpcyjnej a z drugiej strony stopniowego ożywienia gospodarczego w wyżej wymienionym okresie. Dojść może także do bardzo niewielkiego wzrostu stopy bezrobocia.
Trudno jeszcze w tej chwili przesądzić, czy i kiedy pojawią się warunki do kontynuacji fazy obniżania stóp procentowych. Myślę, że tak jak wynika to z najnowszego komentarza wydanego po posiedzeniu RPP charakter przyszłych decyzji Rady będzie zależał zarówno od czynników inflacyjnych, jak również od danych z realnej sfery gospodarki. Czynnikiem antyinflacyjnym, który pojawił się w ostatnich kilku tygodniach był spadek cen ropy naftowej WTI. Obecnie trudno jeszcze trudno powiedzieć, że czy spadek cen ropy będzie kontynuowany.
Umocnienie złotego czynnikiem antyinflacyjnym
Kolejnym czynnikiem antyinflacyjnym było także umocnienie złotego. Umocnienie złotego miało swoje źródło między innymi, jak się wydaje, w napływie zagranicznego kapitału portfelowego na giełdę warszawską. Zjawisko to jest zrozumiałe z sezonowego punktu widzenia. Doświadczenie uczy bowiem, że okres od końca września do końca kwietnia roku następnego jest stosunkowo korzystny dla Warszawskiego Indeksu Giełdowego.
Opisywana tutaj prawidłowość sezonowa ma szansę sprawdzić się także i tym razem. W październiku WIG zyskał na wartości 9,5 %. Zwyżce WIG-u towarzyszyło w tym miesiącu umocnienie złotego, co uwidoczniło się w spadku kursu EUR/PLN o 3,5 % oraz w spadku kursu USD/PLN o 3,6 %.
Jastrzębia postawa FED a amerykański cykl prezydencki
Co ciekawe zarówno FED, jak również Europejski Bank Centralny nie rozpoczęły jeszcze fazy obniżania stóp procentowych. Ponadto w ubiegłotygodniowej wypowiedzi prezes Powell powiedział, że amerykański bank centralny ,,nie jest przekonany, czy podjął już wszystkie działania i czy jego polityka jest wystarczająco restrykcyjna, by obniżyć inflację”. Świadczy to o tym, że wśród członków gremium decydującego o poziomie stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych wciąż dominuje postawa jastrzębia.
Taka postawa FED-u może mieć także swoje implikacje polityczne. Pamiętajmy, że w przyszłym roku odbędą się wybory prezydenckie w USA. Nie jest wykluczone, że demokraci, których przedstawiciel stoi na czele państwa amerykańskiego z zadowoleniem przyjęliby szybkie rozpoczęcie fazy łagodzenia polityki pieniężnej przez FED.
Z najnowszego sondażu opinii publicznej wynika bowiem, że w 5 z 6 stanach wahających się republikanin Donald Trump wygrałby z demokratą Joe Bidenem. We wszystkich tych 6 stanach w 2020 wygrał Biden. Stany wahające to stany, w których liczba wyborców demokratycznych i republikańskich jest mniej więcej taka sama. Często wynik wyborów w tych stanach ma istotny wpływ na wynik wyborów prezydenta Stanów Zjednoczonych.
Zbyt ostra polityka pieniężna FED i EBC mogą schłodzić gospodarkę światową
W tym kontekście warto zauważyć, że liczba podwyżek stóp dokonanych przez FED była bardzo znacząca. Duża była także liczba podwyżek stóp dokonanych przez Europejski Bank Centralny. Zważywszy na to, że polityka pieniężna wpływa na procesy gospodarcze z pewnym przesunięciem czasowym można spodziewać się, że być może w 2024 roku gospodarka światowa odczuje negatywne konsekwencje tak dużej liczby tych podwyżek.
Możliwe więc, że rok 2024 będzie dla gospodarki światowej z punktu widzenia wskaźników dotyczących sfery realnej dość trudny. Może to wpłynąć na pewne pogorszenie perspektyw polskiego eksportu. W tym kontekście warto zauważyć, że fabryka mebli Forte zapowiedziała przeprowadzenie zwolnień grupowych. Zwolnionych ma zostać około 10 % pracowników. Jest to o tyle ważne, że sektor meblarski jest sektorem dość silnie proeksportowym.
WIG-Banki przebił historyczne maksimum
Jednym z najciekawszych wydarzeń ostatnich tygodni na polskim rynku akcji było przebicie przez indeks sektora bankowego WIG-Banki historycznego maksimum. Biorąc pod uwagę to, że kontynuacja trendu jest bardziej prawdopodobna niż jego zmiana w najbliższych miesiącach można spodziewać się kontynuacji zwyżek tego indeksu. Naturalnie wszelkiego typu prognozy obarczone są ryzykiem, ale obecnie taki scenariusz wydaje się być dość prawdopodobny.
,,Gołębi zwrot” w polityce pieniężnej banków centralnych Polski, Węgier i Czech
Polska należy do grupy krajów Europy Środkowo-Wschodniej, do której to grupy należą między innymi Czechy i Węgry. Jak wiadomo nasz polski bank centralny już rozpoczął fazę obniżania stóp procentowych. ,,Pierwszej obniżki” dokonał także bank centralny Węgier. Z prognoz analityków strony internetowej tradingeconomics.com wynika, że fazę łagodzenia polityki pieniężnej rozpocznie 21 grudnia 2023 roku także bank centralny Czech. Przewiduje się bowiem, że bank ten obniży swoje stopy procentowe z 7,0 % do 6,75 %.
Powyższe przykłady generalnie rzecz biorąc bardzo dobrze potwierdzają tezę wskazującą na to, że stopniowo dokonuje się ,,gołębi zwrot” w polityce pieniężnej banków centralnych na świecie. Przy czym nadal wydaje się, że ten zwrot dotyczy krajów wschodzących. Na razie bowiem w przypadku krajów zaliczanych do grupy krajów dojrzałych żaden z nich stóp jeszcze nie obniżył.
Nawiasem mówiąc ta cała sytuacja wyraźnie potwierdza to, że suwerenność monetarna, czyli prawo do prowadzenia własnej polityki pieniężnej stwarza okazję do tego, aby prowadzić politykę monetarną w sposób odpowiadający interesom krajowej gospodarki. Sposób ten może być odmienny niż sposób jej prowadzenia w przypadku nawet tych banków centralnych, które są bankami państw największych, najbardziej potężnych na świecie.
Warto dbać o dobre imię Narodowego Banku Polskiego i jego organów
W świetle potrzeby troski o zachowanie złotego bardzo ważna jest dbałość o dobre imię Narodowego Banku Polskiego i jego organów. Trzeba mieć świadomość, że im większe będzie zaufanie obywateli do NBP, tym większa szansa na to, że obronimy się przed pomysłami wepchnięcia Polski do strefy euro. Warto przy okazji przypomnieć, że 29 kwietnia 1924 roku w wyniku reformy walutowej Władysława Grabskiego do obiegu został wprowadzony właśnie złoty i w przyszłym roku będziemy obchodzić 100 rocznicę tego bardzo ważnego wydarzenia. Kiedy więc na przykład w ostatnim dniu tego roku będziemy składali sobie noworoczne życzenia warto sobie życzyć także i tego, aby złoty trwał nadal.
