5 lat transformacji ciepłownictwa w PGE Energia Ciepła
Rozmowa z Przemysławem Kołodziejakiem, prezesem zarządu PGE Energia Ciepła S.A.
W 2022 roku minęło 5 lat od powstania PGE Energia Ciepła po przejęciu przez Polską Grupę Energetyczną polskich aktywów od francuskiego EDF. Jak Pan wspomina początki?
PGE Energia Ciepła powstała w wyniku zakupu przez PGE Polską Grupę Energetyczną aktywów od francuskiego koncernu EDF w listopadzie 2017 roku. To była jedna z największych transakcji na krajowym i europejskim rynku fuzji i przejęć w tamtym czasie. Grupa PGE przejęła polskie aktywa francuskiej spółki, obejmujące elektrociepłownie w największych polskich aglomeracjach, takich jak Wrocław, Kraków, Gdańsk, Gdynia, Toruń, Zielona Góra, Toruń oraz elektrownię systemową w Rybniku i blisko 400 km sieci ciepłowniczych w czterech miastach. To był dla PGE historyczny moment i ogromny sukces. Realizacja strategicznej dla PGE transakcji zmieniła strukturę biznesu Grupy, umożliwiając powstanie Segmentu Ciepłownictwa i rozpoczęcie procesu transformacji.
Jak zaplanowano transformację polskiego ciepłownictwa w tamtym okresie?
Bardzo szybko rozpoczęliśmy proces transformacji. Już w połowie grudnia 2017 r. Grupa PGE ogłosiła Strategię Ciepłownictwa, zakładającą m.in. wydzielenie linii biznesowej Ciepłownictwo, której liderem i integratorem została właśnie PGE Energia Ciepła. Strategiczne plany wpisywały się w obowiązujące i przyszłe regulacje klimatyczne i były elementem walki ze smogiem. Głównym celem spółki było zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego na lokalnym poziomie, ale także produkowanie w optymalny sposób ciepła i energii z jednoczesną dbałością o jakość powietrza w polskich miastach.
Rozpoczęły się przejęcia kolejnych aktywów?
W celu realizacji strategii ciepłownictwa konieczne były dalsze kroki konsolidacyjne i rozwojowe. Stąd też w latach 2019-2021 PGE Energia Ciepła przejęła elektrociepłownie w Gorzowie Wielkopolskim, Bydgoszczy, Kielcach, Zgierzu, Rzeszowie, Lublinie, Szczecinie oraz system ciepłowniczy w Gryfinie - działający wcześniej w ramach innej spółki z Grupy PGE - PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna. Doprowadziło to do synergii, optymalizacji kosztów i pozwoliło na zagwarantowanie klientom usług na najwyższym poziomie.
Jaki jest aktualny kształt spółki?
Posiadamy ok. 25 proc. udziału w rynku ciepła z kogeneracji. Mamy 16 elektrociepłowni w największych polskich miastach o zbiorczej mocy cieplnej 6,9 GWt i mocy elektrycznej 2,6 GWe. Około 8% wytwarzanej w kraju energii elektrycznej jest produkowane w naszych elektrociepłowniach. Ważnym elementem działalności PGE Energia Ciepła, jako lidera ciepłownictwa, jest rozwój lokalnych rynków ciepła poprzez budowę nowych sieci ciepłowniczych. W ciągu 5 lat istnienia Spółki powstało ich około 80 kilometrów, m.in. w Toruniu, Zielonej Górze, Gorzowie Wielkopolskim, Siechnicach, Gryfinie i Zgierzu. To właśnie w tych miastach PGE Energia Ciepła posiada, poza elektrociepłowniami, sieci ciepłownicze o łącznej długość 678 kilometrów. Aktywnie wspieramy też rozwój sieci w innych miastach.
Dużo mówi się obecnie o zielonej zmianie, obraniu kierunku w stronę ekologii. Co PGE Energia Ciepła zrobiła w tym zakresie?
Nasze inwestycje zmierzają do tego, aby w 2030 r. we wszystkich elektrociepłowniach PGE Energia Ciepła ciepło produkowane było w 70 proc. z paliw nisko i zeroemisyjnych. Obecnie w 9 miastach prowadzimy duże inwestycje, związane z przejściem z węgla na gaz. W budowie jest także druga linia Instalacji Termicznego Przetwarzania z Odzyskiem Energii (ITPOE) w Rzeszowie. Interesujące i ważne inwestycje w ciągu ostatnich 5 lat przeprowadziliśmy na Wybrzeżu, gdzie w Gdyni od roku funkcjonuje instalacja oczyszczania ścieków INNUPS (INNowacyjny UPS*). Jest to innowacyjna technologia, będąca owocem polskiej myśli technicznej, sześciu lat badań i naszej współpracy z amerykańską firmą PUROLITE. Zastosowanie tej technologii pozwala na pozyskanie kluczowych dla gospodarki koncentratów metali bez degradacji środowiska, co stanowi dodatkowy zysk ekologiczny. W Gdańsku natomiast pracują kotły elektrodowe – zastosowanie tej nowoczesnej technologii jest nowatorskim rozwiązaniem w Polsce, jest pierwszym krokiem w kierunku racjonalnej elektryfikacji ciepłownictwa. Posiadamy dwa duże akumulatory ciepła, które pozwalają ograniczać pracę kotłów szczytowych, a dwa kolejne są w budowie.
Ekologia to także źródła odnawialne. Czy PGE Energia Ciepła inwestuje w OZE?
W kilku naszych elektrociepłowniach korzystamy z niskoemisyjnego paliwa jakim jest biomasa, w elektrociepłowni w Szczecinie jest to podstawowe paliwo. Inwestujemy w modernizacje i nowe źródła ciepłownicze m.in. po to, aby sprostać restrykcyjnym wymogom Unii Europejskiej. UE wyznacza kierunek zmian w obszarze polityki klimatyczno-energetycznej. W ramach nowelizacji dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (EED) są zapisane wymogi dla utrzymania statusu systemu ciepłowniczego efektywnego energetycznie, który wynosi minimum 5% udział ciepła z OZE od 2026 r., a od 2035 r. już minimum 20% udział ciepła z OZE. Przykładem już gotowego źródła OZE są odwierty geotermalne, które są konieczne dla dalszego rozwoju systemu ciepłowniczego np. w Toruniu. W PGE Toruń podłączyliśmy źródła Geotermii do naszego systemu ciepłowniczego, dzięki czemu już spełniamy te wymogi. Przygotowujemy inwestycje wykorzystujące małe i wielkoskalowe pompy ciepła oraz kolektory słoneczne.
Czy PGE Energia Ciepła w aż 15 miastach Polski poza ogrzewaniem, robi coś dodatkowo, wykraczając poza swoją standardową działalność?
W sposób naturalny jesteśmy częścią lokalnych społeczności i współpraca z lokalnymi interesariuszami jest dla nas bardzo ważna. Stawiamy sobie za cel bycie strategicznym partnerem w zrównoważonym rozwoju regionów, w których obecne są elektrociepłownie PGE Energia Ciepła. Prowadzimy szereg programów pomocowych oraz edukacyjnych. Przykładem pomocy jest program Dzielimy się ciepłem”, który kierowany jest do podmiotów wrażliwych społecznie, które opiekują się potrzebującymi. Dzięki temu programowi we wszystkich naszych lokalizacjach przekazaliśmy na opłaty rachunków za ogrzewanie w sumie 2 mln zł w ciągu tych 5 lat. Skorzystały z tych dopłat żłobki, szpitale, domy pomocy społecznej, schroniska dla zwierząt. Wspieramy również lokalne wydarzenia o charakterze kulturalnym czy sportowym.
A co z edukacją? Nie każdy wie, że z kominów elektrociepłowni leci para wodna…
To prawda, promowanie i szerzenie wiedzy to podstawa. Polecam czytelnikom nasze podcasty „Ciepło bez tajemnic”, do posłuchania na naszej stronie internetowej. To są ciekawe tematy, które dotyczą nas wszystkich. Programy edukacyjne w PGE Energia Ciepła to Energetyczna Kariera dla młodzieży ze szkół wyższych – dzięki temu programowi przygotowujemy kolejne pokolenie kadry dla naszych elektrociepłowni. Programem stawiającym na edukację najmłodszych, jest autorski program Przygody Kota Ciepłosława, skierowany dla dzieci z klas I-III szkół podstawowych i którego patronatem objęło Ministerstwo Edukacji i Nauki.
Czy spółka prowadzi działania środowiskowe?
Tak, angażujemy się w działania prośrodowiskowe. W programie „Lasy pełne energii” nasi pracownicy we współpracy z Regionalnymi Dyrekcjami Lasów Państwowych – sadzą każdego roku drzewa. Od 2018 r. posadziliśmy ok 100 tys. nowych drzew. O poszanowaniu dla natury świadczą sami jej reprezentanci – sokoły wędrowne, które mają gniazda na 4 kominach elektrociepłowni w Gdyni, Lublinie Wrotków i Toruniu, gdzie życie ptaków można obserwować on-line oraz w Gdańsku. W ciągu 5 lat wykluły się w tych gniazdach aż 84 młode sokoły.
Wróćmy do roku jubileuszowego. Jaki był dla PGE Energia Ciepła kończący się 2022 rok?
Mijający rok był dla nas także rokiem podsumowań i planów na kolejne lata. PGE Energia Ciepła przez 5 ostatnich lat zrealizowała projekty inwestycyjne o wartości 3,5 mld zł. W ciągu 5 lat prowadziliśmy działania, zmierzające do rozwoju lokalnych rynków ciepła i poprawy efektywności systemów ciepłowniczych w miastach. Nie zabrakło wyzwań z jakimi musieliśmy się zmierzyć. Okres pandemii, a następnie konflikt wojenny Rosji z Ukrainą. Pomimo tych wyzwań utrzymaliśmy bezpieczeństwo energetyczne i ciągłość produkcji oraz dostaw ciepła do naszych odbiorców.
Czego by Pan sobie życzył z okazji piątego jubileuszu?
Całej spółce, Grupie PGE, pracownikom oraz branży energetycznej życzyłbym przede wszystkim spokoju, abyśmy wspólnie mogli pracować nad kolejnymi krokami transformacji w sektorze ciepłownictwa. Życzę branży, aby ciepłownictwo w kolejnych latach stało się na pewno mniej emisyjne i bardziej zielone, abyśmy mogli zapewnić komfort cieplny po akceptowalnych społecznie cenach i z zachowaniem bezpieczeństwa i ciągłości dostaw do odbiorców.
*UPS – uboczne produkty spalania
**OZE – odnawialne źródła energii
