Zagrożenia dla firm i nie tylko. Debata „Cyberbezpieczeństwo w gospodarce”

Jakie zagrożenia czekają dziś na polskie przedsiębiorstwa, zarówno prywatne jak i państwowe? Jak wielka jest skala cyberataków w gospodarce globalnej? Jakie przedsięwziąć środki, by bronić się przed nimi? Na te i inne pytania ważne dla polskich firm odpowiadali goście debaty zorganizowanej przez Instytut Jagielloński.

Wojna hybrydowa oddziałuje na wiele sfer naszego życia społeczno-gospodarczego. Mowa tu nie tylko o bezpieczeństwie prywatnych danych użytkowników. Równie istotne, a nawet istotniejsze jest bezpieczeństwo cyfrowe gospodarki. Dziś wielkie przedsiębiorstwa, szczególnie te państwowe o znaczeniu strategicznym, stoją na pierwszym froncie walki o bezpieczeństwo kraju.

Właśnie tym i pokrewnym problemom poświęcona była debata „Cyberbezpieczeństwo w gospodarce”, którą zorganizował Instytut Jagielloński. Towarzyszył jej raport „Zagrożenia wynikające z cyberprzestępczości i wojny hybrydowej” opublikowany przez Instytut. Celem zarówno raportu jak i powiązanej z nim debaty było zwrócenie uwagi na współczesne problemy związane z atakami hybrydowymi, które dotyczą wielu obszarów naszej rzeczywistości społeczno-gospodarczej.

Faktem bowiem jest, że wojna hybrydowa to niekoniecznie działania o charakterze militarnym. Zdecydowanie częściej opiera się na działaniach prowadzonych z daleka od wojskowych poligonów, często skoncentrowanych na atakowaniu infrastruktury cyfrowej danego państwa. Może to dotyczyć tak organów administracji państwowej jak i przedsiębiorstw. Z tego typu aktywnością spotykamy się również w Polsce. Niemal codziennością są dzisiaj różnego rodzaju ataki wymierzone w strategiczne spółki skarbu państwa. Ich cel? Destabilizacja państwa poprzez podważenie zaufania do tych instytucji, często mających strategiczne znaczenie. Przykładem może być tutaj nieustannie borykający się z kolejnymi próbami cybernetycznych ataków KGHM Polska Miedź S.A.

Właśnie o takich zagrożeniach dla gospodarki mówili goście debaty. Wśród nich znaleźli się: Robert Kośla, były dyrektor Biura Cyberbezpieczeństwa w KPRM; Krzysztof Dyki, prezes ComCERT; Jarosław Mojsiejuk, ekspert do spraw cyberbezpieczeństwa; Wiesław Paluszyński, prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego; przewodniczący Rady Cyfryzacji Józef Orzeł oraz prokurator Agnieszka Gryszczyńska.

Józef Orzeł zaznaczał, że w kwestii zagrożeń cyfrowych trwa nieustanny wyścig zbrojeń: „Kto jest szybszy? W myśli, w technice, w organizacji, w edukacji – przestępcy, czy policja. Cyberprzestępczość to po prostu jest skrzydło cyberinnowacyjności. Niczym w tym przypadku nie różni się technika – różni się tylko i wyłącznie kierunek, interes i stosunek do prawa. Często także zaplecze, nie tylko organizacyjne, ale również polityczne” – mówił Orzeł.

Robert Kośla wyjaśnił, że zagrożenia w cyberprzestrzeni można podzielić na prowadzone z zewnątrz jak i wewnątrz organizacji.

„Mamy cztery główne obszary na których ochronie powinniśmy się skupić, jak również obszary podniesienia tzw. cyberodporności. Zdefiniowaliśmy to jako główny cel strategii Cyberbezpieczeństwa RP na lata 2019 – 2024. Ten cel to podnoszenie poziomu odporności na ataki, jak również podniesienie poziomu ochrony informacji w systemach teleinformatycznych. Chodzi tu tak o systemy prywatne, administracji publicznej i systemy wojskowe” – analizował ekspert.

Jak wynika z owych analiz, cyberataki mogą dotyczyć rozmaitych instytucji, także wielkich firm. Potwierdzają to niedawne problemy wielu państwowych spółek mierzących się z próbami ataków różnego typu. Dotyczyły one choćby PKN Orlenu, Polskiej Grupy Energetycznej, a także KGHM Polska Miedź S.A. jako spółki o strategicznym znaczeniu dla państwa.

Znaczenie cyberataków dla stabilności gospodarki podkreślali w swoim opracowaniu Szymon Wieczorek i Marcin Roszkowski, autorzy raportu „Zagrożenia wynikające z cyberprzestępczości i wojny hybrydowej”. W raporcie przeczytać możemy między innymi, że koszty generowane przez cyberprzestępczość dla światowej gospodarki w 2021 zostały oszacowane na 6 bilionów dolarów amerykańskich. Gdyby potraktować cyberprzestępczość jako osobny kraj, a generowane koszty jako PKB opisywane zjawisko byłoby trzecią co do wielkości gospodarką świata po Stanach Zjednoczonych i Chinach.

Te dane przedstawione przez autorów opracowania Instytutu Jagiellońskiego pokazują, jak wielkim wyzwaniem jest dziś obrona przed cyberbezpieczeństwem. Wskazują też, że dla firm przemysłowych takich jak KGHM, czy PKN Orlen to właśnie ataki cyfrowe mogą stanowić jedno z najpoważniejszych zagrożeń biznesowych.

Goście debaty potwierdzali te rozróżnienia, wskazując, że obecnie firmy muszą być bardziej niż kiedykolwiek uczulone na bezpieczeństwo danych. Mówił o tym prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego Wiesław Paluszyński. Podkreślał przy tym wagę dbałości o jakość oprogramowania wykorzystywanego w przedsiębiorstwach.

Zdaniem prezesa firmy ComCert Krzysztofa Dyki, świadomość zagrożeń dotyczących cyberbezpieczeństwa w większości polskich firm prywatnych jest niewielka.

„Dostrzegam bardzo duże braki pod względem adresowania ryzyk cyberbezpieczeństwa na rynku prywatnym. Rynek ten może nie jest tak nonszalancki jak rynek publiczny, ale nie jest od niego wiele lepiej zabezpieczony” – zaznaczył.

Faktem jest, że ataki w cyberprzestrzeni będą się nasilać wraz z nieuchronnym ze względów cywilizacyjnych i rozwojowych wzrostem poziomu informatyzacji oraz robotyzacji kolejnych obszarów naszej pracy i życia. To sprawia, że podnoszenie kwestii cyberbezpieczeństwa ma niezwykle istotne znaczenie dla naszego rozwoju gospodarczego. Co dotyczy tak sektora prywatnego jak i sektora publicznego. I taki właśnie cel przyświecał debacie i raportowi Instytutu Jagiellońskiego.

Czytaj też: Szef BBN: sytuacja na granicy bardzo napięta, można spodziewać się tylko eskalacji