Prezes UOKiK: Możemy wydać decyzję warunkową połączenia PGNiG i Orlenu

Prezes UOKiK zgodził się na warunkowe przejęcie PGNiG przez PKN Orlen. Warunkiem jest zbycie przez PGNiG na rzecz niezależnego inwestora spółki Gas Storage Poland - operatora magazynów gazu i powierzenie nabywcy na co najmniej 10 lat funkcji operatora.

Zgodnie z ogłoszoną w środę decyzją urzędu antymonopolowego, podmiot powstały z połączenia PGNiG i Orlen będzie miał na to zbycie 12 miesięcy od momentu połączenia. Według prezesa Orlenu Daniela Obajtka, cytowanego w komunikacie spółki, PKN Orlen połączy się z PGNiG do końca 2022 r. PGNiG oraz PKN Orlen mają zobowiązać się do zawarcia przynajmniej na 10 lat umowy powierzającej Gas Storage Poland lub jej następcy prawnemu pełnienie obowiązków operatora systemu magazynowania paliw gazowych (OSMG) stanowiącego własność podmiotu powstałego w wyniku połączenia.

Obecnie GSP pełni funkcję operatora systemu magazynowania paliw gazowych w instalacjach magazynowych, które są własnością PGNiG. Zgodnie z decyzją UOKiK nowy, koncern powstały z połączenia pozostanie właścicielem magazynów. Warunkiem postawionym przez UOKiK jest sprzedaż Gas Storage Poland, czyli spółki z Grupy PGNiG będącej operatorem systemu magazynów gazu ziemnego w Polsce. Nabywca będzie podlegał zatwierdzeniu przez Prezesa UOKiK i będzie musiał spełnić kryteria umożliwiające zagwarantowanie bezpieczeństwa energetycznego Polski.

Jak podkreślił PKN Orlen, nabywca Gas Storage Poland będzie podlegał zatwierdzeniu przez Prezesa UOKiK. Zgodnie z kryteriami zawartymi w decyzji Urzędu, nowy właściciel będzie musiał zagwarantować, że działalność operatora będzie realizowana z uwzględnieniem bezpieczeństwa energetycznego Polski. Nabywca nie będzie mógł też należeć do grupy kapitałowej, która zajmuje się obrotem gazem ziemnym.

W grudniu 2021 r. do wykazu prac Rady Ministrów trafił projekt zmiany Prawa energetycznego, zakładający powierzenie funkcji OSMG spółce akcyjnej, której wyłącznym akcjonariuszem jest Skarb Państwa lub podmiot będący w 100 proc. własnością takiej spółki. Jak wskazuje się w założeniach, powyższe warunki spełnia w szczególności operator systemu przesyłowego gazowego Gaz-System.

PKN Orlen to największa polska firma, działająca w sektorze rafineryjnym, petrochemicznym i energetycznym. Największym pojedynczym udziałowcem jest Skarb Państwa, który ma 27,52 proc. akcji. Kapitalizacja to obecnie ok. 32 mld zł. PKN Orlen ma sześć rafinerii - w Polsce, Czechach i na Litwie; rocznie przerabia 29,5 mln ton ropy naftowej. Ma też największą liczbę stacji paliw w Polsce; posiada je także na kilku innych rynkach w Europie - m.in. w Czechach i na Słowacji. Na swojej stronie podaje, że obsługuje ponad 15 mln klientów stacji paliw w regionie. Ponadto, koncern sprzedaje 40 produktów petrochemicznych do ponad 60 krajów. W ostatnich latach koncern przejął już kontrolowaną przez państwo energetyczną spółkę Energa, jest w trakcie przejmowania także kontrolowanego przez państwo Lotosu.

Grupa Kapitałowa PGNiG, w której Skarb Państwa posiada prawie 72 proc. akcji jest liderem polskiego rynku gazu ziemnego. Prowadzi działalność w zakresie poszukiwania i wydobycia gazu ziemnego oraz ropy naftowej w kraju i za granicą, międzynarodowego obrotu gazem, sprzedaży i dystrybucji gazu oraz paliw płynnych, a także wytwarzania ciepła i energii elektrycznej. Aktualna kapitalizacja to ok. 38 mld zł.

List intencyjny w sprawie rozpoczęcia procesu przejęcia PGNiG PKN Orlen i Skarb Państwa podpisały 14 lipca 2020 r. W maju 2021 r. Skarb Państwa podpisał umowę o współpracy z Orlenem, Lotosem i PGNiG dotyczącą przejęcia kontroli przez PKN Orlen nad Grupą Lotos i PGNiG. Umowa zawiera scenariusz konsolidacji, zgodnie z którym akcjonariusze Grupy Lotos i PGNiG w zamian za akcje posiadane w kapitałach zakładowych tych spółek obejmą nowe akcje w podwyższonym kapitale zakładowym PKN Orlen i z dniem połączenia staną się akcjonariuszami Orlenu.

Jak wówczas podano, połączenie jest najprostszym i najszybszym prawnym rozwiązaniem możliwym do zastosowania w tej transakcji, który umożliwi szybką i pełną integrację aktywów i biznesów oraz maksymalizację efektów synergii z połączenia.

Zamiar koncentracji, polegający na przejęciu bezpośredniej kontroli nad PGNiG PKN Orlen zgłosił do Prezesa UOKiK także w maju 2021 r. Wniosek ten zainicjował formalne postępowanie urzędu antymonopolowego w sprawie koncentracji. Także w maju 2021 r. Prezes UOKiK skierował to postępowanie do II etapu. Jak wyjaśnił Urząd, w sprawach szczególnie skomplikowanych transakcji postępowanie jest dwuetapowe. UOKiK zapowiedział dokładną analizę sprawy, w tym badanie rynku, by ustalić, czy transakcja nie doprowadzi do ograniczenia konkurencji.

Wniosek o zgodę na przejęcie PGNiG PKN Orlen pierwotnie zgłosił do Komisji Europejskiej. Zadecydowała ona jednak o przeniesieniu kompetencji oceny transakcji do polskiej instytucji, ze względu na jej specyfikę uznając ją za kompetentny organ do oceny skutków koncentracji na rynku krajowym. W październiku 2021 r. zamiar koncentracji zgłosiło do UOKiK PGNiG.

Czytaj też: Majewski: Do Polski popłynie gaz z Litwy rurociągiem GIPL

PAP/kp