TYLKO U NAS
Czas globalnych zawirowań. Musimy być gotowi, aby wykorzystać szanse
Wszyscy musimy być gotowi do działania w bezprecedensowo nieprzewidywalnym otoczeniu. W odniesieniu do ostatniej dekady, w dyskusji publicznej na całym świecie, zwracano uwagę na coraz większy poziom złożoności modeli gospodarczych, który wpływa na spadek ich przewidywalności. Pomimo rozwoju cyfryzacji i doskonalenia metod analitycznych dzisiaj niepewność jest większa niż kiedykolwiek w ostatnich dziesięcioleciach i wciąż wzrasta – pisze Paweł Gruza, wiceprezes zarządu PKO Banku Polskiego, kierujący pracami zarządu na łamach rocznika „Polski Kompas 2022”
Przez ostatnie lata Polska doświadczyła jednego z najlepszych okresów rozwoju w swojej współczesnej historii. Ważnym czynnikiem, który na to pozwalał, było stabilne i przewidywalne otoczenie w globalnej gospodarce.
Raz na jakiś czas, gdy wydaje się, że świat – a przynajmniej nasze najbliższe otoczenie – jest dość przewidywalny i poukładany, a kierunki rozwoju wyznaczone, raptownie wszystko się zmienia. W historii można było to zaobserwować wielokrotnie. Podobnie jest i teraz. Zwłaszcza w odniesieniu do zjawisk gospodarczych, ale nie tylko.
Pasmo wyzwań na tle ogromnego postępu technologicznego
Od marca 2020 r. istotnym elementem budowania średnio- i długoterminowych prognoz gospodarczych – chyba bardziej niż kiedykolwiek – stały się założenia dotyczące procesów pozaekonomicznych. Była nimi pandemia COVID–19, a w szczególności: restrykcyjność wprowadzanych obostrzeń sanitarnych i ich oddziaływanie na poziom aktywności gospodarczej, a z drugiej strony – ich presja na przyśpieszenie cyfryzacji. Gdy wpływ pandemii na gospodarkę zaczął wygasać, w jej miejsce pojawił się nowy, pozaekonomiczny czynnik o bardzo istotnym znaczeniu. Tym czynnikiem jest rosyjska agresja na Ukrainę, spowodowana tym wojna gospodarcza między Zachodem a Rosją oraz wiele innych zjawisk, które dopiero się nam ukażą. Obecnie jesteśmy świadkami przemieszania „tradycyjnych wyzwań”, z którymi wydawało się, że rozwinięty świat dawno się uporał – jak epidemia, czy wojna – z ogromnym postępem w rozwoju nowoczesnych technologii informatycznych, sztucznej inteligencji czy robotyzacji.
Wachlarz strategicznych szans
Miks tych wyzwań prowadzi do niepewności w zakresie sytuacji geopolitycznej i gospodarczej na świecie, która będzie narastała i wywierała wpływ na wszystkie sfery życia co najmniej w najbliższych latach. Z jednej strony świat walczy z najwyższą od dekad inflacją, czego efektem są rosnące obawy o globalny wzrost gospodarczy, a z drugiej – jesteśmy świadkami przyspieszającej konsolidacji świata wokół dwóch bloków: zachodniego, skupionego pod przewodnictwem USA i broniącego wartości demokratycznych oraz wschodniego, o przeciwnych wartościach. Aktualne wydarzenia stawiają przed Polską, w tym przed sektorem bankowym, wiele strategicznych zadań, ryzyk i niepewności. Stwarzają też wachlarz strategicznych szans, które powinniśmy jak najlepiej wykorzystać. Aby było to możliwe, musimy być do tego dobrze przygotowani.
Gotowość do działania
Po pierwsze, wszyscy musimy być gotowi do działania w bezprecedensowo nieprzewidywalnym otoczeniu. W odniesieniu do ostatniej dekady, w dyskusji publicznej na całym świecie, zwracano uwagę na coraz większy poziom złożoności modeli gospodarczych, który wpływa na spadek ich przewidywalności. Pomimo rozwoju cyfryzacji i doskonalenia metod analitycznych dzisiaj niepewność jest większa niż kiedykolwiek w ostatnich dziesięcioleciach i wciąż wzrasta. W takim otoczeniu kluczową przewagą konkurencyjną staje się zdolność do elastycznego reagowania oraz umiejętność mitygowania ryzyk z wyprzedzeniem. To zdolności, które są też szczególnie przydatne w czasie gwałtownych zmian globalnych łańcuchów dostaw, z którymi mamy do czynienia od początku pandemii i które w zależności od rozwoju sytuacji geopolitycznej na świecie mogą się jeszcze nasilić.
Sektor bankowy dla polskich firm
Szczególną rolę w tym procesie odgrywa sektor bankowy, który tak jak w ostatnich latach wspierał polskie firmy w zdobywaniu nowych rynków zbytu, tak w najbliższej przyszłości powinien wspierać je w dostosowywaniu kierunków eksportowych do nowych warunków, z jakimi przyjdzie im się mierzyć. Te organizacje, które będą potrafiły szybko dostosować się do nowych okoliczności, będą beneficjentami zmian. Dlatego też PKO Bank Polski jako lider sektora bankowego chce trafnie przewidywać i komentować trendy gospodarcze, a także wspierać polskie firmy w rozwoju i inwestycjach, które często przekładają się na rozwój krajowej gospodarki i poprawę jakości życia Polaków.
Silna gospodarka i wsparcie transformacji energetycznej wciąż najważniejsze
Drugim ważnym elementem jest silna gospodarka, która z kolei daje mocną pozycję na arenie międzynarodowej. Dzięki niej znacznie łatwiej jest realizować własne cele w globalnej polityce. Polska posiada konkurencyjną gospodarkę, która w ostatnich latach widocznie skróciła dystans do tych bardziej rozwiniętych. Burzliwe otoczenie zwiększa jednak ryzyka, dlatego musimy pozostać czujni. Wyjątkową uwagę w dalszym ciągu należy przykładać do procesu transformacji energetycznej. Zapewnienie gospodarce niezakłóconego dostępu do energii ma dzisiaj krytyczne znaczenie. Dalsza budowa silnej gospodarki musi także iść w parze z zapewnieniem jej dostępu do finansowania dostarczanego przez zdrowy system bankowy. Długoterminowe strategiczne zadanie, stojące przed tym sektorem, to także dalsze wspieranie transformacji cyfrowej przedsiębiorstw, która pomaga im budować międzynarodowe przewagi konkurencyjne. Szczególnie istotna jest rola banków w transformacji energetycznej gospodarki, która po przejściowych zawirowaniach wywołanych kryzysem energetycznym w dłużej perspektywie zapewne ponownie będzie skupiała się na ograniczeniu emisyjności.
PKO Bank Polski od dawna wspiera transformację energetyczną Polski, wdrożył politykę OZE, sukcesywnie zwiększając swój udział w finansowaniu OZE, w szczególności farm fotowoltaicznych oraz wiatrowych. Przyspieszenie procesu transformacji w zakresie ESG stanowi dla banków wyzwanie, wymagające często dostosowania modelu biznesowego, ale zarazem jest szansą na dodatkowy wzrost biznesu.
Gotowość do wykorzystania szans
Choć nie jest to oczywiste, gotowość do wykorzystania szans, jakie otwierają dynamiczne zmiany sytuacji globalnej, wymaga także zadbania o tych, na których te zmiany wpływają negatywnie i którzy bez dodatkowego wsparcia nie będą w stanie samodzielnie sobie z nimi poradzić. Chociaż tego typu wsparcie w ocenie krótkoterminowej może wyglądać na kosztowne, to w dłuższej perspektywie jest opłacalne i potrzebne. Dzięki niemu możliwe jest dostosowywanie gospodarki do nowych okoliczności w sposób zrównoważony i inkluzywny, zapewniający sprawiedliwy podział kosztów i korzyści wynikających z nowej perspektywy. W finalnym rozrachunku pozwala to zmniejszać napięcia społeczne towarzyszące przemianom, a przez to zapewniać możliwość bardziej elastycznych działań, które są korzystne dla długoterminowej pozycji Polski.
Paweł Gruza, wiceprezes zarządu PKO Banku Polskiego, kierujący pracami zarządu
Tekst został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2022” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2022”:
