System kaucyjny. Kto za to zapłaci? Polacy
Start systemu kaucyjnego w Polsce bez wprowadzenia przepisów o rozszerzonej odpowiedzialności producenckiej zwiększy opłaty mieszkańców ponoszone na gospodarkę odpadami o 3 zł miesięcznie - wyliczyła dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Gdańsku Olga Goitowska.
Rachunki za śmieci w górę!
Wdrożenie systemu kaucyjnego lub selektywna zbiórka odpadów z odzieży bez wdrożenia rozszerzonej odpowiedzialności producenckiej (ROP) „będą tylko i wyłącznie podrażały koszty gospodarowania odpadami dla mieszkańców” - oceniła podczas wtorkowej konferencji prasowej dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Gdańsku Olga Goitowska.
Jak wyliczyła Goitowska, po wprowadzeniu systemu kaucyjnego i niewprowadzeniu ROP wysokość opłat mieszkańców za gospodarowanie odpadami wnoszonych do gmin wzrośnie o ok. 3 zł miesięcznie.
Mówimy tutaj o sytuacji, gdzie niestety bez rozszerzonej odpowiedzialności producenckiej nie będziemy mieli do czynienia z niczym innym, niż stale rosnącą ilością odpadów opakowaniowych oraz rosnącymi kosztami dla mieszkańców. Czyli mamy sytuację taką, że ciągle nie mamy realizacji zasady +zanieczyszczający płaci+” - powiedziała Goitowska.
Piotr Szewczyk z Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych „Orli Staw” przypomniał podczas konferencji, że ideą ROP jest, aby system ten był sprawiedliwy, tzn. koszty opakować powinny być pokrywane przez wprowadzających produkty i opakowania na rynek. Dodał, że ROP powinien być również transparentny, co oznacza, że nadzór i organizację systemu „powinny przejąć organizacje państwowe, nadzorowane przez państwo i zapewniające pełną transparentność rozliczenia i przepływu pieniądza”. Jego zdaniem takimi instytucjami są NFOŚiGW oraz Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy.
Pieniądze w ramach ROP do kogo popłyną?
Dodał, że pieniądze w ramach ROP muszą trafiać do tych, którzy faktycznie zbierają i przetwarzają odpady, czyli do instalacji komunalnych, które - jak stwierdził - posiadają duże potrzeby w zakresie modernizacji.
Krzysztof Gruszczyński z Polskiej Izby Gospodarki Odpadami przypomniał, że Polska płaci wysokie kary w ramach tzw. plastic tax, czyli unijnego podatku od plastiku.
Jest to kara, którą płacimy jako kraj za niezrecyklingowane tony czy nawet kilogram plastiku. Otóż zgodnie z danymi Ministerstwa Klimatu i Środowiska za 2024 rok będzie to około 2,3 miliardy złotych. Wprowadzony właśnie system kaucyjny w nieznacznym stopniu przyczyni się do obniżenia tego podatku, a nawet - cytując raport Deloitte’a - w pierwszych trzech latach należy liczyć się z obniżeniem poziomu recyklingu, jeśli chodzi o tworzywa - powiedział.
Nowoczesne sortownie
Zaznaczył, że kwota 2,3 mld zł jest zbliżona do tej, którą potrzebujemy do stworzenia między od 8 do 10 nowoczesnych sortowni, które „w znacznym stopniu” zwiększyłyby poziom recyklingu i zmniejszyłyby poziom kar płaconych w ramach plastic tax. Gruszczyński zwrócił uwagę, że za niewdrożenie ROP-u w Polsce, do czego zobowiązują nas unijne dyrektywy grożą Polsce kolejne kary.
My sprawdziliśmy, jakie do tej pory nakładane były kary na różne kraje za niewdrażanie tych dyrektyw. Otóż mówimy tutaj o kwotach pomiędzy 30 a 60 tysięcy euro dziennie - powiedział.
Rozszerzona odpowiedzialność producentów polega tym, że to wprowadzający na rynek produkty w opakowaniach ponoszą odpowiedzialność finansową, a także organizacyjną związaną ze zbiórką produktów w całym cyklu ich życia, także kiedy stają się odpadami.
Zgodnie z podpisaną przez prezydenta w grudniu 2024 r. nowelizacją ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, system kaucyjny wystartuje w Polsce 1 października br. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 mkw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań będzie w ich przypadku dobrowolne.
Celem systemu kaucyjnego jest zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu. Po stworzeniu systemu kaucyjnego, kaucja pobierana będzie od każdego wprowadzonego na rynek napoju w opakowaniu objętego tym systemem. Zwrot tej kaucji użytkownikowi końcowemu będzie następował również za pomocą systemu, bez konieczności okazywania paragonu nabycia napoju.
Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań. System ma objąć trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra, a także - od 1 stycznia 2026 r. - szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra.
»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje
»» O bieżących wydarzeniach w gospodarce i finansach czytaj tutaj:
Kolejka chętnych do zakupu TVN
Pierwsze czołgi Abrams M1A2SEPv3 już w Polsce
Cios w finansowe podstawy Lasów Państwowych?
»»Karol Nawrocki Człowiekiem Wolności tygodnika „Sieci” – oglądaj tylko na antenie telewizji wPolsce24
