Ten nawyk może „skurczyć” mózg

Odwodnienie organizmu stanowi istotny czynnik ryzyka zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Woda, będąca głównym składnikiem masy ciała człowieka, odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego środowiska komórkowego, przewodnictwa nerwowego, termoregulacji oraz transportu substancji odżywczych i metabolitów.

Mózg, jako narząd szczególnie wrażliwy na zmiany objętości płynów ustrojowych, ulega szybkim i zauważalnym zmianom anatomicznym i funkcjonalnym w przypadku ich deficytu.

„Mniejszy” mózg

W badaniach obrazowych wykazano, iż odwodnienie może prowadzić do zmniejszenia objętości mózgu. Jest to efekt ubytku wody z przestrzeni międzykomórkowej i komórek nerwowych.

Wpływa to na pogorszenie perfuzji mózgowej, zwiększeniem lepkości krwi oraz zmniejszeniem elastyczności naczyń krwionośnych, utrudniając przepływ krwi przez drobne naczynia mózgowe. Zmniejszony dopływ tlenu i glukozy do neuronów wpływa negatywnie na ich funkcjonowanie, co może przejawiać się pod postacią osłabionej koncentracji, spadku wydolności poznawczej, zaburzeń pamięci, obniżonego nastroju, zwiększonej drażliwości oraz problemów ze snem.

Ponadto nawet łagodny stopień odwodnienia, czyli utrata 1–2 proc. masy ciała na skutek deficytu płynów może skutkować pogorszeniem funkcji wykonawczych i obniżeniem zdolności podejmowania decyzji.

W populacji osób starszych, u których mechanizmy pragnienia są osłabione, a czynność nerek ulega fizjologicznemu pogorszeniu, ryzyko odwodnienia i jego konsekwencji neurologicznych jest znacznie wyższa.

Ile płynów wypijać?

Zalecana dzienna podaż płynów dla osoby dorosłej zależy od szeregu czynników, takich jak masa ciała, płeć, poziom aktywności fizycznej, stan zdrowia oraz temperatura otoczenia.

Ogólnie przyjmuje się, iż dorosły człowiek powinien spożywać co najmniej 30–35 ml wody na każdy kilogram masy ciała. W warunkach standardowych oznacza to 1,5–2 litrów płynów dziennie, przy czym w czasie zwiększonego zapotrzebowania, takich jak wysoka temperatura otoczenia, wysiłek fizyczny, gorączka czy biegunki - ilość ta może wzrosnąć nawet do 3,0–3,5 litra.

Warto zaznaczyć, że na bilans wodny organizmu wpływają nie tylko płyny w postaci wody, napojów czy zup, ale również żywność, szczególnie warzywa i owoce o wysokiej zawartości wody, na przykład ogórki, pomidory, arbuzy czy truskawki.

Zbyt mała ilość spożywanej wody może również wpływać negatywnie na inne układy i narządy – może powodować bóle głowy, uczucie zmęczenia, trudności w trawieniu oraz zwiększone ryzyko wystąpienia kamicy nerkowej. Z punktu widzenia profilaktyki zdrowotnej, regularne dostarczanie odpowiedniej ilości płynów powinno być elementem codziennej higieny zdrowotnej, niezależnie od odczuwanego pragnienia, które nie zawsze stanowi wiarygodny wskaźnik niedoboru płynów.

Filip Siódmiak

Źródła:

• Duning T, et al. Dehydration confounds the diagnosis of cerebral infarct on CT brain scan. Clin Med (Lond). 2005;5(5):457–9.

• Armstrong LE, et al. Mild dehydration affects mood in healthy young women. J Nutr. 2012;142(2):382–8.

»» O zdrowiu i diecie czytaj więcej tutaj:

Suplementacja witaminy D. Jakich błędów nie popełniać?

Sok z buraków – niedoceniany suplement diety

Te produkty lepiej ograniczyć w podeszłym wieku

»» Odwiedź wgospodarce.pl na GOOGLE NEWS, aby codziennie śledzić aktualne informacje