Oszczędny dom krok po kroku – od projektu po realizację

Oszczędny dom to niższe rachunki, zwiększony komfort życia i pozytywny wpływ na środowisko. Jak zaplanować inwestycję od etapu projektu po samą realizację? O tym w dzisiejszym artykule!

Czym jest oszczędny dom?

Oszczędny dom przede wszystkim minimalizuje zużycie energii. Jednocześnie zapewnia mieszkańcom komfort i bezpieczeństwo. Co istotne w Polsce czteroosobowy dom jednorodzinny zużywa średnio w ciągu roku około 4200 kWh energii elektrycznej. Zużycie prądu jest oczywiście ściśle związane z energią przeznaczoną na ogrzewanie. Przeciętnie w starym domu jednorodzinnym zapotrzebowanie cieplne wynosi około 150-170 W/m2. W docieplonym budynku jest to już około 80-120 W/m2. W domu energooszczędnym – 50-70 W/m2. W związku z tym termomodernizacja nieruchomości staje się coraz popularniejsza. Pompa ciepła i efektywne gospodarowanie wodą w połączeniu z produkcją własnej energii elektrycznej przy pomocy fotowoltaiki, pozwala przeobrazić każde gospodarstwo domowe w oszczędny dom.

Jednak, aby dom był naprawdę oszczędny, istotne jest odpowiednie współgranie wszystkich elementów. Dobra izolacja bez wydajnej wentylacji prowadzi do zawilgocenia. Nowoczesne ogrzewanie w słabo ocieplonym budynku też nie przyniesie oczekiwanych oszczędności.

Warto przy tym pamiętać, że chociaż koszty budowy domu oszczędnego mogą być o 10-15 proc. wyższe, zwrot z inwestycji następuje już po kilku latach. Biorąc pod uwagę rosnące ceny energii, ta różnica będzie się tylko powiększać na korzyść właścicieli oszczędnych domów.

Jak zaplanować projekt oszczędnego domu?

Projekt oszczędnego domu to klucz do niższych rachunków i komfortu na co dzień. Jeśli dopiero planuje się budowę, warto zacząć od odpowiedniej lokalizacji i usytuowania. Południowa ekspozycja pozwala maksymalnie wykorzystać darmową energię słoneczną. Warto zatem postawić na duże przeszklenia od strony południowej i minimalne od północy. To prosty sposób na pasywne ogrzewanie.

Istotna jest również sama bryła budynku, brak dodatkowych dobudówek i układ funkcjonalny. Wszelkie wykusze, tarasy i balkony nad ogrzewanymi pomieszczeniami mogą obniżyć wskaźnik energooszczędności budynku. Pomieszczenia wymagające wyższej temperatury warto lokalizować od południa. Rzadziej użytkowane przestrzenie mogą znajdować się od północy.

Istotny jest też sam dach. Lukarny i jaskółki mogą powodować powstawanie mostków termicznych. Również fotowoltaika jest łatwiejsza do umieszczenia na dachach jednospadowych lub dwuspadowych skierowanych na południe. Na płaskich dachach panele mogą generować większe obciążenie, które rozkłada się umiarkowanie na pokryciach skośnych.

Wybór materiałów do budowy oszczędnego domu

Kolejnym istotnym elementem jest wybór samych materiałów do budowy oszczędnego domu.

Materiały budowlane znacząco wpływają na parametry energetyczne budynku. Ściany najlepiej jest zbudować z materiałów, które mają dużą masę termiczną. Doskonale sprawdzi się kamień, beton i cegły. Dobrym wyborem będzie chociażby lekki i ciepły beton komórkowy. Istotniejszą kwestią jest tu natomiast sama izolacja. Styropian zazwyczaj ma współczynnik lambda na poziomie 0,030 - 0,045, taki sam wykazuje też wełna mineralna. Lepsze parametry natomiast oferują płyty PIR/PUR, ponieważ współczynnik lambda wynosi w tym przypadku 0,022.

Nie bez znaczenia pozostaje również dobór okien. Warianty o niskim współczynniku przenikania ciepła (Uw) pozwalają sporo zaoszczędzić. Nie powinien on przekraczać 0,85 W/m2K.

Produkcja i oszczędzanie energii w domu oszczędnym

Budynek, który oszczędza ciepło, doskonale współgra z własną produkcją energii elektrycznej. W tym kontekście największą efektywność daje fotowoltaika.

Fotowoltaika w domu energooszczędnym

Przyjmuje się, że aby wygenerować 1000 kWh prądu, potrzeba 1 kWp mocy instalacji. Dlatego w pierwszej kolejności warto obliczyć, jakie zapotrzebowanie energetyczne ma dane gospodarstwo domowe. Instalacja fotowoltaiczna o mocy 5-10 kWp zazwyczaj w zupełności wystarczy na potrzeby przeciętnego domu jednorodzinnego. Koszt 1 kW fotowoltaiki to średnio 5000 zł, dlatego za całość trzeba zapłacić zazwyczaj od 25 000 do 50 000 zł. Realny wydatek może być jednak niższy przy skorzystaniu z programów wsparcia np. Mój Prąd.

Warto również pamiętać, że inwestycja w fotowoltaikę to długoterminowe rozwiązanie, które zwraca się po około 6-8 latach, w zależności od wielkości instalacji i rzeczywistego zużycia energii. Nowoczesne panele słoneczne mają natomiast żywotność nawet do 30 lat. W Polsce funkcjonuje system net-billingu, który zastąpił wcześniejszy system opustów. W ramach net-billingu prosumenci sprzedają nadwyżki wyprodukowanej energii do sieci po cenach rynkowych, a następnie mogą te środki wykorzystać do zakupu energii, gdy jej nie produkują (np. w nocy czy zimą).

Produkcja i oszczędzanie ciepła w domu oszczędnym

Warto pamiętać, że to właśnie ogrzewanie pochłania największą część energii w budynkach. Pompy ciepła to obecnie najefektywniejsze rozwiązanie. Współczynnik COP na poziomie 3-5 oznacza, że z 1 kWh energii elektrycznej uzyskuje się 3-5 kWh ciepła! Istnieją dwa podstawowe rodzaje pomp ciepła – powietrzne i gruntowe. Te pierwsze są najprostsze w instalacji, drugie natomiast – najbardziej wydajne. Można je połączyć zarówno z grzejnikami, jak i ogrzewaniem podłogowym.

Istotnym elementem, który doskonale współgra z pompami ciepła jest też rekuperacja, która odzyskuje do 90 proc. ciepła z wywiewanego powietrza. Dzięki temu można zapewnić sobie zarówno odpowiednią temperaturę w pomieszczeniach, jak i skuteczną wentylację niemal bez strat ciepła.

Realizacja – jak do tego podejść mądrze?

Nawet najlepszy projekt wymaga odpowiedniej realizacji. Jeśli modernizacji podlega istniejący budynek, warto poszukać firm, które oferują zarówno audyt energetyczny, jak i doradztwo względem doboru odpowiednich urządzeń i materiałów, a także pomoc przy uzyskaniu dotacji. Podczas budowy warto w pierwszej kolejności zadbać o dobrą izolację i szczelność budynku – to fundament oszczędności. Fotowoltaikę czy pompę ciepła można zamontować później. Budowa oszczędnego domu to inwestycja w przyszłość. Wymaga przemyślanego podejścia, ale zapewnia ogromne korzyści.

Artykuł sponsorowany