Nowe programy współpracy z Rosją
UE i Rosja podpisały w czwartek umowę o uruchomieniu nowych programów współpracy transgranicznej między Polską i Rosją oraz Litwą i Rosją. Mają one ożywić gospodarkę rejonów przygranicznych i pomóc we wspólnym rozwiązywaniu problemów środowiskowych.
Oficjalne cele programu to wspieranie współpracy transgranicznej w wymiarze społecznym i gospodarczym oraz w zakresie ochrony środowiska. W praktyce mają się one przełożyć m.in. na dbałość o zachowanie historycznego i kulturowego dziedzictwa regionów przygranicznych, wspólne działania proekologiczne, zwiększenie współpracy gospodarczej i w dziedzinie bezpieczeństwa oraz usprawnienie ruchu granicznego.
Jak wynika z informacji przekazanych przez Komisję Europejską, na realizację obu programów przeznaczono w sumie 88 mln euro, z czego na program współpracy polsko-rosyjskiej przypadło nieco ponad 62,2 mln. Wkład UE wynosi w nim 20,6 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz 21 mln z tzw. Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa; wkład strony rosyjskiej to 20,6 mln.
Po stronie polskiej pieniądze trafią do beneficjentów z województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego i pomorskiego, a po stronie rosyjskiej - z obwodu kaliningradzkiego.
Finansowanie w ramach programu może dotyczyć tzw. projektów regularnych i dużych projektów infrastrukturalnych oraz nie może przekroczyć 90 proc. całkowitych kosztów wspieranego projektu.
Projekty regularne wybierane są podczas otwartego naboru wniosków, a ich planowany okres realizacji nie może przekroczyć 24 miesięcy. Wszystkie muszą być realizowane w partnerstwie, czyli we współpracy co najmniej dwóch instytucji, z których jedna pochodzi z Polski, a druga z Federacji Rosyjskiej. Partnerzy ustalają między sobą, który z nich będzie pełnił rolę beneficjenta wiodącego, a jego zadaniem będzie reprezentowanie partnerstwa.
Duże projekty infrastrukturalne wybierane są w trybie pozakonkursowym. Są to przedsięwzięcia strategiczne, w których wartość części infrastrukturalnej przekracza 2,5 mln euro. Będzie można na nie przeznaczyć maksymalnie 30 proc. wkładu unijnego do Programu (około 12,5 mln euro). Dodatkowe środki na te projekty zostaną również przekazane przez stronę rosyjską i mogą wynosić więcej niż 30 proc. budżetu FR do programu.
Minimalna wartość dofinansowania projektów regularnych wynosi 100 tys. euro, natomiast maksymalna 2,5 mln euro.
Podpisane w środę umowy są zatwierdzeniem porozumienia, które 28 grudnia 2017 roku strona polska zawarła z UE i Rosją, przekazując jednocześnie do KE pięć dużych projektów infrastrukturalnych. Są to m.in. rozwój potencjału turystycznego w miastach Swietłyj i Malbork, budowa mostu na Łynie w Bartoszycach czy poprawa jakości wód w Zalewie Wiślanym i Kurońskim. Podpisanie finalnych umów w sprawie realizacji wybranych i zatwierdzonych projektów przewidywane jest w czerwcu 2019 roku.
Zdaniem Markusa Ederera, szefa przedstawicielstwa UE w Rosji, unijne programy współpracy rejonów przygranicznych służą przede wszystkim ludziom mieszkającym po obu stronach granicy.
Współpraca transgraniczna jest dla mnie przykładem tego, jak wiele można osiągnąć wspólnym wysiłkiem, działając w konstruktywnych, pozytywnych warunkach - powiedział.
Wiele razy udowodniliśmy, że jesteśmy w stanie wypracować rozwiązania, które leżą w interesie rejonów przygranicznych zarówno po stronie rosyjskiej, jak i unijnej. Mam nadzieję, że takich projektów, dających obopólne korzyści, powstanie w przyszłości więcej - podkreślił.
W podobnym tonie wypowiedział się przedstawiciel ministerstwa rozwoju Rosji Witalij Gudin, który tego typu projekty określił jako możliwość konkretnego działania na zasadach równości, partnerstwa z niekwestionowaną korzyścią dla obydwu stron.
Zgodnie z założeniami współpracy zarówno kraje członkowskie UE, jak i kraje sąsiadujące mają takie samo prawo w podejmowaniu decyzji na temat szczegółowych przedsięwzięć w ramach programów, a ich finansowanie uzależnione jest od wdrożenia działań przez obie strony.
Dotychczasowe unijne projekty współpracy z rosyjskimi regionami przygranicznymi obejmują Estonię, Łotwę, region Finlandia Południowo-Wschodnia, Karelię oraz północne rejony Finlandii i Szwecji (program Kolarctic). Uruchomiono je w 2016 roku. Na ich realizację UE przeznaczyła do 2020 roku 173,7 mln euro. Wkład Rosji wynosi 89 mln, a poszczególnych państw członkowskich - 51 mln.
W ramach projektów w sąsiadujących regionach przeprowadzono m.in. modernizację systemów grzewczych szkół i szpitali, zmodernizowano przejścia graniczne i zbudowano ośrodki sportowe.
Na podst. PAP
