Banki spółdzielcze mocno scentralizowane
Spośród 550 banków spółdzielczych, 489 banków było uczestnikami instytucjonalnych systemów ochrony (294 ze zrzeszenia BPS, 195 ze zrzeszenia SGB), zaś poza IPS funkcjonowało 61 banków spółdzielczych, podała Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Wynik finansowy netto banków spółdzielczych zmniejszył się o 15,3% r/r do 374,1 mln zł w I poł. 2018 r.
Banki IPS skupiały 88,9% wszystkich banków spółdzielczych i dysponowały 81,7% aktywów sektora na koniec czerwca br.
Uczestnicy IPS dysponują stosunkowo dużymi środkami zgromadzonymi na rachunkach depozytu obowiązkowego w bankach zrzeszających oraz funduszami pomocowymi. Celem depozytu obowiązkowego jest zabezpieczenie płynności uczestników IPS, zaś funduszu pomocowego wsparcie w przypadku trudnej sytuacji ekonomicznej, w tym w obszarze adekwatności kapitałowej - czytamy w raporcie.
Wartość depozytu obowiązkowego banków IPS zrzeszonych w BPS SA wynosiła na koniec czerwca 2018 r. 5,2 mld zł. Środki zgromadzone w funduszu pomocowym IPS BPS na koniec II kw. 2018 r. wynosiły 454,7 mln zł.
Wartość depozytu obowiązkowego utrzymywanego przez banki spółdzielcze IPS SGB oraz SGB-Bank SA wyniosła 1,9 mld zł. Środki zgromadzone w funduszu pomocowym IPS SGB na koniec czerwca 2018 r. wynosiły 339,8 mln zł, z czego wykorzystane (do spłaty) 110,4 mln zł.
KNF przypomniała, że zgodnie z Artykułem 22b ust. 12 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych w 2018 r. zrzeszenia banków spółdzielczych w obecnej postaci przestaną istnieć, bowiem „w zrzeszeniu, w którym został utworzony system ochrony do którego przystąpił bank zrzeszający, dotychczasowa umowa zrzeszenia w odniesieniu do banków, które nie przystąpiły do systemu ochrony, wygasa w terminie 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy systemu ochrony”.
Wynik finansowy netto banków spółdzielczych zmniejszył się w stosunku do czerwca 2017 r. o 15,3% do 374,1 mln zł. Stratę netto w łącznej kwocie 25,3 mln zł poniosło 5 banków.
Głównymi powodami spadku wyniku netto był wzrost salda rezerw celowych o 53,1% w stosunku do czerwca 2017 r. (głównie z powodu zwiększenia podstawy tworzenia rezerw celowych o odsetki zastrzeżone a w konsekwencji utworzenia odpisów aktualizujących na te odsetki, czego w czerwcu 2017 r. banki stosujące zasady PSR nie musiały robić) oraz wzrost kosztów operacyjnych o 5,4% - czytamy w raporcie.
Banki zrzeszające osiągnęły w I poł. 2018 r. zysk netto w kwocie 18 mln zł, tj. o 74,7% więcej niż w I poł. 2017 r.
Fundusze własne banków zrzeszających na koniec czerwca 2018 r. były wyższe o 7% niż w grudniu 2017 r. i wyniosły 2 mld zł. Kapitał Tier I stanowił 78,4% funduszy własnych (80,4% w grudniu 2017 r.). Współczynniki kapitałowe obydwu banków zrzeszających wzrosły - czytamy dalej.
Fundusze własne banków spółdzielczych w I poł. 2018 r. wzrosły o 5,2% do 12,1 mld zł (w całym sektorze bankowym fundusze własne wzrosły o 8,4%).
Łączny współczynnik kapitałowy banków spółdzielczych wyniósł 17,8% (wobec 17,2% w grudniu 2017 r.), zaś współczynnik Tier1 wyniósł 16,9% wobec 16,3% w grudniu 2017 r.
KNF podała, że niewielki wpływ na wzrost współczynnika wypłacalności miało zaliczenie przez banki, które dokonały zmian w statutach zgodnych z art. 10c uof do funduszy CET1 całego funduszu udziałowego wniesionego do 28 czerwca 2013 r. włącznie. W II kw. 2018 liczba tych banków zwiększyła się o 32, do 262. Natomiast pozostałe banki musiały - zgodnie z CRR - pomniejszyć fundusz udziałowy podlegający zasadzie praw nabytych o kolejne 10%.
Fundusze własne wyższe niż równowartość 5 mln euro posiadało na koniec czerwca 2018 r. 170 banków wobec 172 w grudniu 2017 r. Trzy banki spółdzielcze nie posiadały na koniec czerwca 2018 r. współczynnika wypłacalności na poziomie 8%. Banki te znajdują się obecnie w procesie łączenia z innymi silniejszymi kapitałowo bankami.
Na koniec czerwca 2018 r. działało 550 banków spółdzielczych, z czego 350 było zrzeszonych w BPS SA w Warszawie, a 198 w SGB-Banku SA w Poznaniu. Poza zrzeszeniami działają Krakowski Bank Spółdzielczy oraz Bank Spółdzielczy w Brodnicy.
W czerwcu 2018 r. liczba udziałowców banków spółdzielczych wyniosła 960 911 osób, w tym 957 827 to osoby fizyczne. Od momentu pierwszego badania ankietowego, tj. od marca 2012 r., obniżyła się o 107 291 osób, w tym o 106 345 osób fizycznych.
ISBnews, MS
