Polska wieś a rewolucja Przemysł 4.0

Kolejna dekada rozwoju gospodarki żywnościowej może mieć bardziej charakter rewolucyjny niż ewolucyjny w związku z obserwowanymi mega trendami takimi jak np. globalizacja, zmiany demograficzne, zmiany klimatu i większa troska o środowisko, ale przede wszystkim z uwagi na czwartą rewolucję przemysłową, której nośnikiem będzie cyfryzacja – ocenia na łamach „Polskiego Kompasu 2019” Jan Krzysztof Ardanowski, minister rolnictwa i rozwoju wsi

Jak pokazują analizy i opinie ekspertów, kolejna dekada rozwoju gospodarki żywnościowej może mieć bardziej charakter rewolucyjny niż ewolucyjny w związku z obserwowanymi mega trendami takimi jak np. globalizacja, zmiany demograficzne, zmiany klimatu i większa troska o środowisko, ale – przede wszystkim z uwagi na czwartą rewolucję przemysłową (Przemysł 4.0), której nośnikiem będzie cyfryzacja – pisze na łamach „Polskiego Kompasu 2019” minister Jan Krzysztof Ardanowski.

Oznacza to, że w kolejnych latach gospodarka jeszcze silniej będzie opierała się na nowoczesnych sieciach telekomunikacyjnych (stacjonarnych i mobilnych), bez których nie ma mowy o dalszej innowacyjności, przyspieszeniu gospodarki, czy zwiększeniu efektywności wykorzystania zasobów. Nie ma dziś jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, na ile nowe rozwiązania cyfrowe wprowadzone na rynek do 2030 r. będą miały na tyle przełomowy charakter dla światowej gospodarki żywnościowej, że staną się decydującym czynnikiem udziału w rynku i pozycji w branży - szef resortu rolnictwa.

»» Zobacz relację z gali Polski Kompas 2019:

w relacji wystąpienia tegorocznych laureatów: ministra finansów, inwestycji i rozwoju Jerzego Kwiecińskiego, ministra ds. pomocy humanitarnej Michała Wosia, prezesa Energi SA, Grzegorza Ksepko, prezesa KGHM Polska Miedź Marcina Chludzińskiego, Mirosława Skiby, prezes SGB Banku SA oraz Olgierda Cieślika, prezesa zarządu Totalizatora Sportowego.

Wybiegając w przyszłość oraz uwzględniając różne scenariusze rozwojowe zarówno dla kraju, UE jak i samej branży rolno-spożywczej Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowało nową „Strategię zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030” (SZRWRiR 2030), której działania uwzględniają mega trendy i odzwierciedlają nowy model rozwoju kraju przyjęty w SOR. Strategia ta uwzględnienia główne warunki wpływające zarówno na zmiany popytu na polskie artykuły rolno-spożywcze, jak i uwarunkowania sfery produkcyjnej i organizacji rynków. (…)

Minister Ardanowski wskazuje na wymiar europejski potrzebnych działań: W tych dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach utrzymanie i wzmacnianie konkurencyjności na rynku globalnym unijnego i krajowego sektora rolnego coraz silniej zależy od umiejętności wykorzystania nowych możliwości, przewag, jakie niesie ze sobą, wspomniana już, czwarta rewolucja przemysłowa (tzw. Przemysł 4.0), a którą wyznaczają innowacje (produktowe, technologiczne, organizacyjne, marketingowe), cyfryzacja, technologie satelitarne, Internet Rzeczy i przemysł 4.0, wykorzystanie sztucznej inteligencji. Ten kierunek myślenia i działania jest także odzwierciedlony w celach rozwojowych jakie Komisja Europejska stawia przed nową perspektywą korzystania ze środków unijnych na lata 2021-2027, przez co wszystkie fundusze (w tym również WPR i polityka spójności) oraz polityki UE mają swoją rolę do odegrania w zakresie cyfryzacji wsi i rolnictwa. (…) Uzupełniająco do działań WPR programy współfinansowane po 2020 r. ze środków polityki spójności powinny wspierać budowę niezbędnej infrastruktury, ponieważ cyfrowa transformacja gospodarki wymaga w wielu przypadkach znacznej modernizacji obecnej infrastruktury telekomunikacyjnej na terenach wiejskich. Przy czym infrastruktura ta powinna być zarówno łatwo dostępna, jak i przystępna cenowo, aby zapewnić upowszechnianie nowoczesnych technologii cyfrowych wśród rolników oraz pozostałych mieszkańców obszarów wiejskich (sieci mobilne 5G i światłowody, chmury nowej generacji, a także technologie satelitarne).

W związku z tym, że w rolnictwie polskim, jak i generalnie w rolnictwie europejskim, dominują małe i średnie gospodarstwa rolne, kluczowe będzie wypracowanie strategii cyfryzacji, która będzie dopasowana do potrzeb i możliwości również tego typu gospodarstw i pozwoli częściowo pokonać ograniczenia związane z rozproszeniem przestrzennym i niewielką skalą ekonomiczną produkcji rolnej. Pozytywne efekty takich rozwiązań nie dotyczą przy tym tylko gospodarstw rolnych, ale także sektora przetwórstwa dla którego logistyka, powtarzalność partii surowców i współpraca z dostawcami są często kluczowymi czynnikami konkurencji. (…)

Minister rolnictwa podkreśla, że Polska ma ogromny potencjał zastosowania na szeroką skalę digitalizacji w sektorze rolnym i na obszarach wiejskich, w tym m.in. poprzez: (i) rozwój e-administracji rolnej (w tym także w dziedzinie doradztwa rolniczego), (ii) usprawnienie procesów zarządzania danymi w Agencjach Płatniczych i inspekcjach nadzorujących bezpieczeństwo żywnościowe, (iii) w dziedzinie śledzenia pochodzenia surowców rolnych w łańcuchu rynkowym; (iv) zarządzania środowiskiem i przestrzenią obszarów wiejskich. Jednakże zagospodarowanie tego potencjału nie będzie możliwe bez odpowiednich umiejętności. Dlatego niezbędne będzie również kształtowanie umiejętności i pomoc mieszkańcom obszarów wiejskich w uzyskiwaniu kwalifikacji zawodowych w zakresie kluczowych kompetencji. W tym kontekście duże znaczenie ma również fakt, że coraz większa część dotychczasowych nakładów pracy ludzi i maszyn w sektorze rolno-spożywczym może być zastępowana procesami automatyzacji, które wymagać będą nowych rozwiązań wdrożeniowych, nakładów inwestycyjnych rolników oraz właśnie zdobywania przez nich nowych kompetencji. Będzie się to wiązać także ze zmianami na rynku pracy, co w przypadku sektorów pracochłonnych, jakim jest m.in. rolnictwo, może stanowić poważne wyzwanie.

Pełny tekst ministra Jana Krzysztofa Ardanowskiego zawiera elektroniczne wydanie „Polskiego Kompasu 2019” dostępne bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne

Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika