TYLKO U NAS
Zachować tożsamość, dać bezpieczeństwo
Odpowiadając wydawcy „Polskiego Kompasu” na pytania dotyczące prognoz na pierwszy rok bezpośredniej walki ze skutkami globalnej kwarantanny i poszukiwań dobrych, celnych projektów na wyjście z kryzysu, przedstawię obszary działania uznane za istotne w tej kwestii przez Światową Radę Związków Kredytowych (WOCCU) – ropoczyna swój tekst na łamach rocznika „Polski Kompas 2020” Rafał Matusiak, prezes Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej
Wydaje mi się to tym bardziej ciekawe dla polskich odbiorców, że SKOK-i dotyczą ciała skupiającego 90 tys. organizacji ze 118 krajów i mającego wpływ na życie i poczucie bezpieczeństwa 270 mln ludzi na całym świecie. Mam w tej chwili wyjątkową okazję do bezpośredniego porównania polskich SKOK-ów i działań podejmowanych przez nie dla złagodzenia skutków epidemii koronawirusa z pracami tej międzynarodowej społeczności, gdyż od 21 lipca 2020 r. pełnię obowiązki przewodniczącego Rady Dyrektorów WOCCU.
Pouczające może być porównanie, jak w czasie pandemii radzą sobie unie kredytowe na całym świecie i jak radzą sobie w Polsce SKOK-i, dla których sytuacja spowodowana epidemią też zależy od wielu zmiennych: warunków lokalnych, a w tym tak nieprzewidywalnych czynników jak reakcje społeczeństwa en masse na wzrost czy spadek zakażeń lub inny wskaźnik stanu faktycznego epidemii, decyzji polskiego rządu itp. Na pewno ważne jest wykorzystanie tych sposobów walki ze skutkami epidemii, które sprawdziły się gdzie indziej – z uwzględnieniem nieuchronnych, procentowo zapewne o różnej skali „nieprzystawalnych” możliwości dostosowywania potencjalnego wzoru do warunków lokalnych. Światowa Rada Unii Kredytowych stworzyła w internecie osobną stronę publikującą wiadomości, informacje i zalecenia dotyczące COVID-19. Treść pochodzi zarówno od Rady Światowej, jej organizacji członkowskich, jak i zrzeszonych w nich unii kredytowych.
Od marca 2020 r. WOCCU pozostaje w ciągłej łączności z uniami kredytowymi na całym świecie. Obecny kryzys różni się od poprzednich także tym, że środki techniczne pozwalają na szybszą i pełniejszą wymianę informacji. WOCCU zwraca szczególną uwagę na trzy bloki problemów stanowiących istotę obecnego kryzysu: kryzys zdrowotny związany z koronawirusem, skrajne warunki funkcjonowania unii kredytowych oraz globalną recesję.
Bezpieczeństwo i zdrowie członków unii oraz ich pracowników było i jest priorytetem. W tym samym kierunku podążają zalecenia i działania podejmowane przez naczelną instytucję systemu SKOK – Kasę Krajową. Polskie rozwiązania prezentowane są na stronie Światowej Rady i spotykają się z dużym zainteresowaniem. Niektóre rozwiązania wydają się oczywiste i nieróżniące zbytnio od preferowanych gdzie indziej. W wielu miejscach dochodzi do częstych kontaktów między ludźmi. Wszyscy rekomendują maksymalne ograniczanie bezpośrednich kontaktów pracowników i osób przychodzących do placówek, a także między nimi samymi. I tu powinniśmy również brać pod uwagę to, że nasz przykład może stać się wzorem dla innych. Przyjąć zwiększoną odpowiedzialność za nasze działania w sferze publicznej – to nakaz natury moralnej.
Epidemia daje też wszystkim swoistą szansę na zmianę niektórych dotychczasowych „zachowań” (ryzykownych z dzisiejszej perspektywy) i nadrobienie tych „zaległości”, które były trudne do zauważenia i wyrównania w czasach „normalnych”. Zaistniała sytuacja stworzyła w środowisku SKOK-ów szansę na dokonanie milowego kroku w edukacji cyfrowej członków jako elementu walki z wykluczeniem cyfrowym i redukcji luki technologicznej. Hasło „Zostań w domu” i zalecany dystans społeczny to szansa na wzmocnienie pozycji transakcyjnej systemu SKOK. Wzrosło znaczenie posiadania rachunku bieżącego w Kasie, zapewniającego pełną obsługę. Zintensyfikowaliśmy i przyspieszyliśmy prace nad realizowanymi projektami technologicznymi. To wyniknęło z nowej perspektywy, nowej szansy. Trzeba zawsze starać się obiektywnie zanalizować sytuację i niezależnie od jej kontekstu i uwarunkowań typu emocjonalnego, tradycji czy przyjętych dotychczas metod działania wykorzystać zmieniające się warunki do ponownego określenia naszej rzeczywistej, „pozaepidemicznej” sytuacji. Tak samo dzieje się na całym świecie i na taki obszar działania unii kieruje ich uwagę WOCCU. Tu, można powiedzieć, jesteśmy liderem światowej społeczności.
Kryzys zawsze mówi nam coś nowego o nas samych i pokazuje nam nasze słabe punkty. Kasa Krajowa, wspólnie ze SKOK-ami, podjęła zadanie edukowania członków, koncentrując się na popularyzacji zdalnych kanałów obsługi: internetowych i aplikacji mobilnej. Zalecano członkom Kas wykorzystywanie zbliżeniowych i bezgotówkowych form rozliczeń, jak również kart płatniczych jako bezpiecznego sposobu realizowania płatności i rozliczeń w czasie pandemii. Niektóre korzyści mogą się wydawać codziennością dla wielu klientów instytucji finansowych. Nie zapominajmy jednak o strukturze wiekowej członków Kas i o tym, że cała Polska to nie tylko wielkie miasta, a w mniejszych ośrodkach korzyści wynikające z posiadania np. możliwości zrealizowania usługi przez internet często nie były doceniane. Przygotowano procedury umożliwiające zdalne zawieranie umów przez telefon i w kanałach internetowych. SKOK-i otrzymały skuteczne narzędzia do zdalnego świadczenia usług. To stworzyło Kasom szansę na kontynuowanie działalności w pełnym zakresie, w najtrudniejszym czasie pandemii, kiedy wiele oddziałów pozostawało zamkniętych. Zarówno w ocenie WOCCU, jak i Kasy Krajowej, a także poszczególnych SKOK-ów priorytetem w ciągu najbliższych miesięcy, a może nawet lat, powinno być nadanie najwyższego znaczenia strategii cyfrowej Kas. Tą drogą idą wszyscy i dla tej drogi nie widać alternatywy.
Tu rodzi się pierwsze, poważne pytanie: jak pogodzić konieczną dla unii kredytowych identyfikację członków będących w potrzebie, doświadczających niestabilności dochodów lub zatrudnienia, z ograniczaniem faktycznej, fizycznej możliwości kontaktu członka unii z nią samą na rzecz kontaktu elektronicznego? Ta identyfikacja prowadzona jest przecież z chęci lepszego służenia jednostkom i społecznościom, co jest niezbywalną powinnością unii kredytowych na świecie i SKOK-ów w Polsce. Czy w ogóle możliwe jest stosowanie i uwzględnianie indywidualnego scenariusza dla członków, skorelowanego z ich potrzebami i możliwościami – co wydaje się teraz potrzebą chwili – z rosnącymi tendencjami do ograniczania liczby placówek instytucji finansowych i przenoszenia całej obsługi w świat wirtualny? Banki komercyjne w trosce o swój wynik finansowy zamykają wiele oddziałów. To szansa dla całego sektora spółdzielczej samopomocy finansowej na świecie, a więc także SKOK-ów w Polsce. My musimy znaleźć dobre rozwiązania tego problemu, dotyczącego najbardziej podstawowych potrzeb człowieka w kontakcie z innym człowiekiem w zetknięciu z procesem cyfryzacji, a zatem odhumanizowania (niechby tylko znacznym, a nie całkowitym) takich relacji. Musimy to zrobić w trosce o własną tożsamość, żeby za jakiś czas nie okazało się, że nasze „międzynarodowe” hasło: „nie dla zysku, nie z powodu miłosierdzia, ale po to by służyć”, stało się jedynie ornamentem. Światowa Rada dostrzega ten problem, a indywidualne traktowanie członków unii i pozytywny wpływ na ich życie uważa wciąż za jedno z podstawowych zadań w swojej działalności.
Zatem wykorzystując szansę na zmianę, jaką daje kryzys, staramy się nie zapominać o naszej tożsamości i akcentujemy te elementy, które są od lat swoistym spoiwem naszych działań – czerpiemy z dobrych stron ludzkiej natury i odwołujemy się do solidarności, samopomocy, ludzkiej godności. Mamy też świadomość, że czasy kryzysu sprzyjają także wzrostowi oszustw i manipulacji, a kwestia bezpieczeństwa jest jedną z najważniejszych, co w skali całego świata potwierdzają też zalecenia WOCCU. To również trudne wyzwanie, także np. z biznesowego punktu widzenia, gdyż nakłady finansowe ponoszone przez instytucje finansowe są w tym obszarze znaczne, ale ich świadomość i rozpoznawalność społeczna niewielkie. To powinno ulec zmianie, a naturalnym miejscem, w którym wiedza na temat bezpieczeństwa może być największa, jest zawsze społeczność, która realizuje wspólne cele, nie zapominając o indywidualnych losach każdego z jej członków. W połączeniu z naszkicowanymi wyżej problemami związanymi z postępującą cyfryzacją usług skłania mnie to do stwierdzenia, że spółdzielcze formy gospodarowania mają przed sobą świetlaną przyszłość. To jest to miejsce, w którym mogą się przeciąć wektory rozmaitych tendencji i wyzwań związanych z kryzysem spowodowanym epidemią. I tam może bić źródło najlepszych rozwiązań. Spółdzielczość stoi przed wielkim wyzwaniem.
Rafał Matusiak, prezes Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej
Tekst prezesa Krajowej SKOK został opublikowany w elektronicznym wydaniu „Polskiego Kompasu 2020” dostępnym bezpłatnie do pobrania na stronie www.gb.pl a także w aplikacji „Gazety Bankowej” na urządzenia mobilne
»» Pobierz teraz bezpłatnie PDF „Polskiego Kompasu 2020”:
APPLE APP STORE - KLIKNIJ TUTAJ
HUAWEI APP GALLERY - KLIKNIJ TUTAJ
Polecamy i zachęcamy do lektury tego wyjątkowego rocznika
»» O roczniku „Polski Kompas 2020” i nagrodach Polskiego Kompasu czytaj tutaj:
Premiera rocznika Polski Kompas 2020
Nagrody Polskiego Kompasu przyznane
UWAGA OD REDAKCJI: wszystkie teksty zamieszczone w roczniku „Polski Kompas 2020” zostały przygotowane przez autorów i nadesłane do redakcji do 5 września 2020 roku
