Broń palna czarnoprochowa a prawo
Od dnia 20 marca 2000 roku, tj. w dniu wejścia w życie ustawy o broni i amunicji uchwalonej 22 kwietnia 1999 roku (http://orka.sejm.gov.pl/proc3.nsf/ustawy/479_u.htm), możliwe stało posiadanie broni palnej starej, broni tzw. czarnoprochowej. W ustawie znalazł się art. 11 pkt 1 o brzmieniu: Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku posiadania broni palnej wytworzonej przed rokiem 1850. Takie brzmienie ustawy zapoczątkowało rozwój rekonstrukcji historycznej. Umożliwiono Polakom posiadanie starej broni, o wartościach kolekcjonerskich. Przepis dotyczył broni palnej w pełni sprawnej technicznie, tej zdolnej do miotania pocisków na odległość. Taki stan prawny obowiązywał do dnia 1 maja 2004 r. (http://orka.sejm.gov.pl/proc4.nsf/opisy/1048.htm), gdy przepis art. 11 pkt 1 ustawy o broni i amunicji otrzymał brzmienie: Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku posiadania broni palnej wytworzonej przed rokiem 1850 lub replikę tej broni. Zmiana związana była z dostosowywaniem przepisów ustawy o broni i amunicji do przepisów europejskich i Dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 91/477/EWG z dnia 18 czerwca 1991 roku w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni. W trakcie prac parlamentarnych uzasadniano to następującymi argumentami: Sprawa dotyczy broni historycznej i jej replik. W absolutnej większości krajów UE broń wyprodukowana przed rokiem 1850 nie podlega przepisom dotyczącym broni palnej. De facto dopiero w roku 1870 rozpoczęto na masową skalę produkcję broni odtylcowej. W większości krajów broń historyczna, która nie ma naboju scalonego, jest wyłączona spod reguł związanych z bronią palną. Dotyczy to także replik, które na ogół są solidniej wykonane i pewniejsze w użyciu przy strzelaniu hobbystycznym. Broń historyczna może uszkodzić przede wszystkim strzelca. Moja poprawka zmierza do tego, aby w pełnej zgodzie z Dyrektywą Rady Europy i regułami obowiązującymi w większości krajów europejskich wyłączyć broń historyczną, używaną tylko przez hobbystów, a jest ich w Polsce coraz więcej, spod działania reguł uzyskiwania pozwolenia na broń palną. To nie są groźne urządzenia, żadni bandyci z takiej broni nie strzelają, używają jej wyłącznie hobbiści (http://orka.sejm.gov.pl/Biuletyn.nsf/B4?Open). Takie stanowisko prezentował obecny Prezydent, a ówczesny poseł Bronisław Komorowski. Na wprowadzenie tej poprawki w ustawie zgadzał się rząd, chociaż w rządowym projekcie ustawy o broni i amunicji takiej regulacji nie zamieszczono (http://orka.sejm.gov.pl/Druki4ka.nsf/wgdruku/1048/$file/1048.PDF). Ekspert Tomasz Wełnicki, współpracujący z komisją sejmową rozpatrującą projekt zmian w ustawie wskazał: Tak jak pan minister powiedział, w tym przypadku problem nie leży w mocy, ale w jakości urządzenia. Dotychczas obowiązująca ustawa wyłącza spod rygorów prawnych broń wyprodukowaną przed 1850 rokiem, nawet skutecznie strzelającą. Jej replika strzela tak samo i dlatego też powinna być wyłączona spod regulacji ustawowych. One się między sobą niczym nie różnią, a posługują się nimi wyłącznie hobbiści. Tak jak pan minister powiedział, jest to broń ładowana od przodu z użyciem czarnego prochu. Huk, zapach i hałas powodują, że poza hobbystyczną zabawą ta broń do niczego innego się nie nadaje. Nie mówimy tu oczywiście o zachowaniach dewiacyjnych, bo do takich zachowań może również posłużyć kamień rzucony ręką. Chodzi o dostosowanie tego zapisu do praktyki europejskiej i do tego, co jest w Dyrektywie. Mówi ona o broni historycznej wyprodukowanej przed 1850 i jej reprodukcjach. Ustawa zmieniająca zapis art. 11 pkt 1, pozwalająca posiadać także replikę borni palnej wytworzonej została uchwalona ogromną większością 418 głosów za jej przyjęciem (http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/glosowania?OpenAgent&4&39&22). Ta zmiana ustawy wywołała, już można to określić jako masowy, rozwój strzelectwa czarnoprochowego i rekonstrukcji historycznej.
Kolejną zmianą ustawy o broni i amunicji, która dotyczy omawianej problematyki, to ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. (http://orka.sejm.gov.pl/proc6.nsf/opisy/3388.htm) zmieniająca ustawę o broni i amunicji. Przemodelowano wówczas art. 11 i w zakresie nas interesującym, nadano mu brzmienie następujące (art. 11 pkt 10): Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku posiadania broni palnej rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni. Zmianę ustawy uchwalono podobnie jak poprzednio ogromną większością głosów, za było 413 posłów (http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/glosowania?OpenAgent&6&79&122). Prace prowadzone nad projektem ustawy odbywały się pod przewodnictwem posła Stanisława Wziątka (http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/Skladpkom6?OpenAgent&ASW45N) i doprowadziły do oczekiwanej przez strzelców czaroprochowych i rekonstruktorów historycznych zmian w ustawie. Choć rządowy projekt ustawy omawianej zmiany nie zawierał (http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/wgdruku/3388), została ona dzięki posłom podkomisji, a szczególnie dzięki panu Stanisławowi Wziątek, wprowadzona i zaakceptowana przez stronę rządową. Poseł Stanisław Wziątek w pracach Komisji Spraw Wewnętrznych i Administracji wskazywał (http://orka.sejm.gov.pl/Biuletyn.nsf/wgskrnr6/ASW-235): Stworzono, jeszcze raz to podkreślę, większe możliwości dające szanse na pojawienie się na pełnoprawnych zasadach – pełnoprawnych w stosunku do obowiązujących w krajach europejskich – wykorzystywania broni historycznej do prezentacji na różnego rodzaju widowiskach. Są one coraz bardziej popularne, także w Polsce. Rozszerzenie możliwości posiadania broni palnej czarnoprochowej, spotkało się z ogólną aprobatą w trakcie trwania prac komisji sejmowej (http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/poskomprocla?OpenAgent&6&3388&ASW).
Minęły dwa lata, nastała kolejna kadencja Sejmu. Strzelcy historyczni i czarnoprochowi nadal strzelają, pojawia się coraz więcej posiadaczy broni palnej czarnoprochowej. Można powiedzieć nie zmieniło się nic w stosunku do stanu z dnia wczorajszego. Społeczna akceptacja broni czarnoprochowej jest pełna. W tym klimacie spokoju i bezpieczeństwa publicznego, w klimacie społecznej akceptacji zmian w ustawie o broni i amunicji, następuje policyjny pomysł zniweczenia wszystkiego co przez ponad dwadzieścia lat związane jest z bronią czarnoprochową. W dniu 9 sierpnia 2013 r. pojawia się policyjny projekt ustawy, mający za cel unicestwienie strzelectwa czarnoprochowego i związanej z tym rodzajem broni rekonstrukcji historycznej. Jaka jest tego przyczyna, niestety nie wiemy. Komenda Główna Policji w informacji publicznej Rp-Ip-1886/13 podaje: Uprzejmie informuję, że do projektu zmiany ustawy o broni i amunicji, nie zostało przygotowane uzasadnienie.
Na czym mają polegać zmiany? W art. 9 ustawy o borni i amunicji, Komenda Główna Policji proponuje dodanie ust 1a w brzmieniu: Broń palną rozdzielnego działania, wytworzoną przed rokiem 1885 oraz jej repliki i kopie można posiadać na podstawie karty rejestracyjnej broni wydawanej przez właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu osoby zainteresowanej komendanta wojewódzkiego Policji, a w przypadku żołnierzy zawodowych – właściwego komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej. Jakkolwiek dość łagodnie to brzmi, to skutek jest bardzo groźny dla posiadaczy broni czarnoprochowej. Rejestracja wcale rejestracją nie jest, bo w razie niespełniania kryteriów rejestracji, może zapaść decyzja odmowna. W art. 13 ustawy KGP proponuje dodanie dwóch ustępów 10 i 11, które określać mają przesłanki, które uzasadniają rejestrację broni palnej czarnoprochowej. Proponowane zapisy ustawy mają otrzymać brzmienie:
10. W pełni funkcjonalna broń palna wytworzona przed 1885 rokiem, kopie lub repliki tej broni nie mogą być zarejestrowane na rzecz osoby, która:
1) nie ma ukończonych 21 lat;
2) nie przedstawiła:
a) orzeczeń, o których mowa w art. 15 ust. 3,
b) informacji z Krajowego Rejestru Karnego stwierdzającej, że nie była ona skazana prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, popełnione z winy umyślnej.
11. W przypadku niespełnienia wymogów, o których mowa w ust. 10, właściwy organ wydaje decyzję administracyjną o odmowie zarejestrowania w pełni funkcjonalnej broni palnej wytworzonej przed 1885 rokiem, kopii lub repliki tej broni.
Jak zatem można wnioskować, jest to zwyczajne pozwolenie na broń, o obniżonych kryteriach formalnych. Konieczne jest orzeczenie lekarskie i psychologiczne, niezbędna jest niekaralność np. za niezapłacenie należnego podatku, a nawet za zwykłe zniesławienie.
Co z tymi posiadaczami broni czarnoprochowej, którzy jej nie zarejestrują? Otóż staną się sprawcami wykroczenia, bowiem projektowany przez KGP jest nowy tym wykroczenia, polegający na posiadaniu broni palnej czarnoprochowej bez jej rejestracji. To pierwsza konsekwencja, jest jeszcze konsekwencja majątkowa. W przypadku niezarejestrowania broni, należy ją zbyć bądź złożyć do depozytu, za który konieczne będzie uiszczanie opłat. W skrajnych przypadkach dojdzie do normalnego wywłaszczenia i to bez jakiegokolwiek odszkodowania.
Oceniając projektowane przez Policję zmiany, należy ocenić je jako cofnięcie się do realnego socjalizmu, odrzucenie wszelkich zdobyczy przyłączenia Polski do wspólnoty europejskiej. Wreszcie proponowane zmiany to zlekceważenie woli Sejmu, który trzykrotnie zmieniał przepisy prawa wprowadzając prawo posiadania broni czarnoprochowej bez pozwoleń. Twierdzę, że to lekceważenie, bowiem nie zdarzyło się nic, poza próbą realizacji prywatnego przekonania anonimowych osób z KGP.
