PIE/BGK o koniunkturze: nadchodzi spowolnienie gospodarcze
Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK), badający nastroje polskich przedsiębiorstw, spadł do 104,9 pkt w maju br. ze 108,6 w kwietniu br., podał Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). Wskaźnik został opracowany we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK). Na nastroje przedsiębiorców negatywnie mogła wpłynąć niepewność warunków gospodarczych wywołanych inwazją rosyjską na Ukrainę oraz wywołaną w ten sposób jeszcze wyższą inflacją.
W majowym odczycie MIK trzy komponenty spośród siedmiu znalazły się poniżej poziomu neutralnego: inwestycje, nowe zamówienia i wartość sprzedaży.
Najniższe wartości wskaźników koniunktury dotyczą nakładów inwestycyjnych (91,4 pkt), które od stycznia 2021 r. nie przekroczyły progu neutralnego (ale są wyższe o 42,3 pkt od odczytu w maju 2021 r.). Niską wartością MIK charakteryzują się też nowe zamówienia (97,3 pkt), które od czterech miesięcy mają wartości poniżej odczytu neutralnego. Najsilniejszy spadek m/m odnosi się do wartości sprzedaży (-10,2 pkt), w której miesięczne poziomy MIK wahają się i po wzroście w styczniu i kwietniu, obecnie nastroje są poniżej poziomu neutralnego (99,7 pkt).
W maju br. najwyższe wartości wskaźników koniunktury dotyczą płynności finansowej (125,7 pkt), chociaż odnotowano silny spadek m/m (-8,5 pkt) oraz wynagrodzeń, w których MIK pozostał na poziomie odczytu kwietniowego (111,5 pkt). MIK dla zatrudnienia spadł m/m (-3,5 pkt) i jest niższy o 7,5 pkt od wskaźnika odnotowanego w maju 2021 r., podano.
Majowy odczyt MIK wskazuje na zbliżające się spowolnienie w polskiej gospodarce. Pierwsze symptomy widać w wynikach sprzedażowych firm w kwietniu. 29 proc firm deklaruje spadek sprzedaży w porównaniu z marcem, a tylko 21 proc. odnotowało poprawę. Te wyniki, w połączeniu z utrzymującymi się negatywnymi nastrojami w inwestycjach i nowych zamówieniach, to elementy zwiastujące studzenie rozgrzanej polskiej gospodarki. Podobne sygnały płyną z informacji o kondycji finansowej firm w Polsce. Niemal połowa firm (49 proc.) wskazuje na zatory płatnicze jako barierę w prowadzeniu działalności biznesowej, a 36 proc. narzeka na koszty finansowania. W obu przypadkach są to najwyższe odczyty w tym roku, które można powoli łączyć z obniżaniem jakości portfela wierzytelności i efektami podnoszenia stóp procentowych - powiedział zastępca dyrektora ds. badań i analiz w PIE Andrzej Kubisiak.
Dzisiejsze wyzwania jak przez soczewkę widać w sektorze produkcji, którego komponent w MIK spadł poniżej 100 pkt po raz pierwszy od maja ubiegłego roku. Oznacza to, że ocena koniunktury w tym obszarze jest negatywna. Za pogorszenie tych nastrojów w przemyśle odpowiadają trzy główne bariery: wyższe ceny energii (85 proc. wskazań), niepewność sytuacji gospodarczej (79 proc.) i braki podażowe (59 proc.). Przerwane łańcuchy dostaw, rosnące ceny surowców na rynkach światowych i ogromna zmienność na światowych rynkach zaczynają oddziaływać na rodzimą gospodarkę. Wszystkie te elementy można połączyć jako narastające od 2020 r. wyzwania, które dodatkowo wzmogła inwazja rosyjska i białoruska na Ukrainę. Przed nami kwartały spowolnienia, które będą prowadzić do zmniejszania wzrostu gospodarczego, a w konsekwencji do technicznej recesji - dodał Andrzej Kubisiak.
W maju wzrosło znaczenie wszystkich ocenianych barier działalności. Nadal najbardziej dokuczliwa jest niepewność sytuacji gospodarczej, którą jako uciążliwą lub bardzo uciążliwą oceniło 77 proc. przedstawicieli firm. Znaczna część przedsiębiorstw (71 proc.) zwraca uwagę na problemy związane ze wzrostem cen energii (w kwietniu 70 proc.). Firmom doskwierają coraz bardziej koszty pracownicze. Obecnie 62 proc. respondentów wskazuje na uciążliwość tej bariery w porównaniu do 58 proc. miesiąc wcześniej.
W przekroju branżowym widać, że niepewność sytuacji gospodarczej w kwietniu jest największą barierą dla firm sektora TSL (82 proc.), produkcyjnych (79 proc.) oraz handlowych (76 proc.). Wysokie ceny energii są barierą głównie dla firm produkcyjnych (85 proc.), ale też dla firm transportowych (76 proc.). Z kolei koszty pracownicze stanowią w szczególności barierę dla firm sektora TSL (75 proc.). W tej branży również najwięcej firm (60 proc.) skarży się na niedostępność pracowników.
Dla nas, jako dla banku rozwoju, szczególnie niepokojące jest utrzymywanie się komponentu inwestycyjnego poniżej wartości neutralnej. W obecnej sytuacji podwyższonej niepewności geopolitycznej, wzrostu cen surowców i dóbr inwestycyjnych oraz rosnących kosztów kredytów jest to reakcja zrozumiała. Jednocześnie jednak polska gospodarka potrzebuje powrotu przedsiębiorstw prywatnych do inwestowania – powiedział główny ekonomista BGK Mateusz Walewski.
Jego zdaniem warto także zwrócić uwagę na utrzymującą się od poprzedniej edycji badania zdecydowanie gorszą niż przeciętna ocenę sytuacji w przedsiębiorstwach przemysłowych. Wytłumaczenie tej tendencji może tkwić nie tylko w bezpośrednich skutkach rosnących cen energii oraz problemów w globalnych łańcuchach dostaw. Bezpośredni negatywny efekt tych czynników może być dodatkowo wzmacniany przez obserwowane już silne spowolnienie produkcji przemysłowej w Niemczech, będących głównym odbiorcą dla wielu naszych firm produkcyjnych.
Polskie firmy odczuwają więc efekty globalnych zaburzeń gospodarczych niejako dwukrotnie: bezpośrednio - od strony podażowej, oraz pośrednio - od strony popytowej – stwierdził Mateusz Walewski.
MIK powstaje na podstawie pomiarów w 7 kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.
PR/RO
